Câu chuyện trong văn bản cho thấy tục lệ dâng hiến dế quý cho quan lại, vua chúa đã tác động như thế nào đến đời sống của các hạng người trong xã hội đương thời?
Dựa vào phần đọc hiểu văn bản để liên hệ tới thực tế lúc bấy giờ
Cách 1
Họ phải chịu đựng một cái lệ hay chính là một cái ách rất vô lý và tệ hại ( dâng hiến dế quý). Cái lệ đó làm họ lo lắng cực độ mỗi khi đến dịp cống nạp, họ mất ăn mất ngủ, tổn hại thời gian, công sức, tiền bạc, sức khỏe và cả tính mạng.
+ Cuộc sống của họ thật bấp bênh, phụ thuộc vào may rủi. Nói khác đi họ không thể làm chủ cuộc sống và vận mệnh của mình.
+ Quả thật, cảnh tượng hiến dế chọi đã làm nhiều gia đình tiêu tán gia sản, nhân lực, sức khỏe, thậm chí tính mạng nữa.
+ Một con dế quyết định cuộc sống một con người ấy, ta thấy được sự khắc nghiệt của cuộc sống, sự thực về một xã hội coi tính mạng con người không bằng một sinh vật nhỏ bé.
Cách 2Chỉ một câu chuyện dâng dế chọi lên vua mà phản ánh được cả bộ mặt của giai cấp thống trị tàn bạo, ăn chơi sa đoạ và những thảm cảnh mà nhân dân lao động phải chịu đựng. Một con dế chọi có thể mang đến thảm kịch cho một gia đình, một tỉnh nhưng cũng có thể mang vinh hoa phú quý đến cho cả một tỉnh, một dòng họ.Con dế chọi chỉ là một phương tiện vui chơi giải trí của vua quan nơi cung cấm nhưng lại là yếu tố quyết định sống chết của người dân. Gia đình Thành Danh là một minh chứng tiêu biểu. Dế chọi đã mang tai hoạ đến cho gia đình Thành Danh song cũng chính dế chọi (con dế do linh hồn con trai Thành Danh hoá thân vào) lại mang đến cho gia đình Thành Danh vinh hoa phú quý.
Các bài tập cùng chuyên đề
Em đã chơi hay quan sát trò chọi dế bao giờ chưa? Em hiểu gì về trò chơi này?
Em suy nghĩ thế nào về hậu quả của việc một ông vua lại mê chơi trò chọi dế?
Thời gian, không gian và sự việc liên quan đến nhan đề của truyện.
Hoàn cảnh của nhân vật chính trong truyện
Cô đồng bói toán có liên quan đến những sự việc nào trong truyện
Dự đoán điều gì xảy ra sau khi con Thành sống lại nhưng “thần thái ngây ngốc như người gỗ, cứ ngủ mê mệt”?
Con dế mới bắt được có gì kì lạ?
Điều em dự đoán ở trên có chính xác không?
Nêu các sự kiện tạo nên cốt truyện và nhận xét ngắn gọn về không gian, thời gian, nhân vật chính trong truyện.
Vì dế chọi mà gia đình Thành lâm vào cảnh ngộ như thế nào? Cũng nhờ dế chọi mà sau đó gia đình Thành được hưởng những gì? Phân tích ý nghĩa của sự đối lập giữa hai tình huống
Truyện có những yếu tố kì ảo nào? Các yếu tố kì ảo đó có ý nghĩa, vai trò gì trong truyện?
Tính chất hiện thực của truyện được thể hiện qua những chi tiết sự việc nào? Em có suy nghĩ gì về thái độ của tác giả khi miêu tả hiện thực đó.
Phân tích lời người kể trong đoạn văn từ “Thành giở đi giở lại” đến “kì hạn nộp quan”.
Những đặc điểm nào của truyện truyền kì được thể hiện trong truyện Dế chọi?
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu nhận xét của em về tính chất kì ảo của truyện Dế chọi.
Tóm tắt nội dung câu chuyện theo diễn biến của các sự kiện trong văn bản và chi biết các sự kiện ấy được sắp xếp theo trật tự thời gian, không gian như thế nào?
Phân tích điểm tương đồng, khác biệt về số phận của nhân vật Thành Danh trước và sau khi tìm được dế quý dâng quan.
Chỉ ra một số biểu hiện của yếu tố kì ảo trong văn bản và tác dụng của yếu tố này trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm
Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Dế chọi là truyện truyền kì?
Theo em, nếu bỏ đi phần “lời bàn của tác giả” ở cuối truyện thì việc đọc hiểu truyện Dế chọi có khó khăn/ thuận lợi gì?
Em biết gì về trò chơi chọi dế?
Em biết gì về trò chơi chọi dế?
Trò chơi chọi dế được ưa chuộng ở đâu, nảy sinh như thế nào?
Thành Danh là người thế nào?
Chú ý chi tiết kì lạ trong việc đi tìm bắt dế của Thành Danh.
Điều gì đã xảy ra với con của Thành Danh?
Chú dế của Thành Danh có đặc điểm gì đáng chú ý?
Điều kì lạ về chú dế của Thành Danh là gì?
Thành Danh đã được hưởng lợi gì từ chú dế kì lạ này?
Chú dế kì lạ kia thực chất là ai?
