Nhân vật ông lão được khắc họa như thế nào trong văn bản Ông lão bên chiếc cầu? Em dự đoán điều gì sẽ đến với ông? Vì sao?
Đọc kĩ văn bản để tìm các chi tiết về nhân vật ông lão
- Nhân vật ông lão được thể hiện trong văn bản:
+ Mặc bộ đồ rất bẩn, màu đen, đeo đôi kính gọng thép, khuôn mặt xám bần (chi tiết này xuất hiện hai lần).
+ Ngồi bên lề đường, vẫn ngồi đấy, không nhúc nhích (chi tiết này được nhắc lại bốn lần trong truyện: “ông lão vẫn ngồi đấy, không nhúc nhích" ("tôi" quan sát thấy điều này khi bắt đầu qua cầu, đi sang phía bên kia để thực hiện nhiệm vụ); “ông lão vẫn ngồi đó” ("tôi" kể lại điều này khi đã băng qua bên câu, thu xếp mọi thứ và quay trở lại); "Ông lão vẫn ngồi đấy” (chi tiết này trở lại khi "tôi" đã trò chuyện với ông lão); “lão đáp và co chân gượng đứng dậy, lảo đảo rồi ngồi bệt trở lại trên con đường đầy bụi” (chi tiết xuất hiện ở phần cuối tác phẩm, sau khi nhân vật “tôi” cố giục lão hãy “đứng dậy và đi ngay” kẻo quân phát xít sẽ đến).
+ 76 tuổi, quê ở Xan Các-lốt, nuôi gia súc, không có người thân (“chỉ sống với mấy con vật mà tôi mới kể”). Đàn gia súc của lão có ba loại cả thảy: hai con dê, một con mèo, bốn cặp chim bồ câu.
+ Phải rời bỏ quê hương vì pháo kích, là người cuối cùng rời thị trấn Xan Các-lốt, đã đi được 12 ki-lô-mét. Và ông lão nghĩ mình chẳng nên đi nữa; không có ai quen ở Bác-xê-lô-na (là nơi có thể đi đến để tránh bọn phát xít).
+ Lo lắng cho sự sống của các con vật nuôi đã bị bỏ lại ("Tôi phải để chúng lại"), lão đã thả chúng nhưng vẫn lo lắng (“Con mèo, dĩ nhiên, sẽ tự xoay xở được. Giống mèo có thể tự kiếm ăn lấy. Nhưng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra với các con vật khác” - chi tiết về mối quan tâm, lo lắng cho các con vật của nhân vật ông lão được được lặp lại bốn lần).
+ Các chi tiết về nhân vật ông lão được thể hiện qua sự quan sát và kể lại của người kể chuyện (chi tiết về ngoại hình, hành động), còn lại chủ yếu được thể hiện qua lời đối thoại với nhân vật “tôi", và qua một lời độc thoại (“Tôi phải trông nom chúng. Tôi chỉ quan tâm đến mấy con vật.").
- Qua các chi tiết này, có thể thấy ông lão là một con người bình thường, vô tội, trung lập, không thuộc bất cứ phe phái nào trong cuộc chiến, rốt cuộc đã trở thành một nạn nhân bị nghiến nát bởi sự tàn bạo, huỷ diệt của chiến tranh.
+ Chiến tranh đã bứt tung ông lão ra khỏi mái nhà, gia đình, quê hương yêu dấu (chú ý chi tiết lão mim cười, hãnh điện khi được hỏi đến từ đâu trong lời kể của nười kể chuyện, chi tiết lão nói mình buộc phải rời đi vì pháo kích, lão là người mối cùng rời thị trần. Phía trước lão là Bác-xê-lô-na, một vùng đất hoàn toàn xa lạ đối với lão)
+ Chiến tranh đã bứt tung lão ra khỏi những con vật mà lão chăm sóc và yêu thương, coi chúng như gia đình để chăm chút. Lão có một con mèo, hai con dê, hôn cặp chím bô cầu. Và lão buộc phải bỏ chúng lại, thả chúng đi để chúng tự lo vì nháo kích, vì chính lão cũng không lo được cho bản thân mình. Nhưng lão vẫn luôn lo lắng khôn nguôi về chúng. Trong suốt 12 ki-lô-mét để tiến về chiếc cầu bắc qua sông E-brô, vượt qua vùng sẽ có chiến sự để tìm đến chốn an toàn hơn, có lẽ chân lão bước về phía trước nhưng cá tâm hồn, cảm xúc, suy nghĩ thì đặt trọn vẹn ở phía sau. Lão dường như không quan tâm đến bối cảnh xung quanh, không quan tâm đến chuyện quân giặc có thế xuất hiện. Lão chi quan tâm đến những con vật của mình, lo lắng liệu chúng có tự xoay xở được để tồn tại khi không có lão và khi pháo kích giặc tấn công hay không. Lão chỉ được an tâm đôi phần khi “tôi” an ủi rằng: Con mèo tự xoay xở được, những con chim bồ câu thì sẽ bay đi.
Những chi tiết này trở đi trở lại nhiều lần chứng tỏ lão rất yêu quê hương, yêu loài vật. Chính trị với lão là xa lạ. Nhưng rốt cuộc lão vẫn trở thành nạn nhân của bão tố chiến tranh.
+ Chiến tranh đã vắt kiệt sức lực tuổi già của lão. Đó là lí do lão không thể đi tiếp sau 12 ki-lô-mét đã vượt qua, lão ngồi yên lặng mãi bên cây cầu. Khi được thúc giục, lão “mệt mỏi", “co chân gượng đứng dậy, lào đảo rồi ngồi bệt trở lại bên con đường đầy bụi".
+ Chiến tranh vắt kiệt cả ý chí, ý nghĩa cuộc sống của lão. Lão mệt mỏi về thể chất, không thể đi tiếp đã đành. Nhưng dường như lão cũng không muốn đi tiếp nữa, bị “mắc kẹt” bên chiếc cầu. Bờ kia là quê hương giờ đã bị đe dọa bởi pháo kích và tan hoang vì chạy giặc. Bờ này hướng về chốn xa lạ, chẳng biết đi đâu và đi đến chỗ nào, chẳng có ai, chẳng có cái gì phía trước để chờ đợi. Cho nên, dẫu được gợi ý đi nhờ xe tải, lão dường như cũng không mấy quan tâm (ngoài mối quan tâm đến mấy con vật thì đã ở phía bên kia cây cầu). Không quan tâm đến sống chết, không cố gắng để đi tiếp, không thấy ý nghĩa nào ở phía trước con đường.
+ Màu sắc của bức tranh gắn với nhân vật ông lão là màu xám. Xám của bầu trời u ám như sà xuống thấp, nặng nề và u ám, ngột ngạt, bức bối. Xám của mặt người xạm lại, của quần áo, trang phục cáu bẩn. Xám của những đám bụi đất ngập đến mắt cá chân của đám người và xe đi chạy loạn. Màu xám của tuổi già, của lạnh lẽo, của chết chóc, của chiến tranh bủa vây quanh lão.
- Kết cục của lão là cái chết dù câu chuyện dừng lại ở chi tiết về “niềm may mắn” của ông lão. May mắn không xuất hiện mỗi ngày. Lão đã già, đã yếu Lào không thể đi tiếp. Lão dường như cũng không có ý muốn đi tiêp. Máy bay sẽ cất cánh khi trời quang mây sáng. Chiếc cầu bên dòng sông E-brô chắc sẽ là điểm dừng chân cuối cùng của cuộc đời ông lão.
Một câu chuyện về chiến tranh không miêu tả trực tiếp bom đạn, máu đổ, chết chóc, không có những người anh hùng. Chi có sự hiện diện của người cầm súng (người lính) và người dân bình thường, một ông lão già nua, mệt mỏi, héo hắt bên một cây cầu thời chiến và luôn day dứt nghĩ về sự tổn tại của những con vật giữa bối cảnh chiến tranh. Tuy nhiên, tiếng nói phản chiến bật lên từ các hình tượng, hình ảnh, chi tiết, ... có sức tác động thật sâu sắc.
Các bài tập cùng chuyên đề
Chú ý các chi tiết thể hiện bối cảnh của truyện
Lời đối thoại cho biết các thông tin gì về nhân vật ông lão?
Điều gì khiến ông lão lo lắng?
Đây là lời đối thoại hay độc thoại?
Hãy xác định để tài, bối cảnh, ngôi kể và các nhân vật trong truyện Ông lão bên chiếc cầu.
Nhân vật ông lão được thể hiện như thế nào trong văn bản? Câu chuyện dự báo điều gì sẽ đến với ông? Vì sao?
Chi tiết về ngày "Chủ nhật Phục sinh" và "niềm may mắn" của ông lão ở phần cuối tác phẩm tạo ra sự tương phản như thế nào với cảnh ngộ của ông? Qua đó, tác giả muốn gửi gắm điều gì?
Hãy chỉ ra và phân tích một số đặc sắc nghệ thuật của truyện (các hình ảnh biểu tượng, ngôn ngữ đối thoại, độc thoại nội tâm,...).
Việc tác giả không đặt tên cho nhân vật ông lão trong tác phẩm có ý nghĩa gì?
Truyện gửi đến người đọc thông điệp gì? Theo em, thông điệp đó có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống hiện nay?
Ghép các lời dẫn (in đậm) ở bên A với cách dẫn phù hợp ở bên B:
A. Lời dẫn |
B. Cách dẫn |
a) Ông kiểm điểm từng người trong óc. Không mà, họ toàn là những người có tinh thần cả mà. Họ đã ở lại làng, quyết tâm một sống một chết với giặc, có đời nào lại cam tâm làm điều nhục nhã ấy! (Kim Lân) |
1) Dẫn trực tiếp ý nghĩ của nhân vật |
b) Bà Hai bỗng lại cất tiếng: - Thầy nó ngủ rồi ư? Dậy tôi bảo cái này đã. (Kim Lân) |
2) Dẫn gián tiếp lời nói của nhân vật |
c) Anh tìm vô nhà gặp mạ, kế với mạ anh ấy gặp cậu đang theo bộ đội đi qua bên mặt trận.... (Phùng Quán) |
3) Dẫn trực tiếp lời nói của nhân vật |
d) Trong đầu tôi chợt nảy ra một ước mơ rất trẻ con: "Biết đâu có lúc nào đó mình cũng làm được một chiếc xe như thế nhỉ?". (Honda Soichiro) |
4) Dẫn gián tiếp ý nghĩ của nhân vật
|
Tìm lời dẫn trong những đoạn văn dưới đây. Xác định các trường hợp: dẫn lời nói, dẫn ý nghĩ; dẫn trực tiếp, dẫn gián tiếp. Chỉ ra đặc điểm giúp em nhận biết mỗi cách dẫn và sự phù hợp của cách dẫn đó trong mỗi đoạn văn.
a) Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi.". (Hồ Chí Minh)
b) Ông kể lại hôm Tây vào khủng bố. Chúng nó có bao nhiêu thằng, bao nhiêu Tây, bao nhiêu Việt gian, đi những đường nào, đốt phá những đâu đâu, và dân quân, tự vệ làng ông bố trí, cầm cự ra sao, rành rọt, tỉ mỉ như chính ông lão vừa mới dự trận đánh giặc ấy xong thật... (Kim Lân)
c) Hoạ sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn". (Nguyễn Thành Long)
Chuyển lời dẫn trực tiếp dưới đây thành lời dẫn gián tiếp:
a) Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng mà dặn:
- Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, tôi sẽ trở về. (Nguyễn Dữ)
b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng: "Cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó cổ thắt lưng buộc bụng, dè sẻn mãi, mới để ra được năm mươi đồng bạc tậu". (Nam Cao)
c) Nhà văn Xu-khôm-lin-xki (Sukhomlynsky) đã nói: "Con người sinh ra không phải để tiêu biến như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu lại trên mặt đất, in dấu lại trong trái tim người khác". (Theo Trần Thị Ngọc Luyến)
Viết một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) về chủ đề tinh thần yêu nước của nhân dân ta, trong đó có dẫn trực tiếp một trong các ý kiến dưới đây của Chủ tịch Hồ Chí Minh:
a) Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.
b) Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chúng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung.... Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.
Vì sao ông lão không rời nơi có chiến sự nguy hiểm đó?
-
A.
Vì ông không đủ sức để đi.
-
B.
Vì ông không biết đi về đâu.
-
C.
Vì ông muốn trông nom các con vật.
-
D.
Vì ông đợi người đến cứu trợ.
Chi tiết “ngày Chủ nhật Phục sinh” có ý nghĩa như thế nào?
-
A.
Là sự mỉa mai của người viết vào chiến dịch tấn công của quân Phát xít trong Nội chiến Tây Ban Nha.
-
B.
Dự báo những bất ổn, hỗn loạn sắp xảy đến.
-
C.
Báo hiệu kết thúc buồn cho câu chuyện.
-
D.
Dự báo sự kết thúc chiến tranh.
Chủ đề nào xuất hiện nhiều lần trong cuộc đối thoại giữa ông lão và nhân vật “tôi”?
-
A.
Việc ông chăm sóc những con vật trong thị trấn.
-
B.
Việc ông chỉ sống một mình.
-
C.
Việc ông rất yêu quê hương của mình.
-
D.
Việc ông lo lắng tình hình chính trị bất ổn.
Vì sao mọi người cần phải rời khỏi thị trấn Xan Các-lốt?
-
A.
Vì máy bay địch sắp tấn công.
-
B.
Vì pháo binh của địch.
-
C.
Vì địch sắp mở đợt tấn công mới bằng đường thủy.
-
D.
Vì để xây dựng căn cứ quân sự ở thị trấn Xan Các-lốt.
Đề tài của truyện ngắn Ông lão trên chiếc cầu là gì?
-
A.
Chiến tranh
-
B.
Hòa bình
-
C.
Tình yêu quê hương đất nước
-
D.
Tình đồng chí, đồng đội
Nhân vật ông lão già được xây dựng dựa trên sự đối lập nào?
-
A.
Đối lập giữa người dân với người lính trực tiếp tham gia chiến tranh.
-
B.
Đối lập giữa sự bình thản của ông lão với tình hình chiến sự hết sức căng thẳng
-
C.
Đối lập giữa cuộc sống giản dị của một người đàn ông có được nhiều niềm vui từ việc chăm sóc động vật với sự phức tạp về mặt chính trị của chiến tranh trên quy mô quốc gia.
-
D.
Đối lập giữa sự ấm áp của tình yêu thương với sự khốc liệt, tàn nhẫn của chiến tranh.
Qua lời thoại: “Tôi không quan tâm đến chính trị” thể hiện lập trường nào của ông lão về vấn đề nội chiến?
-
A.
Ông lão phản đối chiến tranh, phản đối phe Phát xít.
-
B.
Ông lão không phản đối Phát xít nhưng căm ghét chiến tranh
-
C.
Ông lão không ủng hộ cũng không phản đối những kẻ Phát xít đang tiến đến.
-
D.
Ông lão ủng hộ phe Phát xít.
Chi tiết mở chuồng chim bồ câu và suy nghĩ “Chắc chắn chúng sẽ bay” có ý nghĩa như thế nào?
-
A.
Sự yêu thương loài vật.
-
B.
Khát vọng được bay cao đến những chân trời bình yên hơn.
-
C.
Sự lo lắng cho con vật ông lão chăm sóc.
-
D.
Chim bồ câu là biểu tượng của hòa bình, đó là niềm hi vọng chiến tranh sẽ kết thúc, con người được tự do.
Chi tiết người kể chuyện cho rằng việc thời tiết xấu giúp con mèo và ông lão tạm thoát khỏi cái chết cho thấy điều gì?
-
A.
Người lương thiện sẽ luôn gặp may mắn.
-
B.
Sự chối bỏ trách nhiệm về việc chính con người – kẻ tạo ra chiến tranh mới là thứ kiểm soát việc con người sống hay chết.
-
C.
Tình yêu thương sẽ giúp chúng ta chiến thắng tất cả.
-
D.
Ông lão là một người luôn gặp vận may.
Hê-minh-uê thể hiện sự khủng khiếp của chiến tranh mà không hề miêu tả bất kỳ cuộc đổ máu nào bằng cách nào?
-
A.
Người kể chuyện đã phớt lờ nỗi lo lắng của ông lão.
-
B.
Việc ông lão bỏ lại những con vật mà ông rất quan tâm, lo lắng.
-
C.
Chiến tranh cướp đi sinh mạng một cách tàn nhẫn và vô nghĩa, mạng sống con người dường như không có giá trị, cả ông lão và người kể đều quan tâm đến sự sống còn của người khác nhưng mối quan tâm này là vô ích vì sau cùng người kể chuyện vẫn rời bỏ ông lão.
-
D.
Mọi người phải rời bỏ quê hương, di tản đến nơi khác mà không quan tâm đến số phận của một ông lão già nua.
Hê-minh-uê đã nhận được giải thưởng văn học cao quý nào?
-
A.
Giải Nobel Văn học.
-
B.
Giải Man Booker.
-
C.
Giải Giller.
-
D.
Giải Pulitzer.
Hê-minh-uê là nhà văn người nước nào?
-
A.
Anh
-
B.
Pháp
-
C.
Nga
-
D.
Mỹ
Truyện ngắn Ông lão bên chiếc cầu lấy bối cảnh vào thời điểm nào?
-
A.
Cuộc nội chiến ở Pháp những năm 1935.
-
B.
Cuộc nội chiến Mỹ những năm 1930.
-
C.
Cuộc nội chiến Tây Ban Nha những năm 1930.
-
D.
Cuộc nội chiến Đức những năm 1930.
Chiếc cầu được nhắc đến ở nhan đề Ông lão bên chiếc cầu là địa điểm nào?
-
A.
Là một cây cầu nổi tiếng ở Mỹ.
-
B.
Một cây cầu phà bắc qua sông ở Tây Ban Nha
-
C.
Cây cầu ở thị trấn Xan Các-lốt.
-
D.
Địa danh lịch sử của Tây Ban Nha.
Ai là người kể chuyện?
-
A.
Ông già bảy mươi tuổi.
-
B.
Nhân vật “tôi” – người được cử đi làm nhiệm vụ băng qua cầu, thăm dò đầu cầu bên kia và tìm xem bước tiến của quân địch.
-
C.
Người con của ông lão ngồi trên chiếc cầu.
-
D.
hà văn
Ngoại hình ông lão được miêu tả bằng những chi tiết nào?
-
A.
Mặc bộ đồ tươm tất, gọn gàng, gương mặt sáng sủa, phúc hậu
-
B.
Rách rưới, gầy đen, nhìn tiều tụy, thiếu sức sống.
-
C.
Mặc bộ đồ rất bẩn, đeo đôi kính gọng thép đang ngồi bên lề đường.
-
D.
Mặc bộ đồ rất bẩn, mang theo một chiếc túi nhỏ đang ngồi bên lề đường.