1. Hãy nêu đặc điểm thực vật học của cây ăn quả.
2. Tại sao người trồng cần hiểu được đặc điểm thực vật học của cây ăn quả?
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
1. Đặc điểm thực vật học của cây ăn quả:
- Rễ:
+ Hút nước và chất dinh dưỡng để nuôi cây.
+ Dự trữ các chất dinh dưỡng khi cây sinh trưởng chậm hoặc ngủ, nghỉ.
+ Giữ cho cây đứng vững khi có gió bão.
+ Rễ cây thường phân bố sâu và rộng, phân nhiều nhánh. Đa phần rễ phân bố ở độ sâu khoảng 5 - 50 cm nên đất trồng cây ăn quả yêu cầu độ dày tầng canh tác trên 1.0m.
- Thân và cành:
+ Thân chính được tính từ cổ rễ cây đến điểm phân cành đầu tiên.
+ Cành mọc trên thân chính là cành cấp l: cành mọc trên cành cấp 1 là cành cấp 2: tương tự là cành cấp 3, 4, 5....
+ Có chức năng nâng đỡ và dẫn nối giữa bộ rễ với lá, chồi, hoa, quả.
- Lá:
+ Là cơ quan sinh dưỡng rất quan trọng đối với cây ăn quả
+ Sự phân bố lá trên cây quyết định diện tích lá trên tán cây và ảnh hưởng đến khả năng nhận ánh sáng của lá khi tiến hành quang hợp tạo dinh dưỡng nuôi cây.
- Hoa:
+ Là cơ quan sinh sản của cây. Tùy loại cây ăn quả mà có ba loại hoa: hoa đực, hoa cái và hoa lưỡng tính.
+ Phần lớn cây ăn quả cần có sự giao phấn giữa các cây hoặc các hoa để tăng tỉ lệ đậu quả.
- Quả:
+ Bảo vệ hạt - cơ quan sinh sản của cây.
+ Quả hạch: Loại quả bên ngoài có phần mềm bao quanh một “hạt” lớn với lớp vỏ quả trong cứng cùng với hạt giống ở bên trong, ví dụ: đào, mận....,
+ Quả mọng: Các loại trái cây nhỏ, có nhiều thịt quả, nhiều nước, ví dụ: cam, quýt....
+ Quả có vỏ cứng: Loại quả có vỏ cứng bên ngoài, ví dụ: dừa, đào lộn hột,....
2. Người trồng cần hiểu được đặc điểm thực vật học của cây ăn quả để:
- Lựa chọn giống cây phù hợp: giúp người trồng có thể lựa chọn giống cây phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai và mục tiêu sản xuất của họ.
- Chăm sóc tốt hơn: giúp người trồng có thể chăm sóc cây một cách hiệu quả hơn. Họ có thể điều chỉnh phương pháp chăm sóc, cung cấp nước, phân bón và kiểm soát sâu bệnh phù hợp với nhu cầu cụ thể của cây.
- Nhận biết vấn đề sức khỏe của cây: nhận ra các vấn đề sớm và áp dụng biện pháp phòng ngừa hoặc điều trị kịp thời để bảo vệ cây khỏi sâu bệnh.
- Tối ưu hóa sản lượng và chất lượng: tối ưu hóa điều kiện môi trường để tăng cường sản lượng và chất lượng của trái cây.
- Giảm thiểu rủi ro: giúp người trồng dự đoán và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến sâu bệnh, điều kiện thời tiết bất lợi và các vấn đề khác có thể ảnh hưởng đến cây trồng.
Các bài tập cùng chuyên đề
Cây cam (Hình 1.1) là một loại cây ăn quả được trồng phổ biến ở nước ta. Em hãy kể tên một số loại cây ăn quả phổ biến khác mà em biết và nêu vai trò của chúng đối với con người.
Quan sát hình 1.2 và nêu vai trò của cây ăn quả tương ứng với các ảnh trong hình.
Chia sẻ với bạn một số vai trò của cây ăn quả đối với gia đình và địa phương em.
Quan sát Hình 1.3 và hoàn thành nhiệm vụ học tập sau:
- Mô tả đặc điểm bộ rễ của cây ăn quả
- Đề xuất cách bón phân hợp lí cho cây ăn quả
Quan sát Hình 1.4 và nêu đặc điểm thân, cành của cây ăn quả
Sử dụng internet, sách, báo…và kể tên một số loại cây ăn quả ôn đới, cây ăn quả nhiệt đới hoặc cây ăn quả á nhiệt đới đang được trồng phổ biến ở địa phương em.
Sử dụng internet, sách, báo…tìm hiểu về yêu cầu ngoại cảnh của một loại cây ăn quả được trồng phổ biến ở địa phương em.
Kể tên một số loại cây ăn quả ở địa phương em và nêu vai trò của các loại cây ăn quả đó.
Nêu đặc điểm thực vật học của một số loại cây ăn quả mà em biết.
Phân tích yêu cầu về đất trồng và dinh dưỡng của cây ăn quả.
Hãy chia sẻ với bạn những hiểu biết của em về nghề trồng cây ăn quả và một số ngành nghề liên quan.
Hãy sắp xếp mỗi bộ phận của cây dừa trong Hình 1.1 tương ứng với mục đích sử dụng sau: 1. Mĩ phẩm, 2. Giá thể trồng cây, 3. Vật liệu xây dựng.
Em hãy cho biết cây ăn quả có vai trò gì trong đời sống và xã hội?
Em hãy kể tên một số sản phẩm được chế biến từ quả xoài, chuối hoặc bưởi?
Cây dứa được trồng nhiều vùng đồi núi đem lại những lợi ích gì?
Kể tên các sản phẩm được tạo ra từ cây ăn quả trong Hình 1.3.
Hãy kể thêm các sản phẩm văn hóa, nghệ thuật được tạo ra từ cây ăn quả.
Hãy kể tên và nêu vai trò của một số loại cây ăn quả đặc trưng tại địa phương em.
Vì sao cây ăn quả cần được trồng ở nơi có tầng canh tác dày 1,0 m trở lên?
Chức năng của rễ và thân có điểm nào giống và khác nhau?
Em hãy kể tên một số loại quả hạch, quả mọng, quả có vỏ cứng mà em biết.
Hãy phân tích đặc điểm thực vật học của một số loại cây ăn quả ở địa phương em.
Dựa vào yêu cầu về nhiệt cây ăn quả được phân loại thành những nhóm nào? Nêu đặc điểm của mỗi nhóm đó.
Em hãy kể tên một số loại cây ăn quả thuộc nhóm á nhiệt đới và ôn đới? Nhóm cây nào yêu cầu vùng trồng cây có nhiệt độ thấp hơn?
Để ra hoa cây ăn quả á nhiệt đới cần điều kiện về nhiệt độ khác cây ăn quả nhiệt đới như thế nào?
Độ ẩm đất ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả như thế nào?
Cây ở giai đoạn ra hoa và giai đoạn ngủ, nghỉ có yêu cầu về độ ẩm đất như thế nào?
Ánh sáng ảnh hưởng như thế nào đến sự sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả?
Cường độ chiếu sáng mạnh có thể gây tác động xấu nào đến cây ăn quả?
Em hãy tìm hiểu những lợi ích của việc bao xoài?
