1. An vô tình để quên nhật kí trong ngăn bàn. Bình thấy được liền đọc lén, sau đó kể cho một số bạn về những điều đọc được từ nhật kí của An

2. Minh vẽ một bức tranh phong cảnh rất đẹp trên máy tính. Hoa đã lấy bức tranh đó sử dụng mà không hỏi ý kiến Minh.

Em hãy quan sát hai bài báo tường của các bạn lớp 5A (Hình 24 và Hình 25) và cho biết:

1. Bài thơ trong Hình 24 là của tác giả nào? Bài viết trong Hình 25 là của ai?

2. Theo em, tại sao phải ghi rõ tên tác giả?

Hãy chọn phát biểu sai:

A. Tác giả có quyền cho phép người khác sử dụng nội dung thông tin của mình.

B. Tác giả có quyền không cho phép người khác sử dụng nội dung thông tin của mình.

C. Nội dung thông tin được thể hiện dưới dạng văn bản, hình ảnh, âm thanh hay đa phương tiện, ….

D. Nội dung thông tin phải gồm đầy đủ các dạng văn bản, hình ảnh, âm thanh.

Ghép mỗi tình huống ở cột bên trái với một cách ghi nguồn thông tin ở cột bên phải sao cho phù hợp:

Ghép mỗi tình huống ở cột bên trái với một thái độ ở cột bên phải sao cho phù hợp

1. Em hãy quan sát một phần trang sách trong Sách giáo khoa Mĩ thuật 4, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, xuất bản năm 2023 (Hình 27) và cho biết nguồn thông tin của mỗi bức ảnh là gì? Tại sao phải ghi rõ nguồn?

2. Với mỗi hành động sau đây, em đồng tình hay không đồng tình? Vì sao?

a. Đọc tin nhắn trên điện thoại của người khác mà không được phép.

b. Xin phép sử dụng hình ảnh, bài viết của người khác trong bài trình chiếu và ghi rõ nguồn thông tin.

c. Chia sẻ thông tin riêng tư (nhật kí, hình ảnh, …) của người khác mà không xin phép.

Trong bài trình chiếu về Ngày hội Trạng Nguyên nhỏ tuổi, các bạn đã sử dụng một số thông tin từ website thieunien.vn. Theo em, các bạn cần làm gì để thể hiện sự tôn trọng bản quyền nội dung thông tin?

Ngọc mua được cuốn sách gồm các bài văn hay. Ngọc sao chép một bài văn trong đó và gửi cho các bạn. Sau khi nhận được, Thành chép chỉnh sửa bài văn này và nộp cho giáo viên để chấm điểm. Em có suy nghĩ gì về việc làm của Ngọc và Thành?

Những phát biểu nào sau đây là sai? Tại sao?

A. Tác giả là người sáng tạo ra tác phẩm

B. Sự sáng tạo về nội dung thông tin, về cách thể hiện nội dung thông tin trong tác phẩm không phải là sản phẩm trí tuệ của tác giả

C. Quyền của tác giả đối với tác phẩm gọi quyền tác giả hay bản quyền

D. Chúng ta có thể tùy ý thực hiện sao chép, chỉnh sửa, chia sẻ các tác phẩm có sẵn trên internet

E. Vi phạm quyền của tác giả đối với tác phẩm là vi phạm bản quyền

2. Trong tình huống ở phần Khởi động, việc làm của bạn Ngọc và bạn Thành có vi phạm bản quyền hay không? Tại sao?

Hãy trao đổi với bạn và kể tên một số thông tin là thông tin cá nhân, gia đình.

1. Việc nào dưới đây là nên làm hoặc không nên làm? Tại sao?

A. Tự ý xem thư của người khác

B. Giữ bí mật thông tin truy cập, mật khẩu mở máy tính, điện thoại di động

C. Tự ý xem tin nhắn của người khác

D. Không cung cấp thông tin cá nhân của em, bạn bè, người thân cho cá nhân, tổ chức mà không có lí do chính đáng

2. Trong mỗi tình huống dưới đây, em chọn cách xử lí nào? Tại sao?

a. Được bạn cho mượn máy tính để chơi trò chơi, thấy trên máy tính có thư mục chứa tài liệu của bạn đang mở, em sẽ:

A. Xem thông tin trong thư mục đó

B. Thực hiện đóng cửa sổ phần mềm đang mở thư mục đó

C. Thực hiện xóa tệp trong thư mục đó

b. Em được người khác cho mượn điện thoại di động để học bài. Khi đang sử dụng, có tin nhắn được gửi đến điện thoại di động, em sẽ:

A. Đọc tin nhắn

B. Đưa lại điện thoại di động để người đó đọc tin nhắn.

1. Em đồng ý hay không đồng ý với việc làm của bạn Thành trong tình huống ở phần Khởi động? Tại sao?

2. Ở phòng thực hành Tin học, Sơn mở thư mục chứa sản phẩm thực hành của mình trên máy tính bằng phần mềm File Explorer. Kết thúc tiết thực hành, Sơn quên đóng cửa sổ phần mềm File Explorer và quên tắt máy tính. Là người thực hành ở tiết học sau, Linh đã sao chép tệp sản phẩm thực hành của Sơn rồi thay tên để nộp cho cô giáo.

Nếu là bạn của Sơn và Linh, em sẽ nói gì với mỗi bạn?

3. Chị gái của Toàn tên là An. Một lần xem cuốn nhật kí của chị, Toàn đọc được mật khẩu điện thoại của An. Toàn sử dụng mật khẩu này để mở và xem thông tin trong điện thoại của An. Em có nhận xét gì về việc giữ bí mật thông tin của An và việc làm của bạn Toàn?

Trong tình huống dưới đây, việc làm nào là vi phạm bản quyền? Tại sao? 

Một người mua vé vào rạp chiếu phim để xem phim. Người đó dùng điện thoại di động để phát trực tiếp (livestream) bộ phim cho bạn bè, người thân ở nhà xem cùng.

Theo em, những hành động sau đây đúng hay sai? Vì sao?

a, Đưa một bài thơ trong sách vào bài trình chiếu của mình nhưng không nêu tên tác giả.

b, Xem bức thư gửi cho bạn khác khi chưa được sự đồng ý của người viết thư.

Theo em, mỗi hành động dưới đây xảy ra trong trường hợp nào thì sẽ bị coi là vi phạm bản quyền nội dung thông tin:

1) Trình diễn một bài hát với một số đoạn lời bài hát bị thay đổi.

2) Cắt ghép video từ các phim nổi tiếng để phát lại trên mạng xã hội như Facebook, Youtube.

Bạn Thanh Hằng đã lén ghi lại tên tài khoản và mật khẩu hộp thư của anh Minh. Thanh Hằng rủ em cùng vào hộp thư của anh Minh để xem những bức thư trong đó. Em có đồng tình và làm theo bạn Hằng hay không? Vì sao?

Bài 1. Em hãy nêu một số ví dụ về vi phạm bản quyền nội dung thông tin.

Vì sao khi đưa một đoạn văn của người khác vào một văn bản của mình thì em phải nêu tên tác giả đoạn văn đó?

Theo em, mỗi hành động dưới đây xảy ra trong trường hợp nào thì bị coi là vi phạm đạo đức và không hợp lệ:

a) Sửa một bức tranh của người bạn, giữ nguyên tên tác giả và dán lên báo tường của lớp.

b) Hỏi một bạn cùng lớp số điện thoại của mẹ bạn ấy để chuyển cho một người khác.