Lập đề cương cho báo cáo nghiên cứu về đề tài sau: Lập đề cương cho báo cáo nghiên cứu về đề tài sau: Khả năng biểu hiện tính cách và hành động nhân vật của lời thoại trong lớp chèo “Xuý Vân giả dại".
- Đọc lại kiến thức về kịch đã học ở lớp 8.
- Tham khảo Ngôn ngữ đối thoại trong chèo của Hà Văn Cầu trong SGK Ngữ văn 10, tập một (tr. 140 – 145).
- Vận dụng kiến thức và kĩ năng đã được học để lập đề cương.
Đề cương cho báo cáo nghiên cứu về đề tài Khả năng biểu hiện tính cách và hành động nhân vật của lời thoại trong lớp chèo “Xuý Vân giả dại” cần có đủ các phần: Đặt vấn đề, Giải quyết vấn đề, Kết luận, Tài liệu tham khảo.
Gợi ý:
* Phần 1: Đặt vấn đề
- Tên đề tài: Khả năng biểu hiện tính cách và hành động nhân vật của lời thoại trong lớp chèo “Xuý Vân giả dại".
- Lí do chọn đề tào: Để hiểu sâu hơn về lớp chèo Xuý Vân giả dại, để nắm vững hơn những yêu cầu đối với việc tổ chức lời thoại trong một kịch bản sân khấu nói chung,…
* Phần 2: Giải quyết vấn đề
- Khả năng biểu hiện tính cách nhân vật của lời thoại:
Thông qua lời thoại trong vở chèo chúng ta có thể nhận diện tính cánh nhân Vật Xuý Vân, những mâu thuẫn giằng xé trong con người của nàng.
+ Xuý Vân là cô thôn nữ xinh đẹp, nết na, đoan trang, kết duyên với Kim Nham theo sự sắp xếp của cha mẹ.
+ Xuý Vân là cô gái sống theo khuôn phép “Tại gia tòng phụ”, luôn khát khao có cuộc sống giản dị, hạnh phúc “chồng cày, vợ cấy”. (“Chờ cho bông lúa chín vàng/Để anh đi gặt để nàng mang cơm).
+ Chồng của nàng lại là người có khát khao đỗ đạt công danh, quyết tâm lên Tràng An để dùi mài kinh sử. Xuý Vân đã động viên chồng và hứa sẽ chờ đợ chàng trở về làm rạnh danh tổ tiên.
+ Sau nhiều năm chờ đợi, với niềm khát khao yêu đương cháy bỏng trong tâm hồn, Xuý Vân đã rung động và quyết tâm đi theo Trần Phương- một gã sở khanh chính hiệu.
+ Khi bị Trần Phương trở mặt quay lưng, Xuý Vân đã hoá điên thật.
=> Ngôn ngữ trong vở chèo là ngôn ngữ mang tính tư tưởng, là sức sống bên trong của nhân vật đồng thời cũng là chiếc xe chở tư tưởng của tác giả.
→ Ngôn ngữ góp phần thể hiện Xuý Vân là một phụ nữ có khát vọng hạnh phúc cháy bỏng, không cam chịu sự an bài của số phận, phần nào dám sống là mình, vượt lên phản ứng trái chiều của dư luận.
- Khả năng biểu hiện hành động của lời thoại:
Ngoài việc thể hiện tính cách, lời thoại còn thể hiện hành động của nhân vật:
+ Xuý Vân vì muốn chạy theo tình yêu đã quyết định giả dại để Kim Nham giải thoát cho mình.
→ Xúy Vân giả dại để che giấu sự thật rằng mình đã trót say đắm Trần Phương mà phụ bạc Kim Nham, đồng thời hành động giả dại của nàng còn có mục đích muốn được tự do, thoát khỏi Kim Nham để đi theo Trần Phương.
→ Hành động này của Xúy Vân tuy là sai trái vì đã phụ chồng, không phải là hành vi đoan chính nhưng đặt trong hoàn cảnh của người phụ nữ xưa thì đây là một điều phần nào có thể thông cảm được vì nàng đang phải sống những ngày vò võ cô đơn đợi chồng về, trong xã hội xưa người phụ nữ lại không được tự do tìm kiếm hạnh phúc nên đây có thể là một phút yếu lòng của Xúy Vân.
+ Khi phát hiện được bản chất con người Trần Phương, Xuý Vân từ chỗ giả dại mà hoá điên thật.
→ Từ hành động dẫn đến bi kịch của người phụ nữ trong xã hội xưa. Những câu nói điên loạn, kể lể trong đoạn trích càng cho thấy sự tuyệt vọng và tủi hổ của nhân vật đã lên đến đỉnh điểm, nàng đang bị mắc kẹt trong nỗi ám ảnh ấy mà không biết chia sẻ cùng ai nên càng rơi vào bế tắc. => Hình ảnh Xúy Vân trong lớp chèo này là đại diện cho cảnh ngộ của những người phụ nữ xưa trong xã hội cũ, không được tự quyết định thân phận mình, đến khi muốn tìm hạnh phúc lại bị rơi vào bi kịch.
* Phần Kết luận:
- Khái quát lại các luận điểm đã triển khai, khẳng định ý nghĩa của đề tài, vấn đề nghiên cứu đối với việc tìm hiểu lớp chèo Xuý Vân giả dại nói riêng, toàn bộ vở chèo Kim Nham nói chung, và rộng ra là đối với nghệ thuật xây dựng kịch bản chèo,
* Phần Tài liệu tham khảo:
Ngôn ngữ đối thoại trong chèo- Hà Văn Cầu.
Chèo Kim Nham.
Các bài tập cùng chuyên đề
Vấn đề (câu hỏi) nghiên cứu của tác giả trong bài viết là gì?
Để triển khai bài viết, tác giả đã sử dụng những luận điểm chính nào?
Tác giả đã sử dụng những loại bằng chứng nào để làm sáng tỏ các luận điểm chính?
Sau khi đọc và tìm hiểu về đoạn trích Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời và những hiểu biết của mình về thể loại sử thi, viết báo cáo nghiên cứu về hình thức biểu diễn sử thi trong đời sống những người dân Ê đê hiện nay.
Em hãy viết báo cáo kết quả nghiên cứu về đặc điểm hình thức thơ Đường Luật qua một số bài thơ trung đại đã học.
Bài viết trên có đáp ứng yêu cầu về bố cục của kiểu bài báo cáo kết quả nghiên cứu không?
Nhan đề và phần Tóm Tắt của bài báo cáo có đặc điểm gì ?
Xác định những câu hỏi cho thấy vấn đề nghiên cứu.
Để tìm hiểu về mức độ quan tâm của các bạn học sinh khối 10 trường Đ.K. với điệu hò Nam Bộ, các tác giả đã sử dụng phương pháp nghiên cứu khoa học nào?
Phần trích dẫn và cước chú trong bài viết có chức năng gì? Cần chú ý điều gì khi trình bày trích dẫn và cước chú?
Trong bài viết, tác giả đã sử dụng những phương tiện hỗ trợ nào để trình bày kết quả nghiên cứu? Từ đó bạn rút ra được bài học gì khi dùng các phương tiện hỗ trợ trong bài báo cáo kết quả nghiên cứu khoa học?
Ở phần kết luận, các tác giả đã đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo phát triển từ báo cáo khoa học này. Hướng nghiên cứu ấy là gì ?
Bạn hãy chọn một trong hai đề sau, thực hiện nghiên cứu và viết báo cáo:
Đề 1: Trường bạn tổ chức cuộc thi Tìm hiểu và bảo tồn bản sắc văn hóa của mỗi miền đất nước (Nam Bộ, Trung Bộ, Bắc Bộ). Bạn hãy thành lập nhóm thực hiện đề tài nghiên cứu để tham gia cuộc thi và viết báo cáo trình bày kết quả nghiên cứu của nhóm mình.
Đề 2: Nhóm học tập của bạn được ban biên tập đặc san của trường đặt viết cho chuyên mục Tôi tập làm nhà nghiên cứu một báo cáo về đặc điểm nội dung, nghệ thuật của một số thể loại văn học dân gian đã học. Sau khi thực hiện đề tài, bạn hãy viết một báo cáo về kết quả nghiên cứu của nhóm mình.
Đặt câu hỏi nghiên cứu cho một trong số các đề tài sau:
a. Hình thức kể khan của người Ê-đề.
b. Các địa danh trong sử thi “I-li-át” (Iliad) của Hộ-me-rơ (Homèros) trên bản đồ thể giới đương đại.
c. Rừng và làng trong sử thi “Đăm Săn”.
d. Chiến tranh trong sử thi “I-li-át" của Hô-me-rơ.
Chọn một đề tài trong số những đề tài gợi ý nêu trên hoặc một đề tài nghiên cứu về sử thi mà bạn có hứng thú. Thu thập thông tin về đề tài. Lập bảng tổng hợp, phân tích và đánh giá các thông tin mà bạn thu thập được theo gợi ý sau:
STT |
Tên tác giả |
Tên tài liệu |
Nguồn tài liệu |
Thông tin chính |
Đánh giá |
|
|
|
|
|
|
Lập kế hoạch nghiên cứu cho đề tài nghiên cứu của bạn. Có thể tham khảo bảng gợi ý sau:
STT |
Nội dung công việc |
Thời hạn |
Người thực hiện |
Dự kiến sản phẩm |
Đánh giá kết quả |
1. |
|
|
|
|
|
2. |
|
|
|
|
|
3. |
|
|
|
|
|
Lập đề cương cho đề tài nghiên cứu mà bạn chọn ở bài tập 2.
Sắp xếp lại các nội dung sau đây theo trình tự bố cục ba phần: (1) Phần mở đầu, (2) Phần nội dung, (3) Phần kết luận của báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề:
Các phát biểu sau đây là đúng hay sai? Hãy đánh dấu v vào ô phù hợp.
Nội dung phát biểu |
Đúng |
Sai |
(1) Viết báo cáo nghiên cứu là một hoạt động giúp em hình thành, phát triển năng lực tìm hiểu, khám phá các vấn đề của đời sống xã hội và thế giới quanh ta. |
||
(2) Để viết báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề thì cần tìm đề tài trong các bài học SGK là đủ. |
||
(3) Có thể tìm đề tài để viết báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề từ những vấn đề đã và đang đặt ra trong cuộc sống. |
||
(4) Viết báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề là viết thu hoạch sau khi nghiên cứu về một vấn đề đã được thực hiện. |
Lập dàn ý cho đề bài sau:
Em hãy viết báo cáo kết quả nghiên cứu về đề tài: Thiên nhiên trong hai bài thơ Cảm xúc mùa thu (bài 1, Đỗ Phủ) và Câu cá mùa thu (Nguyễn Khuyến).
Chọn một nội dung hoặc một phần trong dàn ý đã làm ở bài tập 3 để viết thành đoạn văn (8-10 dòng).
Việc vận dụng các thể thơ dân tộc trên sân khấu chèo hoặc tuồng. Bạn cần phải chuẩn bị những gì và trả lời những câu hỏi cơ bản nào khi thực hiện đề tài nói trên?