Chỉ ra một số âm thanh, hình ảnh mà theo em, đã góp phần làm nên cái “lao xao ngày hè” trong văn bản Lao xao ngày hè. Từ đó cho biết, người kể chuyện đã cảm nhận cái lao xao ấy bằng những giác quan nào?
Theo dõi văn bản, liệt kê ra các âm thanh, hình ảnh đặc sắc.
Cách 1
- Âm thanh: tiếng kêu của các loài chim “các… các”, “bịp bịp”, “chéc chéc”, tiếng con gà mái “cực cực”, con vịt bầu “mặc mặc”.
- Hình ảnh:
+ Ong vàng, ong vò vẽ, ong mật đánh lộn nhau để hút mật.
+ Con diều hâu lao xuống như mũi tên, gà mẹ xù cánh vừa kêu vừa mổ, vừa đạp diều hâu.
+ Chèo bẻo lao vào đánh diều hâu túi bụi.
+ Con gà trống đứng ngơ ngác một lúc, rồi mổ mồi để dỗ gà mái.
…
=> Tác giả đã sử dụng sự quan sát tinh tế, tỉ mỉ bằng thính giác, thị giác để thấy những âm thanh, hình ảnh trên, góp phần tạo nên cái lao xao ngày hè.
Cách 2Một số âm thanh, hình ảnh đã góp phần làm nên cái "lao xao ngày hè" trong câu chuyện:
- Âm thanh:
- Tiếng kêu của bồ các "Các... các... các..."
- Tiếng đồng dao của chị Điệp "Bồ các là bác chim ri. Chim ri là dì sáo sậu..."
- Tiếng chim tu hú "Tu hú"
- Tiếng chim nhạn "chéc chéc"
- Tiếng bìm bịp "bịp bịp"
- Tiếng diều hâu kêu la "chéc chéc"
- Tiếng chèo bẻo "chè cheo chét"
- Tiếng gà mái kêu "Vừa đau vừa rát", "cực... cực", "mặc... mặc..."
- Tiếng nước chảy ào ào
- Tiếng trẻ con la ó, té nhau, reo hò
- Tiếng sáo diều cao vút, tiếng nhạc ve, tiếng chó thủng thẳng sủa giăng
- Hình ảnh:
- cây cối um tùm, cả làng thơm, cây hoa lan nở trắng xóa, hoa dẻ từng chùm mảnh dẻ, hoa móng rồng bụ bẫm
- ong vàng, ong vò vẽ, ong mật đánh lộn nhau để hút mật ở hoa
- một đàn chim ngói sạt qua rồi vội vã kéo nhau về hướng mặt trời lặn
- qua mấy vườn sắn xanh biếc là đến gần suối, nước từ núi Tiên giội như thác, trắng xóa, qua suối Cộc xóm Đông tràn sang suối xóm Tây rồi về suối xóm Trại
- tối trải chiếu giữa sân, cả nhà ăn cơm trong hương lúa đầu mùa từ đồng
⇒ Người kể chuyện cảm nhận cái lao xao của mùa hè bằng thính giác và thị giác
Cách 3- Âm thanh: tiếng kêu của các loài chim “các… các”, “bịp bịp”, “chéc chéc”, “chè cheo chét”; tiếng con gà mái “cực cực”, con vịt bầu “mặc mặc”; tiếng nước chảy ào ào, tiếng sáo diều cao vút, dàn nhạc ve, tiếng chó thủng thẳng sủa giăng.
- Hình ảnh:
- Cây hoa lan nở hoa trắng xóa. Hoa dẻ từng chùm mảnh dẻ. Hoa móng rồng bụ bẫm thơm như mùi mít chín ở góc vườn ông Tuyên
- Ong vàng, ong vò vẽ, ong mật đánh lộn nhau để hút mật.
- Con diều hâu lao xuống như mũi tên, gà mẹ xù cánh vừa kêu vừa mổ, vừa đạp diều hâu.
- Chèo bẻo lao vào đánh diều hâu túi bụi.
- Con gà sống đứng ngơ ngác một lúc, rồi mổ mồi để dỗ gà mái.
- Nước từ núi Tiên giội như thác, trắng xóa…
- Chúng tôi no nê, rủ nhau giải chiếu ở hiên nhà ngủ cho mát.
=> Người kể chuyện đã cảm nhận cái lao xao bằng thính giác, thị giác và xúc giác.
Các bài tập cùng chuyên đề
Theo em, vì sao học sinh thường yêu thích và trông đợi mùa hè? Hãy nói về vẻ đẹp của thiên nhiên hoặc một trải nghiệm đáng nhớ từ một kì nghỉ hè đã qua.
Các từ “chim ác”, “chim xấu” trong văn bản Lao xao ngày hè nhắc đến một từ ngữ đã xuất hiện trong đoạn trước của văn bản, đó là từ nào?
Sự khác biệt trong thái độ của nhân vật “tôi” đối với chèo bẻo, quạ, diều hâu và chim cắt trong văn bản Lao xao ngày hè giúp em hiểu gì thêm về nhân vật này?
Những hiểu biết và cảm nhận của em về các loài chim có gì giống và khác với nhân vật “tôi” trong văn bản Lao xao ngày hè?
Bức tranh cuộc sống trong Lao xao ngày hè được miêu tả qua cảm nhận của ai, theo ngôi kể nào?
Hãy liệt kê một số câu văn kể chuyện, miêu tả và biểu cảm được sử dụng trong văn bản Lao xao ngày hè. Theo em, việc kết hợp miêu tả, biểu cảm khi kể chuyện đã giúp ích gì cho việc thể hiện không khí ngày hè?
Xác định chủ đề của văn bản Lao xao ngày hè.
Đọc kĩ đoạn văn:
Cả nhà ngồi ăn cơm trong hương lúa đầu mùa từ đồng Chõ thoảng về, trong tiếng sáo diều cao vút của chú Chàng; trong dàn nhạc ve, trong tiếng chó thủng thẳng sủa giăng…
Chúng tôi no nê, rủ nhau giải chiếu ở hiên nhà ngủ cho mát.
Ôi cái mùa hè hiếm hoi. Ngày lao xao, đêm cũng lao xao. Cả làng xóm hình như không ai được ngủ, cùng thức với giời, với đất. Tôi khát khao thầm ước: Mùa hè nào cũng được như mùa hè này!
Theo em tác giả hồi kí đã thể hiện những cảm xúc gì khi kể về những ngày hè đã qua?
Hãy chia sẻ với bạn về ấn tượng và cảm xúc của em khi đọc Lao xao ngày hè.