Hoàn thành bảng sau đây:
Vận động hướng động là hình thức phản ứng của các cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích theo một hướng xác định. Sự vận động của cây có thể là hướng động dương hoặc hướng động âm. Tùy thuộc vào tác nhân kích thích, hướng động được chia thành các dạng: hướng sáng, hướng trọng lực, hướng nước, hướng hóa và hướng tiếp xúc.
Vận động cảm ứng là hình thức phản ứng của cây trước tác nhân kích thích không định hướng. Có hai dạng vận động cảm ứng là ứng động sinh trưởng và ứng động không sinh trưởng.
Loại hướng động |
Tác nhân kích thích |
Cơ quan phản ứng |
Vai trò |
Ví dụ |
Hướng sáng |
Ánh sáng |
- thân (cành) cây hướng về phía ánh sáng - rễ uốn cong xuống đất
|
Cây thu nhận ánh sáng cho quá trình quang hợp |
Cây cẩm tú cẩu trồng trong bóng râm thì thân mọc hướng về phía có ánh sáng |
Hướng trọng lực |
Trọng lực |
Đỉnh rễ hướng trọng lực dương, đỉnh thân hướng trọng lực âm |
Đảm bảo cho rễ sinh trưởng trong đất để giữ cây đứng vững, hút nước và dinh dưỡng |
Một hạt thóc ở trên mặt đất sau thời gian nảy mầm thì rễ đâm xuống đất. |
Hướng hóa |
Chất hóa học |
Hướng hóa được phát hiện ở rễ, ống phấn, lông tuyến ở cây gọng vó… |
Rễ cây luôn hướng về nơi có nguồn dinh dưỡng thích hợp và cần thiết cho sự sinh trưởng, phát triển (hướng hoá dương) và tránh xa nơi có hoá chất độc hại với nó. |
Cây bí trồng cạnh một hố ủ phân có rễ mọc hướng về vùng đó. |
Hướng nước |
Nguồn nước |
Hướng nước là sự sinh trưởng của rễ cây hướng tới nguồn nước. |
Giúp rễ thực vật hướng tới nguồn nước và phân bón trong đất. |
Khi gieo hạt vào một chậu thủng lỗ hay trên lưới thép có bông ẩm, treo nghiêng. Khi hạt nảy mầm, rễ và thân cây mọc đúng theo chiều hướng đất. |
Hướng tiếp xúc |
Sự tiếp xúc |
các tế bào tại 2 phía của cơ quan |
Cây vươn lên nhận ánh sáng cho quá trình quang hợp |
Cây mướp được trồng cạnh một cái cọc thì một thời gian thân quấn quang cọc mọc cao lên |
Các bài tập cùng chuyên đề
Trong trồng trọt, người ta thường áp dụng các biện pháp làm cỏ, xới đất và vun gốc, tưới nước và bón phân xung quanh gốc cây khi trồng cây nhằm tăng kích thước bộ rễ. Cơ sở khoa học của biện pháp này là gì?
Hãy dự đoán cây sẽ phản ứng như thế nào trong các trường hợp sau đây. Giải thích
a, Treo chậu cây nằm ngang so với mặt đất
b, Treo chậu cây ở tư thế úp ngược
Hiện tượng ngừng sinh trưởng của chồi vào mùa đông ở cây phượng thuộc kiểu vận động cảm ứng nào? Giải thích
Tại sao khi trồng lúa, người ta thường bón phân sát mặt đất, còn khi trồng cây ăn quả cần đào hố sâu để bón
Mục đích thực hiện thí nghiệm
Thực vật đứng yên hay vận động? Chúng mở rộng không gian sống, tìm kiếm dinh dưỡng và hướng đến các điều kiện sinh thái thích hợp bằng cách nào?
Kẻ và hoàn thành bảng về các hình thức ứng động ở thực vật vào vở theo mẫu dưới đây:
Nêu một số ví dụ khác về việc vận dụng hiện tượng hướng động, ứng động trong thực tiễn sản xuất.
Lấy một số ví dụ về cảm ứng ở thực vật thể hiện vai trò tận dụng nguồn sống trong điều kiện môi trường bất lợi.
Lập bảng phân biệt các hình thức hướng động ở thực vật về tác nhân gây ra vận động, đặc điểm và vai trò của mỗi hình thức.
Tại sao trong quy trình làm rau mầm, người ta thường che tối khoảng 2 - 3 ngày đầu khi hạt mới nảy mầm?
Tại sao trong quy trình làm rau mầm, người ta thường che tối khoảng 2 - 3 ngày đầu khi hạt mới nảy mầm?
Cho các hiện tượng sau: đóng mở của khí khổng, nở hoa của cây mười giờ, leo giàn của cây thiên lí. Các hiện tượng trên thuộc hình thức cảm ứng nào? Giải thích.
Dựa trên cơ chế hướng động, giải thích về phản ứng hướng trọng lực dương của rễ cây trong hình 15.5 dưới tác động của auxin.
Cảm ứng ở thực vật được biểu hiện thông qua những quá trình nào? Cho ví dụ.
Nêu một số ứng dụng hiện tượng cảm ứng ở thực vật trong thực tiễn. Cho biết mỗi ứng dụng đó dựa trên cơ sở loại cảm ứng nào và đã mang lại lợi ích gì cho con người bằng cách hoàn thành Bảng 15.1
Hãy xác định kiểu vận động cảm ứng và tác nhân kích thích trong các trường hợp sau:
a, Hoạt động đóng, mở khí khổng
b, Hoa mười giờ nở vào buổi sáng
c, Hoa tulip nở ở nhiệt độ 25-30 oC
d, cây bắt ruồi
Kết luận về thí nghiệm quan sát hiện tượng cảm ứng ở sinh vật
Phát biểu nào dưới đây giải thích đúng cho cơ chế của phản ứng hướng động?
A. Sự khác nhau về nồng độ ion H+ giữa hai phía của cơ quan tiếp nhận kích thích dẫn đến tốc độ sinh trưởng không đều.
B. Sự khác nhau về hàm lượng nước trong bộ phận đáp ứng kích thích dẫn đến tốc độ dãn dài không đều của bộ phận đáp ứng.
C. Sự khác nhau về hàm lượng auxin ở hai phía đối diện của bộ phận đáp ứng dẫn đến tốc độ sinh trưởng không đều giữa các tế bào của chúng.
D. Sự khác nhau về hàm lượng auxin ở hai phía của bộ phận tiếp nhận dẫn đến ức chế sinh trưởng của tế bào ở bộ phận này.
Kết quả và giải thích
a, Trong thí nghiệm về tính hướng sáng, sự sinh trưởng của thân cây ở hai chậu thí nghiệm có gì khác nhau? Giải thích.
b, Trong thí nghiệm về tính hướng trọng lực, chiều sinh trưởng của thân và rễ cây như thế nào? Giải thích.
c, Em có nhận xét gì về sự sinh trưởng của rễ cây ở hai chậu trong thí nghiệm chứng minh tính hướng nước?
d, Để chứng minh tính ứng động ở thực vật, có thể thay cây trinh nữ bằng cây nào khác? Hãy thiết kế thí nghiệm chứng minh tính ứng động đối với loài cây đó.
e, Khi trồng các loài cây thân leo, nếu không làm cọc, giàn,... thì thân cây sẽ sinh trưởng như thế nào? Giải thích.
Động vật nào sau đây phản ứng lại kích thích bằng cách chuyển động cả cơ thể?
A. Thuỷ tức.
B. Rắn.
C. Giun đất
D. Ếch đồng.
Chức năng của neuron là
A. tiếp nhận kích thích, truyền xung thần kinh đến neuron hoặc tế bào khác.
B. tiếp nhận kích thích, tạo ra xung thần kinh và truyền xung thần kinh đến neuron hoặc tế bào khác.
C. tiếp nhận kích thích, tạo ra xung thần kinh và truyền xung thần kinh đến neuron khác.
D. tiếp nhận kích thích, truyền xung thần kinh đến neuron khác.