Quan sát Hình 6.1, cho biết quá trình hô hấp ở thực vật có thể diễn ra theo các con đường nào.
Hô hấp ở thực vật là quá trình phân giải các chất hữu cơ thành các chất vô cơ và giải phóng năng lượng dưới dạng ATP cung cấp cho các hoạt động sống của thực vật.
Hô hấp có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật: cung cấp năng lượng, cung cấp nguyên liệu sinh tổng hợp các chất, tăng khả năng chống bệnh của thực vật.
Phân giải hiếu khí diễn ra trong tế bào chất và ti thể khi có O2, gồm ba giai đoạn: đường phân, oxi hóa pyruvic acid và chu trình Krebs, chuỗi chuyền electron hô hấp. Khi phân giải hiếu khí một phân tử glucose có thể thu được 30 - 32 ATP.
Phân giải kị khí diễn ra trong tế bào chất khi không có O2, gồm hai giai đoạn: đường phân và lên men. Khi phân giải kị khí một phân tử glucose chỉ thu được 2 ATP.
Một số nhân tố môi trường ảnh hưởng đến hô hấp ở thực vật gồm: hàm lượng nước, nhiệt độ, nồng độ O2 và CO2. Con người có thể vận dụng những hiểu biết về hô hấp để điều khiển quá trình hô hấp ở thực vật trong trồng trọt, bảo quản hạt và nông sản.
Quang hợp và hô hấp là hai quá trình có mối quan hệ mật thiết, phụ thuộc lẫn nhau. Sản phẩm của quang hợp là nguồn nguyên liệu cho hô hấp và ngược lại.
- Phân giải kị khí: đường phân và lên men.
+ Đường phân xảy ra trong tế bào chất, đó là quá trình phân giải phân tử glucôzơ đến axit piruvic.
+ Lên men là quá trình axit piruvic lên men tạo thành rượu êtylic hoặc axit lactic và giải phóng 2 ATP.
- Phân giải hiếu khí: đường phân và hô hấp hiếu khí. Hô hấp hiếu khí bao gồm chu trình Crep và chuỗi truyền êlectron trong hô hấp.
+ Chu trình Crep: Diễn ra trong chất nền ti thể. Khi có ôxi, axit piruvic đi từ tế bào chất vào ti thể. Tại đây axit piruvic bị ôxi hóa hoàn toàn.
+ Chuỗi truyền êlectron: Hiđro tách ra từ axit piruvic trong chu trình Crep được chuyển qua chuỗi truyền electron. Kết quả : Từ 2 phân tử axit piruvic, qua hô hấp giải phóng ra 6 CO2, 6 H20 và tích lũy được 36 ATP.
Các bài tập cùng chuyên đề
Hiện nay, việc sử dụng khí CO2 để bảo quản nông sản là một biện pháp hiện đại và cho hiệu quả cao. Tại sao?
Khi điều kiện thời tiết khô hạn, quá trình hô hấp ở thực vật bị ảnh hưởng như thế nào? Giải thích.
Hãy cho biết cơ sở khoa học của biện pháp tăng hiệu quả hô hấp ở cây trồng.
Quan sát Hình 6.3, hãy phân tích mối quan hệ giữa quang hợp và hô hấp ở thực vật
Mục đích thực hiện thí nghiệm
Để thực hiện các hoạt động sống như trao đổi nước, khoáng, sinh trưởng, phát triển, sinh sản,… thực vật sử dụng nguồn năng lượng do quá trình nào cung cấp?
Nêu khái niệm hô hấp ở thực vật và phân tích vai trò của hô hấp đối với cơ thể thực vật.
Tại sao để hạt nảy mầm cần cung cấp đủ nước?
Sơ đồ hóa các ứng dụng thực tiễn của quá trình hô hấp ở thực vật. Vì sao điều chỉnh các yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp có thể kéo dài thời gian bảo quản nông sản và góp phần nâng cao năng suất cây trồng?
Tại sao trong quá trình bảo quản nông sản, cần đưa cường độ hô hấp của nông sản về mức tối thiểu?
Những khẳng định nào sau đây là đúng về vai trò của quá trình hô hấp ở thực vật?
(1) Giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống.
(2) Chuyển hóa các chất vô cơ thành hợp chất hữu cơ.
(3) Phân giải hợp chất hữu cơ và tạo ra các tiền chất để tổng hợp các hợp chất hữu cơ khác.
(4) Giải phóng nhiệt năng giúp thực vật chống chịu môi trường lạnh.
A. (1), (2) và (3)
B. (1), (2) và (4)
C. (1) (3) và (4)
D. (1), (2), (3) và (4)
Giải thích vì sao khi xây dựng các “ngân hàng hạt giống” người ta thường chọn xây dựng ở những nơi có khí hậu lạnh.
Các giai đoạn của hô hấp tế bào diễn ra theo trình tự nào dưới đây?
A. Đường phân → Chu trình Krebs → Chuỗi truyền electron hô hấp.
B. Chu trình Krebs → Đường phân → Chuỗi truyền e hô hấp.
C. Đường phân → Chuỗi truyền electron hô hấp → Chu trình Krebs.
D. Chuỗi truyền electron hô hấp → Chu trình Krebs → Đường phân.
Ghép nội dung cột A với cột B cho phù hợp.
|
A |
B |
|
1. Phân giải hiếu khí |
a. Bào quan thực hiện quá trình hô hấp. |
|
2. Lên men |
b. Có cường độ hô hấp mạnh. |
|
3. NADH và FADH2 |
c. Chất cho electron trong chuỗi chuyền electron. |
|
4. Hạt đang nảy mầm |
d. Diễn ra khi có O2. |
|
5. Ti thể |
e. Diễn ra khi không có O2. |
Kết thúc giai đoạn đường phân, tế bào thu được bao nhiêu phân tử ATP từ một phân tử glucose?
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Hô hấp ở thực vật có những vai trò nào sau đây?
☐ Cung cấp ATP để duy trì các hoạt động sống
☐ Duy trì nhiệt độ thuận lợi cho các hoạt động sống của cơ thể
☐ Giúp thực vật có khả năng chịu lạnh, chịu hạn
☐ Tăng khả năng chống bệnh của thực vật
☐ Tạo ra các thực phẩm trung gian cung cấp nguyên liệu để tổng hợp các chất hữu cơ khác trong cơ thể
Quá trình phân giải hiếu khí ở thực vật gồm các giai đoạn nào sau đây?
A. Đường phân → chu trình Krebs → chuỗi chuyền electron.
B. Đường phân → lên men.
C. Đường phân → oxi hoá pyruvic acid → chu trình Krebs → chuỗi chuyền electron.
D. Đường phân → chu trình Krebs → lên men.
Nhiệt độ tối ưu cho quá trình hô hấp trong khoảng
A. 30 – 35 °C.
B. 40 – 45 °C.
C. 50 – 55 °C.
D. 25 – 30 °C.
Cây sẽ chuyển sang phân giải kị khí trong trường hợp nào sau đây?
A. Nồng độ O2 khoảng 21 %.
B. Nồng độ CO2 khoảng 0,03 %.
C. Nồng độ CO2 trên 0,2 %.
D. Nồng độ O2 dưới 5 %.
Trong các phát biểu sau đây, có bao nhiêu phát biểu đúng khi nói về quá trình phân giải kị khí ở thực vật?
(1) Xảy ra khi rễ bị ngập úng, hạt bị ngâm vào nước.
(2) Xảy ra khi cây ở trong điều kiện thiếu oxygen.
(3) Xảy ra ở tế bào chất của tế bào.
(4) Gồm ba giai đoạn là đường phân, lên men và chu trình Krebs.
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Khi nói về quang hợp và hô hấp ở thực vật, có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng?
(1) Quang hợp xảy ra ở lục lạp, hô hấp xảy ra ở tế bào chất và ti thể.
(2) Hô hấp là quá trình tổng hợp các chất còn quang hợp là quá trình phân giải các chất.
(3) Sản phẩm của quang hợp là nguồn nguyên liệu cho hô hấp và ngược lại.
(4) NADH được tạo ra từ hô hấp là chất cung cấp electron cho chuỗi chuyền electron quang hợp.
(5) Cả quang hợp và hô hấp đều tổng hợp ATP.
A. 2.
B. 3.
C. 4.
D. 5.
Để bảo quản hạt và nông sản trong thời gian dài mà vẫn giữ được tối đa về số lượng và chất lượng, người ta có thể thực hiện bao nhiêu biện pháp sau đây?
(1) Bảo quản trong các kho lạnh.
(2) Bảo quản trong túi polyethylene.
(3) Bảo quản trong các túi được hút chân không.
(4) Sấy khô hoặc phơi khô.
A. 2.
B. 3.
C. 4.
D. 1.
Vai trò của NADH trong hô hấp hiếu khí và quá trình lên men có gì khác nhau?
Tại sao trong bảo quản hạt giống lúa, người nông dân phải phơi khô hạt trước khi cho vào kho bảo quản (độ ẩm còn khoảng 13 – 16 %)? Tại sao trước khi ủ để hạt nảy mầm, người ta thường ngâm hạt trong nước một thời gian?
Hãy tính số phân tử ATP được tạo ra từ quá trình phân giải hiếu khí một phân tử glucose.
Một thực nghiệm được tiến hành tại một khu rừng để đo nồng độ CO2ở hai vị trí A và B ở các thời điểm khác nhau trong ngày (Hình 6.1). Nồng độ CO2ở hai vị trí trên có gì khác nhau? Giải thích.
Phát biểu sau đây là đúng hay sai? Nếu sai hãy giải thích.
a) Trong chuỗi truyền electron hô hấp, chất nhận electron cuối cùng là O2.
b) Hô hấp có tác dụng ức chế quá trình hấp thụ nước và khoáng ở rễ.
c) Cường độ hô hấp ở thực vật tỉ lệ nghịch với hàm lượng nước trong mô, cơ quan, cơ thể thực vật.
d) Phân tử glucose bị oxi hoá hoàn toàn trong giai đoạn đường phân.
Tại sao khi cường độ hô hấp giảm, thực vật có thể bị ngộ độc NH3?
Tại sao hạt nảy mầm thường được sử dụng làm mẫu vật trong các thí nghiệm về hô hấp ở thực vật?
A. Do hạt nảy mầm có cường độ hô hấp mạnh.
B. Do hạt nảy mầm dễ chuẩn bị.
C. Do hạt nảy mầm dễ bảo quản.
D. Do các thao tác dễ tiến hành trên hạt nảy mầm.
Cho hình sau mô tả một thí nghiệm về hô hấp ở thực vật. Quan sát hình và cho biết có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng.
(1) Hình trên mô tả thí nghiệm quá trình hô hấp tiêu thụ O2.
(2) Sau một thời gian, cốc nước vôi trong sẽ bị vẩn đục.
(3) Việc rót nước từ từ vào bình chứa hạt có tác dụng đẩy không khí ra khỏi bình đi vào ống thuỷ tinh hình chữ U.
(4) Trong bình chứa hạt nảy mầm, lượng CO2 giảm dần và lượng O2 tăng dần.
A. 4.
B. 3.
C. 2.
D. 1.
