Hãy tóm tắt truyện Tầng hai. Từ đó nhận xét về cốt truyện và bố cục của văn bản.
Sau khi đọc toàn bộ văn bản trong SGK, từ ý hiểu và khái quát của mình để tóm tắt truyện và đưa ra những nhận xét về cốt truyện và bố cục văn bản.
Tóm tắt truyện: Phan là một cô gái trẻ sinh ra ở tỉnh lẻ. Gia đình Phan gồm có bố mẹ và chị gái. Họ không phải là gia đình giàu có. Ở quê, từng có lúc mẹ Phan phải đi vay nợ để chăm lo cho con ăn học. Sau khi tốt nghiệp đại học, Phan không về quê lập nghiệp mà ở lại Hà Nội. Phan làm việc năng nổ, chăm chỉ ở Phòng Tiếp thị - Thị trường của một công ty. Cô khao khát trở nên giàu có. Phan kí hợp đồng thuê căn phòng tầng một trong căn nhà hai tầng ở Vân Hồ làm chỗ ở. Phan sống kín đáo, khép mình, sợ gây ồn ào làm phiền chủ nhà sống trên tầng hai. Ở trong phòng riêng, Phan thường nghe được những âm thanh vọng xuống.
Có lúc, Phan nghe được cuộc trò chuyện của đôi vợ chồng, cuộc trò chuyện của người mẹ và anh con trai. Đôi vợ chồng quan tâm đến nhau, anh con trai lo lắng cho sức khỏe của mẹ, còn bà mẹ thì quan tâm, lo lắng cho người con dâu mang thai. Rồi một ngày, chị vợ sinh em bé, căn nhà rộn ràng. Những người trên tầng hai trò chuyện thân mật, đùa vui, cưng nựng em bé mới chào đời. Phan dự định rồi lại rụt rè không dám bước lên tầng hai nhưng rồi Phan cũng lên thăm cháu bé sơ sinh. Lần đầu được nhìn rõ không gian sinh hoạt của gia đình chủ nhà, Phan rất ngạc nhiên. Không ngờ những âm thanh sống động và tiếng nói cười hạnh phúc lại có thể xuất hiện ở nơi chốn giản dị đến thế. Phan nghĩ về gia đình mình, về người mẹ, người chị gái ở quê. Phan hình dung những khuôn mặt thân thương ruột thịt mà lâu rồi Phan đã không mường tượng. Phan nghĩ đó là hạnh phúc, vậy mà lâu nay cô cứ mải mốt tìm kiếm nó ở đẩu ở đâu.
Nhận xét về cốt truyện: Tầng hai có cốt truyện tâm lí. Sự kiện trong truyện là những việc vụn vặt, nhỏ nhặt; những nỗi lo âu và hi vọng thường nhật được kết nối dựa theo diễn biến tâm lí (tâm trạng, cảm xúc, hồi ức, liên tưởng) của nhân vật chính.
Nhận xét về bố cục: Văn bản Tầng hai có bố cục gồm năm phần.
+ Phần (1) giới thiệu các nhân vật, phòng trọ, thói quen sinh hoạt và lối sống của Phan, cuộc nói chuyện trong đêm khuya của người mẹ và cô con dâu.
+ Phần (2) kể về công việc của Phan ở công ty, cuộc trò chuyện vào buổi đầu hôm của đôi vợ chồng, cuộc trò chuyện của con dâu với mẹ chồng, tâm trạng của Phan.
+ Phần (3) miêu tả sinh hoạt vào buổi sáng của người trong nhà. Phan nghe được âm thanh, hình dung cử chỉ, hành động, sự quan tâm lẫn nhau của đôi vợ chồng trẻ. Phan quan sát đồ đạc trong căn phòng trọ, nghĩ về quyết tâm lập nghiệp ở thành phố.
+ Phần (4) kể chuyện người vợ sinh em bé, cuộc sống của gia đình chủ nhà khi có thành viên mới; Phan lần đầu tiên lên tầng hai thăm cháu bé, quan sát nơi ở của chủ nhà, ngạc nhiên về hạnh phúc bình dị của họ.
+ Phần (5) nói về việc Phan nhớ nhà, nhớ mẹ, hình dung về những gương mặt của người thân yêu ruột thịt ở quê, suy nghĩ về mục đích sống của cô lâu nay.
Từ cốt truyện và bố cục, có thể thấy trật tự thời gian tuyến tính trong kiểu cốt truyện truyền thống được tác giả kế thừa nhưng làm mới bằng cách để người kể chuyện (Phan) thường xuyên có các liên tưởng, hồi ức, tạo sự đan xen giữa hiện tại và quá khứ, giữa cuộc sống của gia đình Thắng - cuộc sống của gia đình Phan (ở Hà Nội) - cuộc sống của gia đình Phan (ở tỉnh). Phần mở đầu (1) và phần kết thúc (5) có liên hệ chặt chẽ, tạo một vòng tròn, vừa mở ra/ khép lại câu chuyện về gia đình Thắng, vừa hé mở bức tranh sinh hoạt của gia đình Phan, góp phần thể hiện rõ chủ đề và triết lí nhân sinh của truyện.
Các bài tập cùng chuyên đề
Đọc trước truyện Tầng hai; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Phong Điệp.
Liên hệ truyện Tầng hai với những suy nghĩ, quan niệm của em về một cuộc sống hạnh phúc.
Chú ý cách tác giả giới thiệu nhân vật trong văn bản Tầng hai
Hành động và ý nghĩ của nhân vật Phan trong văn bản Tầng hai như thế nào?
Trong văn bản Tầng hai, Phan đã nảy ra ý định gì? Ý định ấy nảy ra khi nào?
Trong văn bản Tầng hai, nhân vật Phan lắng nghe được những âm thanh nào lúc đêm khuya?
Suy nghĩ về lời nói hành động của những nhân vật trong gia đình Thắng trong văn bản Tầng hai
Chú ý tâm trạng của nhân vật Phan trong văn bản Tầng hai
Trong văn bản Tầng hai, cảnh sinh hoạt ở tầng hai vào buổi sáng sớm được thể hiện qua những phương diện nào?
Chú ý đồ đạc trong phòng và ý nghĩ, tâm trạng của nhân vật Phan trong văn bản Tầng hai
Hình dung về những biểu hiện tình cảm của các thành viên trong gia đình Thắng trong văn bản Tầng hai
Chú ý các từ ngữ chỉ hành động và tâm trạng của nhân vật Phan trong văn bản Tầng hai
Chú ý giọng của người kể chuyện trong văn bản Tầng hai
Hãy tóm tắt truyện Tầng hai. Từ đó, nhận xét về cốt truyện và bố cục của văn bản.
Truyện Tầng hai diễn ra trong bối cảnh (không gian, thời gian) nào? Cách tác giả từng bước mở rộng bối cảnh có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của truyện?
Trong văn bản Tầng hai, nhân vật “bà mẹ" sống trong căn nhà hai tầng có phẩm chất, tính cách như thế nào? Nêu những chi tiết tiêu biểu trong truyện thể hiện phẩm chất, tính cách của nhân vật này.
Trong văn bản Tầng hai, ai là người quan sát và bộc lộ cảm nghĩ về gia đình nhân vật Thắng và hoàn cảnh sống của Phan? Tìm các chi tiết trong truyện cho thấy cảm nghĩ của người đó.
Trong văn bản Tầng hai, vì sao nhân vật Phan lại ngẫm nghĩ: “Hoá ra hạnh phúc giản dị hơn những gì cô tâm niệm”? Theo em, đây có phải là chủ đề của truyện không? Hãy làm rõ ý kiến của em.
Từ truyện ngắn Tầng hai, em có suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người với con người, về quan niệm hạnh phúc trong xã hội hiện đại?
Trong văn bản Tầng hai, ai là người quan sát, cảm nghĩ về gia đình nhân vật Thắng?
Truyện Tầng hai chủ yếu diễn ra trong không gian nào?
Đọc Tầng hai và cho biết phương án nào thể hiện đúng nhất những âm thanh mà nhân vật Phan nghe thấy lúc đêm khuya?
Đọc Tầng hai và tìm từ láy có trong các câu văn dưới đây:
Đọc đoạn văn sau trong Tầng hai và cho biết, nhân vật mẹ của Phan thường làm gì vào buổi sáng sớm?
Truyện Tầng hai xảy ra trong những thời điểm nào? Nêu các từ ngữ chỉ thời gian được tác giả sử dụng trong truyện giúp em xác định được các thời điểm đó.
Trong Tầng hai, nhân vật “bà mẹ” sống trong căn nhà hai tầng được giới thiệu như thế nào? Nêu những chi tiết tiêu biểu trong truyện thể hiện tính cách của nhân vật này.
Trong Tầng hai, vì sao nhân vật Phan lại ngẫm nghĩ: “Hóa ra hạnh phúc giản dị hơn những gì cô tâm niệm”? Theo em, đây có phải chủ đề của truyện không? Hãy làm rõ ý kiến của em.
Từ truyện ngắn Tầng hai, em có suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người với con người trong xã hội hiện đại? Hãy ghi lại suy nghĩ đó bằng một đoạn văn (khoảng 8-10 dòng)