Trong buổi tư vấn, định hướng nghề nghiệp lớp 12, một diễn giả đã dẫn câu nói sau: “Không phải nghề nghiệp làm danh giá cho con người mà chính con người làm danh giá cho nghề nghiệp”. Em hiểu câu nói trên như thế nào? Hãy viết bài văn nghị luận giải thích, bình luận về ý nghĩa của câu nói đó và liên hệ với tuổi trẻ.
Xác định yêu cầu về nội dung và hình thức của bài văn
Dựa vào kĩ năng và kiến thức viết bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ
“ Cậu định học về ngành gì thế?”, “Mai sau cậu định làm gì?”, “Học kinh tế đi học gì mấy cái ngành mai sau đi làm shipper như thế”.... Đấy là những câu hỏi mà tôi nhận được sau suốt khoảng thời gian qua. Quãng thời gian này, có lẽ là khoảng thời gian để chúng tôi bắt đầu hành trang mới, bắt đầu định hướng và chọn nghề nghiệp cho mai sau. Đứng trước cơn bão của câu hỏi như vậy, tôi luôn có thắc mắc rằng: tại sao có những nghề như đi giao hàng, đi vệ sinh môi trường,... mà lại bị mọi người xua tay chê cười. Chẳng phải có ai đó từng nói : “Không phải nghề nghiệp làm danh giá cho con người mà chính con người làm danh giá cho nghề nghiệp”. Tôi thấy cái quan điểm này rất phù hợp với cuộc sống ngày nay.
Nghề nghiệp là gì? Tại sao mọi người luôn muốn bản thân có một cái nghề? Nghề nghiệp là công việc mà bạn có thể gắn bó lâu dài, hoặc đủ kinh phí để xoay xở cuộc sống của họ. Câu nói trên thực chất ẩn chứa những ý nghĩa vô cùng lớn về giá trị của nghề nghiệp, rằng: không có sự phân biệt giữa nghề cao quý, nghề thấp hèn mà giá trị của nghề nghiệp hoàn toàn do con người quyết định, bởi vậy con người cần lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực, sở thích để cống hiến hết mình.
Hiện nay, có rất nhiều các bạn trẻ đang hiểu sai về hai chữ nghề nghiệp. Họ có những tư tưởng phân biệt giữa nghề thấp hèn và nghề cao quý. Thật chất, không có nghề nào được coi là nghề thấp hèn, không có nghề nào được gọi là nghề cao quý. Mỗi nghề, mỗi ngành đều có những sứ mệnh, giá trị và đều có những đặc thù riêng. Chính vì vậy, chỉ có nghề phù hợp với mình hay không phù hợp chứ không thể đặt các nghề lên cán cân của sự thấp hèn- cao quý để đánh giá hay so sánh.
Các bạn thường nói nghề này danh giá hơn nghề kia. Vậy thì ai có thể chỉ ra được một cán cân công bằng để chứng minh cho toàn thế giới hay thậm chí là chứng minh cho một quốc gia biết rằng đó là nghề này danh giá hơn nghề kia? Hay nói ví dụ về những ngành nghề, người làm các công việc như vệ sinh công cộng họ có những sứ mệnh riêng. Sứ mệnh của họ là hỗ trợ chúng ta bước đến môi trường xanh- sạch- đẹp. Họ làm những công việc chân chính, công việc này đáng ra phải được trân trọng những thay vì trân trọng họ thì chúng ta lại lựa chọn cách khác. Rất nhiều ngành nghề khác nữa, họ cũng có những công việc riêng của họ. Chúng ta cần phải tôn trọng tất cả các nghề như nhau.
Như đã nói ở trên, tôi cho rằng chẳng có nghề nào là nghề danh giá hơn nghề nào, chỉ có nghề nào phù hợp với bạn hay không mà thôi. Chính cái chủ thể là “con người làm danh giá cho nghề nghiệp”. Đúng vậy, bởi, con người là chủ thể chi phối cho toàn bộ hoạt động của nghề nghiệp. Hành động của con người sẽ phản ánh lên tính chất công việc của nghề nghiệp dó. Như nói nghề bác sĩ, cái nghề mà người ta phải vật lộn với thần chết để cứu những con người đang ở ranh rới của sự sống còn. Con người, khi đã gánh trọng trách ấy, họ đã biết rõ công việc mà họ sắp làm. Nhưng nếu không có đạo đức nghề nghiệp thì họ cũng chẳng xứng được gọi là bác sĩ. Một công việc mang trọng trách to lớn như vậy, nhưng nếu họ đánh mất đi bản thân, đánh mất đi giá trị đạo đức thì dù có mang theo cái mác là nghề cao quý, như người ta thường nói, thì cái giá trị mà họ trao đi cho cộng đồng là thứ mà cộng đồng không muốn. Và những người như vậy, là những thành phần dù bằng hình thức nào, trực tiếp hay gián tiếp, thì họ cũng đang tước đi cái danh giá của chính cái nghề mà mình đang làm, đang theo đuổi.
Thế mới nói, nghề nào cũng là nghề cao quý, nghề nào cũng cần được tôn trọng. Quan trọng là, cái giá trị mà bạn mang lại cho cộng đồng, cho xã hội và cho chính danh giá của nghề mình là cái mà không phải ai cũng làm được. Vì vậy, dù cho bạn có làm nghề gì, bạn cảm thấy mình phù hợp với ngành nào, thì cũng hãy can đảm bước tiếp để lựa chọn những nghề nghiệp phù hợp với bản thân để xứng đáng với công sức mà mình bỏ ra. Bởi: “Không phải nghề nghiệp làm danh giá cho con người mà chính con người làm danh giá cho nghề nghiệp”.
Các bài tập cùng chuyên đề
Ở bài viết tham khảo, vấn đề gì liên quan đến tuổi trẻ được nêu để bàn luận? Người viết đặt mình vào vị trí nào để trình bày quan điểm về vấn đề?
Bài viết triển khai mấy luận điểm? Cách phối hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng được thể hiện như thế nào ở từng luận điểm?
Chỉ ra những thao tác nghị luận đã được phối hợp sử dụng trong bài viết.
Viết về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ
Chủ đề: Tuổi trẻ là tương lai của đất nước
“Nhật kí Đặng Thuy Trâm” có đoạn: “Tuổi trẻ của mình đã thẩm đượm mồ hôi, nước mắt, máu xương của những người đang sống và những người đã chết. Tuổi trẻ của mình đã cứng cáp trong thử thách gian lao của chiến trường, tuổi trẻ của mình cũng đã nóng rực vì ngọn lửa căm thù đang ngày đêm hun đốt. Và gì nữa, phải chăng mùa xuân của tuổi trẻ cũng vẫn thắm dượm thêm vì màu sắc của mơ ước và yêu thương vẫn ảnh lên trong những đôi mắt nhìn mình.”Qua đoạn văn trên, em có suy nghĩ gì về lẽ sống của tuổi trẻ Việt Nam trong những năm kháng chiến bảo vệ Tổ quốc? Từ đó, hãy bàn luận về lẽ sống của thế hệ trẻ ngày nay.
Hãy viết một đoạn văn giải thích ý nghĩa nhan đề văn bản “ Quyết định khó khăn nhất” ( Võ Nguyên Giáp) hoặc “ Khúc tráng ca nhà giàn” ( Xuân Ba).
Xác định bố cục của bài viết. Vấn đề được bàn luận trong bài viết là gì?
Bạn nhận xét như thế nào về hệ thống luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong bài viết?
Phần phê phán những biểu hiện tiêu cực của vấn đề và trao đổi với người đọc giúp bạn rút ra thêm kinh nghiệm gì khi viết kiểu bài này?
Bài viết trên có mạch lạc không? Dựa vào đâu bạn có thể kết luận như vậy?
Tìm bố cục của bài viết và xác định vấn đề được bàn luận trong bài viết.
Nhận xét cách mở bài và kết bài của bài viết.
Vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong bài viết.
Bạn học được điều gì về cách viết bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ qua bài viết trên?
Trường bạn mở một diễn đàn bàn về vấn để người trẻ trong bối cảnh toàn cầu hóa, có gợi ý một số đề tài cụ thể: hòa nhập chứ không hòa tan; những xu hướng nghề nghiệp trong tương lai; người trẻ và vai trò công dân toàn cầu;... Hãy chọn một trong những đề tài nêu trên (hoặc để xuất một đề tài khác) và viết bài văn nghị luận trình bày ý kiến của bạn.
Nhận định sau đây có điểm nào cần điều chỉnh? Vì sao?
Khi viết bài nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ, người viết không cần đưa ra những lí lẽ, dẫn chứng cụ thể, tin cậy mà chỉ cần diễn đạt một cách tường minh, hùng hồn những nhận định, quan điểm, suy nghĩ của mình về khía cạnh tích cực hoặc tiêu cực của vấn đề bàn luận, trong đó, cần chú ý những vấn đề chung của thời đại, chưa cần quan tâm đến yếu tố vùng miền, địa lí, dân tộc, lịch sử.
Từ các câu thơ sau, hãy xác định một vấn đề chung, liên quan đến tuổi trẻ có thể đưa ra bàn luận
- Thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt
Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm
(Xuân Diệu)
- Người vá trời lấp bể
Kẻ đắp luỹ xây thành
Ta chỉ là chiếc lá
Việc của mình là xanh
(Nguyễn Sĩ Đại)
Với trải nghiệm học tập của bản thân, em hãy viết đoạn văn giải thích câu ngạn ngữ sau: Học như bơi thuyền ngược nước. Không tiến sẽ phải lùi.
Đoạn văn sau giải thích cho vấn đề gì?
Theo Từ điển Tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên), “thành công là đạt được kết quả, mục đích theo dự định”. Thành công gần nghĩa với thành đạt - “đạt được kết quả tốt đẹp, đạt được mục đích về sự nghiệp”.Nói khác đi, thành công là những thành tích, thành tựu mà con người đạt được sau những nỗ lực, cố gắng. “Tích số” là phép nhân của các số, ở đây được hiểu là sự phối kết, nhân lên của các yếu tố “làm việc, may mắn và tài năng”. Nếu “làm việc” là hành động suy nghĩ hoặc thể chất tiến hành một công việc nào đó thì “may mắn” là những yếu tố thuận lợi do khách quan mang lại, nhờ đó mà con người có được thành công. Còn “tài năng” là khả năng đặc biệt, sự khéo léo hơn người, trí sáng tạo vượt trội của con người. Từ đây, ta hiểu tác giả của câu nói muốn khẳng định: thành công không tự nhiên mà có, nó là sự phối kết, nhân lên của nhiều yếu tố như làm việc, may mắn và tài năng.
Hãy xác định và nêu lí lẽ giải thích về một (một số) vấn đề của tuổi trẻ Việt Nam hiện nay có liên quan đến cơ hội và thách thức đối với sự phát triển của đất nước.
Lập dàn ý cho bài thuyết trình về một trong những vấn đề đã xác định ở câu 6
Trình bày với bạn bè, người thân những nội dung theo dàn ý đã lập ở câu 7
"Tự do là không gian của mọi sự sáng tạo từ văn hoá, nghệ thuật cho đến đoạn khoa học, công nghệ,...” (Nguyễn Trần Bạt, Cảm hứng và sáng tạo)
Lấy câu trên làm câu chủ đề, viết đoạn văn theo kiểu diễn dịch hoặc quy nạp (khoảng 150 chữ), có sử dụng ít nhất hai trong các thao tác: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận, bác bỏ.
Lập dàn ý cho một trong hai đề sau, viết thành văn phần Mở bài và ý đầu tiên của phần Thân bài.
Đề 1. Tuổi trẻ không có ước mơ lớn thì khó đạt được thành công lớn.
Đề 2. Tuổi trẻ với vấn để tiếp thu ảnh hưởng của văn hoá nước ngoài trong thời đại ngày nay.
Bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ thuộc kiểu bài nghị luận xã hội
a. Đúng
b. Sai
Vẽ sơ đồ bố cục bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ.
Thực hiện đề bài: Chọn một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ mà học sinh lớp 12 quan tâm và viết một bài văn nghị luận về vấn đề đó
