Bố cục một bài báo cáo kết quả nghiên cứu gồm những phần nào?
Đọc kĩ ngữ liệu SGK để trả lời câu hỏi.
- Bố cục bài viết:
Nhan đề: Khái quát được đề tài nghiên cứu
Tóm tắt: Nêu bối cảnh nghiên cứu, câu hỏi và phương pháp nghiên cứu.
Cơ sở lí thuyết: Nêu khái niệm, lí thuyết nền tảng để triển khai đề tài.
Kết quả nghiên cứu: Trình bày các kết quả nghiên cứu với lí lẽ và bằng chứng thích hợp.
Kết luận: Khái quát những ý chính từ kết quả nghiên cứu, đề xuất giải pháp, hướng phát triển của đề tài.
Tài liệu tham khảo: Sắp xếp tài liệu liên quan đến đề tài theo tên tác giả, tên tài liệu, năm xuất bản…
Các bài tập cùng chuyên đề
Đọc lại mục Yêu cầu đối với kiểu bài trong SGK Ngữ văn 10 (bộ Chân trời sáng tạo, bài 1, tr.23) và trình bày hai yêu cầu đối với kiểu bài Phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của một truyện kể: chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật (Gợi ý: yêu cầu về nội dung nghị luận và kĩ năng nghị luận).
Hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và một số nét đặc sắc về nghệ thuật của một trong những truyện kể sau:
Thần thoại Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng
Truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi
Truyện cười Đến chết vẫn hà tiện
Truyện cổ tích Sọ Dừa
Bạn hãy:
a. Xác định tác phẩm truyện mà bạn dự định phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật; mục đích viết và người sẽ đọc bài viết của bạn.
b. Hãy tìm ý cho bài văn nghị luận bằng cách điền vào bảng sau:
|
Câu hỏi |
Câu trả lời |
|
1. Chủ đề của truyện kể là gì? |
|
|
2. Chủ đề này có gì đặc sắc, mới mẻ? |
|
|
3. Có những truyện nào khác gần gũi với chủ đề này? Điểm tương đồng và khác biệt giữa chúng là gì? |
|
|
4. Tác phẩm thuộc thể loại nào? Thể loại ấy có những gì đáng lưu ý? (cốt truyện, nhân vật, lời kể,…) |
|
|
5. Tác phẩm này có gì đặc sắc về hình thức nghệ thuật? (Cốt truyện, nhân vật, lời kể, điểm nhìn,…) |
|
|
6. Những đặc sắc về hình thức đã góp phần thể hiện chủ đề của tác phẩm như thế nào? |
|
|
7. Bài viết cần có mấy luận điểm? Các luận điểm đó là gì? |
|
|
8. Đối với mỗi luận điểm, cần có những lí lẽ và bằng chứng nào để làm rõ? |
c. Lập dàn ý cho thân bài bằng cách thực hiện các công việc sau:
- Triển khai lí lẽ và bằng chứng cho từng luận điểm.
- Sắp xếp các điểm theo trình tự phù hợp bằng cách chọn một trong những cách sau:
+ Cách 1: hình thức nghệ thuật trước, chủ đề sau;
+ Cách 2: chủ đề trước, hình thức nghệ thuật sau;
+ Cách 2: kết hợp phân tích, đánh giá chủ đề và hình thức nghệ thuật trong từng luận điểm.
d. Dựa vào dàn ý, viết đoạn mở bài và một trong số các đoạn thuộc phần thân bài; tự đánh giá, chỉnh sửa các đoạn văn đã viết;
đ. Viết tiếp các đoạn thân bài, kết bài và hoàn tất bài viết;
e. Sử dụng bảng kiểm (bài 1, tr.31) để chỉnh sửa bài viết; tự đánh giá những gì mình đã làm tốt và những gì cần điều chỉnh đề bài viết hoàn chình và hấp dẫn hơn.
Dùng mẫu Bảng kiểm kĩ năng viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội để đánh giá văn bản Quan niệm về thần tượng (Bài 2).
Thực hiện các yêu cầu của đề bài dưới đây:
Đề bài: Viết bài văn nghị luận về một trong những vấn đề sau:
- Ích lợi của hợp tác nhóm trong học tập và trong đời sống. [1]
- Sự trợ giúp của gia đình, bạn bè đối với mỗi người có phải là luôn cần thiết? [2]
- Nội quy nơi công cộng có làm hạn chế sự tự do, thoải mái của mỗi người? [3]
Bạn hãy:
a. Xác định đề tài, mục đích viết, người đọc mà bài viết hướng tới.
b. Tìm ý, lập dàn ý cho bài viết; kiểm tra về tính hợp lí của dàn ý (trao đổi với bạn cùng nhóm nếu có điều kiện) và chỉnh sửa, hoàn tất dàn ý của mình.
c. Dựa vào dàn ý, viết đoạn mở bài và một trong số các đoạn thuộc phần thân bài; tự đánh giá, chỉnh sửa các đoạn văn đã viết (sử dụng bảng kiểm kĩ năng nghị luận đã sử dụng ở câu 1).
d. Viết tiếp các đoạn thân bài, kết bài và hoàn tất bài viết.
đ. Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm (sử dụng bảng kiểm kĩ năng nghị luận đã sử dụng ở câu 1).
Dùng Bảng kiểm kĩ năng viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ để đánh giá ngữ liệu tham khảo (SGK).
Đọc đề bài dưới đây:
Đề bài: Viết bài văn nghị luận phân tích một bài thơ theo những yêu cầu sau:
Phân tích bài thơ về vẻ đẹp thiên nhiên, niềm giao cảm giữa con người với thiên nhiên:
“Tự bén hơi xuân tốt lại thêm
Đầy buồng lạ màu thâu đêm
Tình thư một bức phong còn kín
Gió nơi đâu gượng mở xem.”
(Cây chuối – Nguyễn Trãi)
Bạn hãy:
a. Xác định đề tài, mục đích viết, người đọc mà bài viết hướng tới.
b. Tìm ý, lập dàn ý cho bài viết; khi lập dàn ý, chú ý tính logic của các luận điểm, đảm bảo tính chặt chẽ của văn bản.
c. Dựa vào dàn ý, viết đoạn mở bài và một số đoạn của thân bài.
d. Viết tiếp các đoạn thân bài, kết bài và hoàn tất bài viết.
đ. Đọc lại, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm (sử dụng Bảng kiểm kĩ năng viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ).
Trình bày khái niệm và yêu cầu đối với bài báo cáo kết quả nghiên cứu.
Cho đề bài sau:
Đoàn trường tổ chức diễn đàn “Phương pháp học tập hiệu quả” để học sinh tìm hiểu, nghiên cứu và chia sẻ những phương pháp giúp việc học hiệu quả. Bạn hãy thành lập nhóm nghiên cứu và viết bài báo cáo kết quả nghiên cứu để tham gia diễn đàn.
Hãy trình bày ngắn gọn các bước thực hiện bài báo cáo trên dựa vào bảng sau:
Chọn một đề tài phù hợp, xác định câu hỏi nghiên cứu và lập danh mục tài liệu tham khảo.
Nêu những điểm đáng lưu ý về kiểu bài, yêu cầu đối với kiểu bài khi viết một bản nội quy hoặc bản hướng dẫn ở nơi công cộng.
Chọn một trong hai đề sau đây để thực hành viết theo quy trình:
Đề 1: Hãy viết bản nội quy cho một câu lạc bộ văn hóa, thể thao hay nghệ thuật (câu lạc bộ đọc sách/ bơi lội/ võ thuật/ thể dục nhịp điệu/…) hoạt động ngoài giờ làm việc, học tập mà bạn đã hoặc đang tham gia.
Đề 2: Hãy viết bản hướng dẫn thủ tục làm thẻ thư viện và cách thức sử dụng thể để mượn sách thư viện trường đọc tại chỗ hoặc mang về.
Kiểu bài viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm trữ tình (thơ hoặc văn xuôi trữ tình): chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật và tác dụng của chúng có những đặc điểm gì?
Bạn hãy viết một bài văn phân tích và đánh giá chủ đề, nét đặc sắc về nghệ thuật của một bài thơ và tác dụng của chúng.
Đọc phần Kiến thức ngữ văn đầu bài 7 để biết được yêu cầu.
Hãy chọn một đề tài cho bài văn nghị luận thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen hay một quan niệm. Ví dụ các thói quen sau:
– Xả rác nơi công cộng.
– Cười nói to hoặc gây tiếng ồn nơi công cộng.
– Nói chuyện và làm việc riêng trong tiết học.
– Cóp bi bài làm của bạn.
- Ăn quà vặt không đúng lúc, đúng chỗ.
- Ăn ngủ không điều độ.
– Đi trễ
- …..
Hay các quan niệm sau
– Xem thường khả năng của các bạn nữ.
– Xem văn chương là phù phiếm.
– Xem tiền bạc có thể mua được tất cả.
- Đề cao quá đáng cái tôi cá nhân.
- Xem thường những nghề lao động tay chân ...
...
Sau khi chọn đề tài, tìm ý, lập dàn ý cho bài văn và viết thành bài hoàn chỉnh. Sử dụng bảng kiểm để tự đánh giá bài làm.
Dùng mẫu Bảng kiểm kĩ năng viết bài phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm tự sự hoặc tác phẩm kịch để đánh giá văn bản “Thực tế và mộng tưởng trong Cô bé bán diêm (Andersen)” (Bài 8)
Đọc đề bài dưới đây:
Đề bài: Viết bài phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của một trong những tác phẩm sau:
- Trích đoạn màn Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến (trích Nghêu, Sò, Ốc, Hến, tuồng đồ) [1]
- Đất rừng phương Nam (trích) [2]
- Tôi thích làm vua [3]
Bạn hãy:
a. Xác định đề tài, mục đích viết, người đọc mà bài viết hướng tới.
b. Tìm ý, lập dàn ý cho bài viết; kiểm tra về tính hợp lí của dàn ý (trao đổi với bạn cùng nhóm nếu có điều kiện) và chỉnh sửa, hoàn tất dàn ý của mình.
c. Dựa vào dàn ý, viết đoạn mở bài và một trong số các đoạn thuộc phần thân bài; tự đánh giá, chỉnh sửa các đoạn văn đã viết (sử dụng bảng kiểm kĩ năng viết bài đánh giá, phân tích đã sử dụng ở câu 1);
d. Viết tiếp các đoạn thân bài, kết bài và hoàn tất bài viết.
đ. Xem lại, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm (sử dụng bảng kiểm kĩ năng viết bài đánh giá, phân tích đã sử dụng ở câu 1).
Trình bày khái niệm và yêu cầu đối với bài luận về bản thân.
Một bài luận về bản thân thường có bố cục như thế nào?
Trình bày ngắn gọn các bước thực hiện bài luận dựa vào bảng sau:
Cho đề bài sau:
Đề bài: Sắp tới, trường bạn có chương trình giao lưu quốc tế, sẽ tiếp đón một đoàn học sinh từ các nước đến thăm trường. Nhà trường cần tuyển tình nguyện viên để giao lưu với các bạn học sinh quốc tế, hướng dẫn các bạn tham quan trường, cùng tham gia các hoạt động đội nhóm trong buổi giao lưu. Bạn hãy viết một bài luận về bản thân để ứng tuyển vào vị trí tình nguyện viên cho chương trình.
a. Em hãy lập dàn ý cho đề bài trên.
b. Hãy viết phần ở đầu cho bài luận để giới thiệu bản thân một cách ấn tượng.
