Tên các truyền thuyết mà em biết (ngoài Thánh Gióng và Sơn Tinh, Thuỷ Tinh) có những chi tiết giải thích nguồn gốc của một số sự vật, hiện tượng trong tự nhiên:
Tìm thêm các truyền thuyết lí giải nguồn gốc của một số sự vật, hiện tượng trong tự nhiên.
- Bánh chưng, bánh giầy lí giải nguồn gốc của bánh chưng và bánh giầy.
- Sự tích Hồ Gươm lí giải nguồn gốc của địa danh Hồ Gươm và Tháp Rùa.
Các bài tập cùng chuyên đề
Đối với cuộc sống của con người, tuỳ từng thời điểm cụ thể, các hiện tượng tự nhiên có thể bộc lộ một trong hai mặt: ích lợi và tác hại. Nêu một số ích lợi và tác hại của các hiện tượng đó.
Hãy nêu những hoạt động của con người nhằm hạn chế tác hại của các hiện tượng tự nhiên mà em biết.
Theo dõi, chú ý thời gian diễn ra câu chuyện trong Sơn Tinh Thủy Tinh
Sính lễ ở văn bản Sơn Tinh Thủy Tinh có gì đặc biệt?
Điều gì sẽ xảy ra khi Thủy Tinh tức giận? Sơn Tinh đã ngăn chặn dòng lũ bằng cách nào?
Các sự kiện trong một câu chuyện dân gian thường được kết nối với nhau bởi quan hệ nguyên nhân và kết quả. Hãy tóm lược cốt truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh theo chuỗi quan hệ nguyên nhân - kết quả và thể hiện chuỗi quan hệ đó theo mẫu sau:
Nguyên nhân (Vua Hùng tổ chức kén rể) —> Kết quả/ nguyên nhân (Hai chàng trai tài giỏi cùng đến thi tài, không ai chịu thua ai) —> Kết quả (Vua Hùng ra điều kiện ai mang sính lễ đến trước thì gả con gái cho)
Trong câu chuyện Sơn Tinh Thủy Tinh, những nhân vật nào được gọi là thần? Hãy chỉ ra những đặc điểm khiến cho họ được coi là những vị thần.
Cuộc thi tài kén rể trong câu chuyện Sơn Tinh Thủy Tinh có gì đặc biệt?
Sơn Tinh phải giao tranh với Thuỷ Tinh vì lí do gì? Ai là người thắng cuộc và vì sao người thắng cuộc xứng đáng được xem là một anh hùng?
Chủ đề của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là gì?
Truyền thuyết cũng thường lí giải nguồn gốc các sự vật, hiện tượng hoặc nguyên nhân của một hiện tượng thời tiết trong năm. Theo em, truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh lí giải hiện tượng tự nhiên nào? Tác giả dân gian cho rằng do đâu mà có hiện tượng tự nhiên đó?
Thử tưởng tượng em là Thuỷ Tinh và nêu những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật sau khi bị thua cuộc.
Đây là tưởng tượng của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp về hình ảnh Sơn Tinh và Thuỷ Tinh:
Sơn Tinh có một mắt ở trán
Thuỷ Tinh râu ria quăn xanh rì
Một thần phi bạch hổ trên cạn
Một thần cưỡi lưng rồng uy nghi.
(Nguyễn Nhược Pháp, Sơn Tỉnh, Thuỷ Tinh, trích trong tập Ngày xưa, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 1996, tr. 9)
Điều này cho thấy, từ những thông tin về nhân vật trong câu chuyện, mỗi chúng ta đều có thể tưởng tượng ra ngoại hình của nhân vật Sơn Tinh, Thuỷ Tinh theo cách riêng. Hãy ghi lại tưởng tượng của em bằng một đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu).
Tóm lược cốt truyện Sơn Tinh Thủy Tinh theo chuỗi quan hệ nguyên nhân – kết quả:
Điểm chung về khả năng, phẩm chất của Sơn Tinh và Thuỷ Tinh khiến họ được xem như những vị thần trong mắt của người xưa:
Những điểm thú vị, đáng chú ý xung quanh chuyện kén rể của Vua Hùng trong truyện Sơn Tinh Thủy Tinh:
Sơn Tinh được tác giả dân gian xem như người anh hùng là vì:
Qua những chi tiết miêu tả hành động trả thù vì ghen tuông của Thuỷ Tinh có thể nhận ra một số nét thú vị trong cách tác giả dân gian hình dung về nhân vật này như sau:
Chủ đề của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh:
Suy nghĩ của em qua cách người xưa lý giải nguồn gốc hiện tượng lũ lụt được thể hiện qua truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh:
Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) ghi lại tưởng tượng về ngoại hình của nhân vật Sơn Tinh và Thuỷ Tinh.
Sự kiện trực tiếp dẫn đến cuộc xung đột giữa Thuỷ Tinh và Sơn Tinh là gì?
Theo các văn bản truyền thuyết em đã được học, Sơn Tinh và Thánh Gióng là hai nhân vật đóng những vai trò quan trọng khác nhau đổi với cuộc sống của cộng đồng người Việt thuở xưa. Hãy chỉ ra sự khác nhau đó.
Bên cạnh việc phô diễn những hành động phi thường, các nhân vật chính trong truyền thuyết nhiều khi cũng bộc lộ nét tâm tính rất bình thường như muôn người khác. Hãy tìm một bằng chứng trong truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh có thể làm sáng tỏ nhận xét này.
Nêu khái quát ý nghĩa của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
Tìm trong văn bản Sơn Tinh Thủy Tinh, người kể khi thì gọi hai nhân vật chính là Sơn Tinh và Thuỷ Tinh, khi thì gọi họ là Thần Núi và Thần Nước?
Đoạn trích kể về thử thách gì đặt ra với Sơn Tinh Thủy Tinh khi cả hai đến cầu hôn công chúa Mị Nương cùng một lúc?
Sự băn khoăn của Vua Hùng và kế giải quyết tình trạng khó xử do vua đưa ra có thể cho ta biết được điều gì về phẩm chất của hai nhân vật chính trong văn bản Sơn Tinh Thủy Tinh?
Tên của các món đồ sính lễ mà Sơn Tinh, Thuỷ Tinh phải sắm gợi cho em suy nghĩ gì về phong tục và đời sống sinh hoạt của người Việt thuở xưa?