"Nhân vật trong truyện thơ Nôm thường được chia thành hai tuyến đối lập nhau", đặc điểm đó được thể hiện như thế nào trong đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga?
Đọc kĩ văn bản và kiến thức ngữ văn về truyện thơ Nôm
Cách 1
Hai tuyến đối lập bao gồm:
- Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga: phe chính nghĩa, ngay thẳng, lương thiện, trọng nghĩa khí…
- Phong Lai: phe phản diện, hung dữ, gian ác…
Cách 2“Nhân vật trong truyện thơ Nôm thường được chia thành hai tuyến đối lập nhau”, đặc điểm đó được thể hiện trong đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga:
– Phong Lai: Nhân vật phản diện, là kẻ đứng đầu toán cướp. Nguyễn Đình Chiểu đã xây dựng hình tượng một tên cướp ngông nghênh, hung dữ, gian ác, không có học thức. Khi nói chuyện thì giọng điệu ngang tàng, kiêu căng và hống hách.
– Lục Vân Tiên: Là tuyến nhân vật chính, Lục Vân Tiên được Nguyễn Đình Chiểu xây dựng hình tượng như một anh hùng với sự mạnh mẽ, dứt khoát với toán cướp. Bên cạnh đó, Lục Vân Tiên cũng có những phẩm chất của học trò Nho gia đó là sự hiểu biết lễ nghĩa, có học thức, khi trò chuyện cùng Kiều Nguyệt Nga thì nhã nhặn, giữ khoảng cách và thể hiện sự quan tâm.
– Kiều Nguyệt Nga: Là đại diện cho hình ảnh người con gái con quan thời kỳ phong kiến với sự dịu dàng, đoan trang, khuê các, hiếu nghĩa, biết trước biết sau. Khi nói chuyện với Lục Vân Tiên – người đã cứu mình thì rất nhẹ nhàng, cảm kích, biết ơn và đầy thiện cảm.
Các bài tập cùng chuyên đề
Nhân vật anh hùng em yêu thích là ai? Điều gì ở nhân vật ấy gây ấn tượng nhất với em?
Hành động và lời nói của Lục Vân Tiên.
Hình ảnh Lục Vân Tiên giữa vòng vây của bọn cướp.
Lời nói của nhân vật Kiều Nguyệt Nga
Lời đáp của Lục Vân Tiên.
Xác định bố cục của đoạn trích và nêu nội dung chính của từng phần
Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời đối thoại của các nhân vật trong đoạn trích.
Đọc mười bốn dòng thơ đầu và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Chỉ ra lí do khiến Lục Vân Tiên quyết định ra tay trừng trị bọn cướp.
b. Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh tiêu biểu thể hiện tính cách của nhân vật Lục Vân Tiên.
c. Cho biết người kể chuyện thể hiện thái độ, tình cảm như thế nào đối với nhân vật Lục Vân Tiên.
Nêu cảm nhận của em về nhân vật Kiều Nguyệt Nga. Những từ ngữ, hình ảnh nào khiến em có cảm nhận như vậy?
Câu nói nào của Lục Vân Tiên đã thể hiện quan niệm của nhân vật về người anh hùng? Em có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao?
Nhận xét về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ và nghệ thuật xây dựng nhân vật trong đoạn trích.
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích nét tính cách mà em yêu thích của một nhân vật trong đoạn trích.
Em nghĩ gì về những người sẵn sàng cứu giúp người khác trong cơn hoạn nạn?
Em hình dung ra sao về cảnh “tả đột hữu xung” của Lục Vân Tiên trong đoạn thơ nào?
Việc Vân Tiên bảo Nguyệt Nga “Khoan khoan ngồi đó chớ ra…” cho thấy chàng là người như thế nào?
Hai dòng thơ cuối của văn bản gợi cho em suy nghĩ gì?
Theo em, nhan đề Lục Vân Tiên cứu Kiểu Nguyệt Nga có thể hiện được nội dung bao quát của văn bản không? Vì sao?
Tóm tắt các sự việc được kể và xác định bố cục của văn bản
Nhân vật Lục Vân Tiên hiện lên với những phẩm chất nào? Đó có phải là phẩm chất của người anh hùng không? Vì sao? Phân tích một số chi tiết miêu tả hành động, lời nói của Lục Vân Tiên để làm rõ ý kiến của em
Phân tích đặc điểm của nhân vật Kiều Nguyệt Nga (lưu ý những cử chỉ, lời nói của nàng khi đáp lời Lục Vân Tiên)
Xác định chủ đề của văn bản và phân tích các căn cứ giúp em xác định chủ đó.
Tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua văn bản Ngày nay thông điệp ấy còn giá trị không? Vì sao?
Tìm hiểu sự nghiệp, quá trình sáng tác thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu chỉ ra một số điểm tương đồng, khác biệt (nếu có) giữa:
a. Hoàn cảnh, mục đích sáng tác Truyện Lục Vân Tiên và các tác phẩm khác của ông như Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc,…
b. Tình cảm, cảm xúc của tác giả khi kể lại hành động Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trong Truyện Lục Vân Tiên và khi nhắc đến “trang dẹp loạn” trong bài thơ “Chạy giặc (xem thêm Ngữ văn 8, tập hai, bộ Chân trời sáng tạo)
Chú ý việc sử dụng từ ngữ mang sắc thái Nam Bộ trong cả đoạn trích
Chú ý các chi tiết miêu tả hành động trượng nghĩa của Lục Vân Tiên
Lời đối thoại giữa hai nhân vật chính thể hiện phẩm chất gì của họ?
Nguyệt Nga đã thể hiện lòng biết ơn với Lục Vân Tiên thế nào?
Vân Tiên đã có hành động thế nào trước thái độ của Nguyệt Nga?
Có thể chia đoạn trích làm mấy phần? Trình bày nội dung chính của từng phần.
Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga, từ đó làm rõ những nét tính cách nổi bật của người dân Nam Bộ được thể hiện qua đoạn trích.
