Phân tích tâm trạng của con hổ trong đoạn 1, 2 và trả lời các câu hỏi:
a. Cuộc sống trong “những ngày xưa” ở chốn đại ngàn và cuộc sống hiện tại trong vườn bách thú của con hổ có những điểm gì khác biệt; sự khác biệt đó được thể hiện bằng hình thức nghệ thuật như thế nào?
b. Qua nỗi “nhớ rừng”, con hổ đã bày tỏ niềm yêu quý và khinh ghét những gì?
Đọc kĩ văn bản để phân tích tâm trạng của con hổ.
Cách 1
a.
* Cuộc sống trong “những ngày xưa” ở chốn đại ngàn:
- Tự do, oai hùng:
"Chúa tể muôn loài"
"Hống hách những ngày xưa"
"Vùng vẫy"
"Dõng dạc, đường hoàng"
"Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng"
- Khoáng đạt, hùng vĩ:
"Cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già"
"Tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi"
"Với khi thét khúc trường ca dữ dội"
- Bí ẩn, hoang vu:
"Hang tối"
"Mắt thần khi đã quắc"
* Cuộc sống hiện tại trong vườn bách thú:
- Tù túng, ảm đạm:
"Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt"
"Nằm dài, trông ngày tháng dần qua"
"Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi"
"Với cặp báo chuồng bên vô tư lự"
- Giả tạo, tầm thường:
"Kẻ thù không phải với ta"
"Lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ"
"Cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối"
"Dải nước đen giả suối"
* Sự khác biệt được thể hiện bằng hình thức nghệ thuật:
- Đối lập:
Tự do >< tù túng
Oai hùng >< ảm đạm
Khoáng đạt >< giả tạo
- Hình ảnh thơ: Hình ảnh hùng vĩ, dữ dội >< hình ảnh tầm thường, giả dối
- Giọng điệu: U uất, phẫn uất vs. chán nản, mỉa mai.
b.
- Qua nỗi “nhớ rừng”, con hổ đã bày tỏ niềm yêu quý, trân trọng cuộc sống tự do, oai hùng về núi rừng.
- Còn khinh ghét sự tầm thường, giả dối trong cuộc sống hiện tại.
Cách 2a.
|
Cuộc sống trong “những ngày xưa” ở chốn đại ngàn |
Cuộc sống hiện tại trong vườn bách thú |
|
- Tự do, oai hùng - Khoáng đạt, hùng vĩ - Bí ẩn, hoang vu |
- Tù túng, ảm đạm - Giả tạo, tầm thường |
|
Sự khác biệt được thể hiện bằng hình thức nghệ thuật: - Đối lập: Tự do >< tù túng Oai hùng >< ảm đạm Khoáng đạt >< giả tạo - Hình ảnh thơ: hùng vĩ, dữ dội >< tầm thường, giả dối - Giọng điệu: U uất, phẫn uất với chán nản, mỉa mai. |
|
b.
- Niềm yêu quý, trân trọng cuộc sống tự do, oai hùng về núi rừng.
- Khinh ghét sự tầm thường, giả dối trong cuộc sống hiện tại.
Các bài tập cùng chuyên đề
Theo em, trong những trường hợp nào, con người cảm thấy nhớ nhung và thương tiếc quá khứ của mình? Hãy chia sẻ câu trả lời của em với các bạn.
Chú ý những chi tiết thể hiện cảnh ngộ và tâm trạng trong hiện tại của con hổ.
Em hình dung thế nào về cuộc sống “những ngày xưa” của con hổ trong đoạn thơ này?
Cách thể hiện nỗi “nhớ rừng” của con hổ trong đoạn thơ này có gì khác so với các đoạn thơ trước?
Các dòng thơ: - Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?, - Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi! Gợi cảm xúc gì của con hổ?
Giải thích hoàn cảnh và lí do “nhớ rừng” của con hổ trong văn bản.
Phân tích nghệ thuật miêu tả bức tranh đại ngàn và thể hiện cảm xúc của con hổ trong đoạn 3.
Ẩn sau nỗi nhớ của con hổ là nỗi nhớ của ai? Theo đó, “nhớ rừng” thực chất là nhớ về những điều gì?
Hình tượng con hổ “nhớ rừng” trong bài thơ được xây dựng bằng biện pháp nghệ thuật nào? Việc sử dụng biện pháp nghệ thuật đó có tác dụng như thế nào?
Nêu chủ đề, cảm hứng chủ đạo và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.
Phát biểu cảm nhận của em về cách xưng hô và tình cảm, cảm xúc của con hổ qua âm điệu của thể thơ tám chữ trong bài thơ.
Kẻ bảng sau vào vở, nêu một trong những biểu hiện về sự phù hợp giữa các yếu tố hình thức (thể thơ, hình ảnh, từ ngữ, biện pháp tu từ, vần, nhịp) trong việc biểu đạt nội dung của văn bản.
