Đề bài

Lập dàn ý cho bài văn nghị luận phân tích tác phẩm kịch đã chọn:

Mở bài

Giới thiệu tên tác giả, tác phẩm, thể loại:

Nêu nhận định chung về tác phẩm:

Thân bài

Phân tích nội dung chủ đề của tác phẩm:

Phân tích những nét đặc sắc về cốt truyện, nhân vật, hành động, xung đột, lời thoại:

Hiệu quả thẩm mĩ của những yếu tố được phân tích:

Kết bài

Khẳng định ý nghĩa, giá trị của tác phẩm:

Phương pháp giải

Dựa vào hướng dẫn để lập dàn ý

Lời giải của GV Loigiaihay.com

Lập dàn ý cho bài văn nghị luận phân tích tác phẩm kịch đã chọn:

Mở bài

Giới thiệu tên tác giả, tác phẩm, thể loại: Lưu Quang Vũ là một trong những nhà văn, nhà biên kịch có ảnh hưởng lớn trong lịch sử văn học và nghệ thuật sân khấu Việt Nam. Tác phẩm kịch nổi tiếng nhất của ông là “Hồn Trương Ba, da Hàng Thịt”.

Nêu nhận định chung về tác phẩm: "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" được viết vào năm 1981 và công diễn lần đầu vào năm 1984. Vở kịch này được coi là một kiệt tác trong nghệ thuật sân khấu Việt Nam, không chỉ vì cốt truyện gốc từ một truyện cười dân gian mà còn vì cách Lưu Quang Vũ đã biến nó thành một tác phẩm bi kịch tâm lý sâu sắc.

Thân bài

Phân tích nội dung chủ đề của tác phẩm: Trong cảnh VII và đoạn kết của vở kịch, Lưu Quang Vũ tập trung vào việc phân tích sâu sắc tâm lý con người, đặc biệt là tâm trạng của nhân vật chính - Trương Ba. Thay vì chỉ tập trung vào phần kết cục hạnh phúc hoặc bi thương của câu chuyện, ông đưa ra những tình huống phức tạp, đầy rẫy sự đau khổ và khổ đau trong lòng nhân vật. Bằng cách này, ông tạo ra một bức tranh đa chiều về cuộc sống và con người.

Những tác phẩm của Lưu Quang Vũ như "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật mà còn là những bức tranh đời thực, giúp cho người đọc và người xem hiểu sâu hơn về bản chất của con người và xã hội.

Trong cảnh VII của vở kịch "Hồn Trương Ba, da hàng thịt", xung đột giữa hồn và xác đạt đến điểm cao nhất, tạo ra một bức tranh đau đớn về sự phân liệt và mất mát bản chất của con người.

Phân tích những nét đặc sắc về cốt truyện, nhân vật, hành động, xung đột, lời thoại:

Màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác của anh hàng thịt là điểm nhấn của tấn bi kịch này. Trong đó, hồn Trương Ba được miêu tả là nhân hậu, trong sáng và thanh cao, đối lập hoàn toàn với bản chất thô lỗ, phàm tục của thân xác anh hàng thịt. Trương Ba tìm thấy sự chán ghét và lạc lõng trong cơ thể phàm trần, không còn cảm thấy thuộc về chỗ ở của mình. Thôn tính về món ăn phàm trần như "tiết canh, cổ hũ, khấu đuôi" chỉ là minh chứng cho việc thân xác vẫn bị ràng buộc bởi những ham muốn và nhu cầu vật chất. Trong khi đó, hồn Trương Ba thì khao khát được tự do, muốn trở về với bản nguyên của mình, xa lánh sự trần tục và giả dối. Tình huống này là một tác phẩm bi kịch đích thực, khi mà sự xung đột giữa bản nguyên và sự hiện thực, giữa tinh thần và vật chất, đạt đến đỉnh điểm của nó, tạo ra một cảm giác bất an và đau đớn đối với người xem. Đây là phần mà Lưu Quang Vũ vẽ nên một cách tinh tế, đầy sâu sắc, đánh thức sự nhân văn và triết học trong lòng người xem.

Cuộc tranh luận giữa hồn và xác trong vở kịch "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" diễn ra một cách quyết liệt, tạo ra một bức tranh đầy cảm xúc về cuộc đấu tranh giữa tâm hồn và thân xác trong con người. Trong màn đối thoại này, tiếng nói của xác thịt thường xuyên lấn át tiếng nói của linh hồn, đẩy hồn Trương Ba vào thế bị động và phải đối mặt với sự phủ nhận và ti tiện từ phía thân xác. Sự ngao ngán và thở dài của linh hồn là biểu hiện của tâm trạng bức bối và đau khổ tột cùng. Những cảm thán ngắn gọn và ước nguyện khắc khoải của hồn Trương Ba thể hiện sự khao khát vượt qua những yếu kém và tầm thường của thân xác. Màn đối thoại này không chỉ là sự đấu tranh giữa tâm hồn và thân xác mà còn là một ẩn dụ về cuộc đấu tranh giữa những giá trị cao quý và những ham muốn vật chất, giữa cái đẹp và cái xấu trong con người. Hồn Trương Ba, mặc dù luôn cố gắng vượt lên những yếu kém của thân xác, nhưng không thể tránh khỏi những tác động đau đớn và cuốn hút của bản năng thô lỗ, phàm tục. Điều này thể hiện qua những dấu hiệu của sự tha hóa trong hành vi của hồn Trương Ba, như việc trở nên thô lỗ và thèm ăn ngon, thèm rượu thịt, đồng thời cũng là sự thể hiện của một cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ giữa cái tốt và cái xấu trong con người.

Bi kịch trong vở kịch "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" không chỉ là cuộc đấu tranh nội tâm của nhân vật chính mà còn là sự phản đối, chối bỏ từ phía những người xung quanh, tạo ra một tình huống đau đớn và cảm xúc đầy sâu sắc.

Hiệu quả thẩm mĩ của những yếu tố được phân tích:

Trong màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và những người thân, tình trạng tồn tại song song của bản nguyên và sự hiện thực bên ngoài thể hiện sự bất đồng và mất mát của linh hồn. Vợ của Trương Ba đau khổ và muốn rời bỏ gia đình dù là một người hiền lành và cam chịu. Con cháu của ông cũng từ chối ông, gọi ông là "ông xấu lắm, ác lắm" và tố cáo những hành động tệ hại của ông. Mặc dù họ có tình yêu thương và những kỷ niệm tốt về Trương Ba, nhưng họ không thể chấp nhận sự thô lỗ và tầm thường của ông trong thân xác anh hàng thịt.

Chỉ có chị con dâu có thể hiểu và thương Trương Ba nhất, nhưng trước tình hình đó, chị cũng phải thừa nhận sự mất mát dần đi của ông. Sự tuyệt vọng và đau khổ của họ được thể hiện qua câu hỏi "làm sao giữ được thầy ở lại, hiền hậu, vui vẻ, tốt lành như thầy của chúng con xưa kia".

Kết bài

Khắng định ý nghĩa, giá trị của tác phẩm: Đây là một phần của bi kịch đặc biệt đau đớn, khi mà người thân ruồng bỏ và từ chối nhân vật chính, làm cho sự đau đớn và tuyệt vọng trong lòng họ càng trở nên sâu sắc hơn. Đây cũng là một khía cạnh của cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ giữa tinh thần và vật chất, cái đẹp và cái xấu trong con người.

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 :

Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống:

Thơ tám chữ là thể thơ mỗi dòng có tám chữ, khổ thơ………….hoặc không chia khổ và cách nhịp…………..Về cách gieo vần, thơ tám chữ thường gieo vần…………….và vần………..thành từng cặp luân phiên bằng, trắc.

Xem lời giải >>
Bài 2 :

Nêu một vài điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ tám chữ.

Xem lời giải >>
Bài 3 :

Vẽ sơ đồ bố cục đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ tám chữ.

Xem lời giải >>
Bài 4 :

Chọn một bài thơ tám chữ và viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nghĩ của em về bài thơ đó.

Xem lời giải >>
Bài 5 :

Thế nào là bài văn phân tích một tác phẩm thơ? Để viết được bài văn theo yêu cầu này, cần chú ý những gì?

Xem lời giải >>
Bài 6 :

Phát triển các ý đã nêu trong mục b) Tìm ý và lập dàn ý (SGK, trang 24) của đề văn “Phân tích bài thơ Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến” bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Hoàn cảnh ra đời, để tài và chủ đề của bài thơ Khóc Dương Khuê là gì?

- Nghệ thuật của bải thơ Khóc Dương Khuê có gì đặc sắc?

- Các yếu tố hình thức nghệ thuật đã làm nổi bật chủ đề bài thơ như thể nào?

- Qua bài thơ Khóc Dương Khuê, em có nhận xét gì về tình cảm và thái độ của tác giả đổi với người bạn của mình?

- Có thể học được gì về tình bạn tử bài thơ Khóc Dương Khuê?

Xem lời giải >>
Bài 7 :

Viết mở bài cho đề văn: Phân tích bài thơ Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến

Xem lời giải >>
Bài 8 :

Hãy viết đoạn văn so sánh, nêu lên một điểm giống nhau và một điểm khácnhau giữa hai văn bản Sông núi nước Nam và Nước Đại Việt ta (trích Đại cáo bình Ngô - Nguyễn Trãi).

Xem lời giải >>
Bài 9 :

Yêu cầu của bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết (con người trong mối quan hệ với tự nhiên):

Xem lời giải >>
Bài 10 :

Đề tài em chọn để viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết (con người trong mối quan hệ với tự nhiên):

Xem lời giải >>
Bài 11 :

Mở bài

Thân bài

Luận điểm 1

Luận điểm 2

Luận điểm 3

Kết bài

Xem lời giải >>
Bài 12 :

Những nội dung cần chỉnh sửa để hoàn thiện bài viết:

Xem lời giải >>
Bài 13 :

Em hãy nêu 1 số đề tài phù hợp với yêu cầu viết bài văn nghị luận về 1 vấn đề cần giải quyết (con người trong mối quan hệ với tự nhiên)

Xem lời giải >>
Bài 14 :

Chọn 1 trong số các đề tài ở bài tập 1, tìm ý, lập dàn ý và viết phần mở bài

Xem lời giải >>
Bài 15 :

Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống:

       Đạo văn là hành vi………….lời nói, ý tưởng, quan điểm,…của người khác và coi nó như là của riêng mình.  Đây là hành vi…………… trong học tập, nghiên cứu.

       Để tránh lỗi đạo văn, chúng ta cần ................................... chính xác và đúng quy định khi sừ dụng lời nói, ý tưởng, quam điểm,......của người khác

Xem lời giải >>
Bài 16 :

Ở  mục 3, phần Đọc, nhóm biên soạn đã dẫn nguồn văn bản Tiếng nói của văn nghệ (Nguyễn Đình Thi) như thế nào? Chỉ ra những yếu tố trong phần dẫn nguồn đó.

Xem lời giải >>
Bài 17 :

Tìm một ví dụ về việc dẫn nguồn lời nói, ý tưởng, quan điểm,…của người khác trong khi viết và chỉ ra các yếu tố trong phần dẫn nguồn đó.

Xem lời giải >>
Bài 18 :

Xác định phần trích dẫn được trích dẫn trong các trường hợp sau. Chỉ ra sự khác biệt giữa những phần trích dẫn đó.

a. Tài nguyên rừng đang bị thu hẹp từng ngày, diện tích rừng tự nhiên che phủ giảm dần do khai thác trái phép, đất rừng bị chuyển qua đất nông, công nghiệp, các loài sinh vật quý hiếm đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Theo báo cáo số liệu năm 2005 của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), Việt Nam là nước phá rừng nguyên sinh đứng thứ hai thế giới.

                          (Theo Hồ Quang Trung, Hãy yêu mến, bảo vệ thiên nhiên, ngày 6/6/2010, Ngữ văn 8, tập một, bộ sách Chân trời sáng tạo, NXB Giáo dục Việt Nam, 2024)

b. Năm 2000, khi sang thăm Việt Nam, trong buổi nói chuyện với sinh viên ở Hà Nội, Tổng thống Mỹ Biu Clin-ton (Bill Clinton) đã đọc thơ Hồ Xuân Hương dịch sang tiếng Anh. Ông Hen-ri Lốp-po (Henri Lopes), Phó Tổng Giám đốc UNESCO, trong bài tựa tập thơ Hồ Xuân Hương xuất bản ở Pa-ri (Paris) năm 1987, cũng đánh giá cao tài năng của nhà thơ bằng những lời nồng nhiệt: “Là nữ thi sĩ hay nữ nhạc sĩ, tôi không biết nữa, có điều nàng đã vĩnh viễn đổi thay vẻ đẹp những tiếng kêu thương của tâm hồn thoát ra trong bí mật những đêm tối hoặc những nơi cô tịch”.

                                         (Theo Lưu Khánh Thơ, Kì nữ Hồ Xuân Hương -  Đời và thơ, https://ct.qdnd.vn/, ngày 24/12/2021)

Xem lời giải >>
Bài 19 :

Chỉ ra phần dẫn nguồn các ảnh dưới đây:

Xem lời giải >>
Bài 20 :

Trình bày khái niệm kiểu bài văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học: chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật.

Xem lời giải >>
Bài 21 :

Với kiểu bài văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học, cần lưu ý điều gì khi phân tích nội dung chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật?

Xem lời giải >>
Bài 22 :

Dùng Bảng kiểm kỹ năng viết văn bản nghị luận phân tích tác phẩm văn học chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật để tự đánh giá, rút kinh nghiệm từ văn bản Bài văn phân tích, đánh giá truyện ngắn “Bng chanh đỏ.”

Xem lời giải >>
Bài 23 :

Thực hiện đề bài sau:

Đề bài:

Tình huống Câu lạc bộ đọc sách phát động viết bài tập san với chủ đề “Tình cảm gia đình qua một số tác phẩm văn học”

     Nhiệm vụ:

Hãy chọn một tác phẩm em yêu thích biết về đề tài gia đình (thơ hoặc truyện), viết bài văn phân tích tác phẩm để gửi cho câu lạc bộ đọc sách.

   Yêu cầu:

- Chọn được tác phẩm viết về đề tài gia đình (thơ hoặc truyện).

- Có luận điểm về chủ đề, những nét đặc sắc nghệ thuật.

- Phân tích được lý lẽ và bằng chứng phù hợp để làm sáng tỏ luận điểm.

Xem lời giải >>
Bài 24 :

Viết đoạn văn (khoảng 7-9 câu) phân tích cảm xúc của Nguyễn Khuyến khi nghe tin người bạn (Dương Khuê) qua đời thể hiện trong đoạn thơ sau

Bác Dương thôi đã thôi rồi,
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta,
Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước,
Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau,

(Nguyễn Khuyến, Khóc Dương Khuê)

Xem lời giải >>
Bài 25 :

Lập dàn ý cho bài văn phân tích bài thơ “Đau lòng lũ lụt miền Trung” của Phạm Ngọc San.

Xem lời giải >>
Bài 26 :

Yêu cầu kĩ năng phân tích tác phẩm văn học ở Bài 2 có gì khác so với yêu cầu viết phân tích ở Bài 1? Để viết được bài văn theo yêu cầu này, cần chú ý những gì?

Xem lời giải >>
Bài 27 :

Phát triển các ý đã nêu trong mục b) Tìm ý và lập dàn ý (SGK, trang 46) của bài tập “Phân tích đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích (trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)” bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Nội dung chính của đoạn trích là gì?

- Nghệ thuật của đoạn trích có gì đặc sắc?

- Các yếu tố hình thức nghệ thuật ấy đã làm nổi bật nội dung của đoạn trích như thế nào?

- Qua đoạn trích, Nguyễn Du đã thể hiện được tấm lòng (chữ tâm) và tài năng (chữ tài) như thế nào?

Xem lời giải >>
Bài 28 :

Viết kết bài cho đề văn: Phân tích đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích (trích Truyện Kiều của Nguyễn Du).

Xem lời giải >>
Bài 29 :

Hãy viết đoạn văn phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích (trích Truyện Kiều của Nguyễn Du).

Xem lời giải >>
Bài 30 :

Mục đích viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (thơ song thất lục bát):

Xem lời giải >>