Đề bài

Thống kê những yếu tố kì ảo trong truyện. Vì sao nói: Nguyễn Dữ đã tiếp thu sáng tạo những yếu tố kì ảo trong một số truyện cổ dân gian?

Phương pháp giải

Đọc kĩ tác phẩm. Chú ý lựa chọn chi tiết kỳ ảo. 

Lời giải của GV Loigiaihay.com

Cách 1

Yếu tố kì ảo là những yếu tố kì lạ, hoang đường và không có thực trên thực. Trong tác phẩm, các yếu tố kì ảo xuất hiện thông qua: 

a.Nhân vật kì ảo :

* Hồn ma tướng giặc Bách hộ họ Thôi:

-Là viên tướng bại trận ở Bắc Triều, hồn bơ vơ ở Nam Quốc; sau chiếm miếu của Thổ công, quấy nhiễu dân chúng

- Khi Ngô Tử Văn đốt đền khiến hắn không còn chỗ trú, hồn ma tướng giặc lại ngang nhiên giả dạng tiến vào giấc mộng của Tử Văn, cảnh cáo bắt chàng dựng lại đền bằng những lời lẽ rất mực oai nghiêm, văn vở.

- Trước điện Diêm Vương, dùng lời lẽ điêu ngoa, lươn lẹo, nhằm buộc tội khiến Tử Văn phải bị trừng phạt.

* Thổ công:

- Làm chức ngự sử đại phu từ đời Lý Nam Đế, chết vì cần vương nên được phong làm Thổ công, ban cho ngôi đền; giúp dân độ vật hơn một nghìn năm nay 

* Diêm Vương:

- Người đứng đầu cõi âm ti, đóng vai trò phán xử.

- Lúc đầu bị những lời lẽ giảo hoạt của tên họ Thôi lừa gạt, sau đó nhận thấy lời Tử Văn là thật thì lập tức tỉnh táo, phân xử công bằng.

- Bắt phạt tên họ Thôi, cho Tử Văn trở về dương gian.

* Quỷ sứ, Dạ xoa 

b. Không gian kì ảo: Giấc mộng của Ngô Tử Văn nối liền giữa cõi âm và cõi dương, là nơi để chàng gặp gỡ và nói chuyện với tên tướng giặc họ Thôi cũng như Thổ công, trước khi bị đưa đến cõi âm ti để diện kiến Diêm Vương.

*Vì sao nói: Nguyễn Dữ đã tiếp thu sáng tạo những yếu tố kì ảo trong truyện cổ dân gian?

    Trong tác phẩm Truyền kì mạn lục, Nguyễn Dữ đã sử dụng những yếu tố hoang đường, kì ảo, mượn truyện xưa như sự xuất hiện của các nhân vật kì ảo: hồn ma tướng giặc Bách hộ họ Thôi, quỷ Dạ Xoa, Diêm Vương… Đây đều là những giai thoại dân gian vô cùng quen thuộc trong cốt truyện của văn học trung đại Việt Nam. 

   Nguyễn Dữ đã rất thành công khi kết hợp hài hòa, sáng tạo với yếu tố hiện thực để phản ánh xã hội đương thời khi mà các yếu tố kỳ ảo được xem kẽ với những yếu tố thực về địa danh, thời điểm lịch sử làm cho thế giới kỳ ảo trở nên chân thật hơn. 

  Trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, qua quá trình đấu tranh giành lại công lý của nhân vật chính Ngô Tử Văn, nhà văn còn muốn phản ánh về hiện thực xã hội lúc bấy giờ: Tình trạng quan lại tham ô nhận của cải, cái ác cái xấu tung hoành, không phân biệt được thật giả. Đồng thời, qua chiến thắng của Ngô Tử Văn, nhà văn muốn khẳng định chân lí Thiện sẽ thắng ái, chính nghĩa sẽ chiến thắng cái ác. 

→ Có thể nói rằng, hai yếu tố hiện thực và kì ảo có mối quan hệ gắn bó, đan xen vào nhau để cùng thể hiện tư tưởng của tác giả và nội dung của tác phẩm. Yếu tố kì ảo được sử dụng như một phương thức kể chuyện làm cho câu chuyện được kể thêm hấp dẫn, tăng tính lãng mạn, trữ tình. 

Cách 2

- Ý nghĩa của các yếu tố kì ảo : Yếu tố kì ảo góp phần thể hiện một thế giới sinh động, nơi mà người âm và người dương có thể giao tiếp, qua đó thể hiện tính cách nhân vật. Bên cạnh đó, các yếu tố kì ảo góp phần giúp câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.

- Sự tiếp thu, sáng tạo yếu tố kì ảo của Nguyễn Dữ thể hiện qua tính chất kì ảo của thế giới thần linh, ma quỷ. Thông qua thế giới đó, Nguyễn Dữ đã xây dựng một nơi mà cõi âm cũng có sự gian tà, Diêm Vương và các Phán quan đại diện cho công lí cũng bị lấp tai, che mắt. Qua đó thể hiện sự bất công, vấn nạn tham nhũng hoành hành trên dương gian, đang làm cho biết bao người dân phải rên xiết, khổ sở.

Cách 2

Những yếu tố kì ảo trong truyện:

- Nhân vật kì ảo

Hồn ma tướng giặc Bách hộ họ Thôi: Là viên tướng bại trận ở Bắc Triều, hồn bơ bơ ở Nam Quốc; sau chiếm miếu của Thổ Công, quấy nhiễu dân chúng. Khi Ngô Tử Văn đốt đền khiến hắn không còn chỗ trú, hồn ma tướng giặc lại ngang nhiên giả dạng tiến vào giấc mộng của Tử Văn, cảnh cáo bắt chàng dựng lại đền bằng những lời lẽ rất mực oai nghiêm, văn vở. Trước điện Diêm Vương, dùng lời lẽ điêu ngoa, lươn lẹo, nhằm buộc tội khiến Tử Văn phải bị trừng phạt.

Thổ công: Làm chức ngự sử đại phu từ đời Lý Nam Đế, chết vì cần vương nên được phong làm Thổ công, ban cho ngôi đền; giúp dân độ vật hơn một nghìn năm nay

Diêm vương: Người đúng đầu cõi âm ti, đóng vai trò phán xử. Lúc đầu bị những lời lẽ giảo hoạt của tên họ Thôi lừa gạt, sau đó nhận thấy lời Tử Văn là thật thì lập tức tỉnh táo, phân xử công bằng. Bắt phạt tên họ Thôi, cho Tử Văn trở về dương gian.

Quỷ sứ, Dạ Xoa: Tạo không khí sống động, nhiều màu sắc, thể hiện được sự uy nghiêm, cẩn trọng nơi địa phủ từ đó khơi gợi cảm giác hứng thú cho người đọc.

- Không gian kì ảo: Giấc mộng của Ngô Tử Văn nối liền giữa cõi âm và cõi dương, là nơi để chàng gặp gỡ và nói chuyện với tên tướng giặc họ Thôi cũng như Thổ công, trước khi bị đưa đến cõi âm ti để diện kiến Diêm Vương.

Nguyễn Dữ đã tiếp thu sáng tạo những yếu tố kì ảo trong truyện cổ dân gian vì:

Trong tác Truyền kì mạn lục, Nguyễn Dữ đã sử dụng những yếu tố hoang đường, kì ảo, mượn truyện xưa như sự xuất hiện của các nhân vật kì ảo: hồn ma tướng giặc Bách hộ họ Thôi, quỷ Dạ Xoa, Diêm Vương… Đây đều là những giai thoại dân gian vô cùng quen thuộc trong cốt truyện của văn học trung đại Việt Nam.

Nguyễn Dữ đã rất thành công khi kết hợp hài hòa, sáng tạo với yếu tố hiện thực để phản ánh xã hội đương thời khi mà các yếu tố kỳ ảo được xem kẽ với những yếu tố thực về địa danh, thời điểm lịch sử làm cho thế giới kỳ ảo trở nên chân thật hơn.

Trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, qua quá trình đấu tranh giành lại công lý của nhân vật chính Ngô Tử Văn, nhà văn còn muốn phản ánh về hiện thực xã hội lúc bấy giờ: Tình trạng quan lại tham ô nhận của cải, cái ác cái xấu tung hoành, không phân biệt được thật giả. Đồng thời, qua chiến thắng của Ngô Tử Văn, nhà văn muốn khẳng định chân lí Thiện sẽ thắng ái, chính nghĩa sẽ chiến thắng cái ác.

Có thể nói, yếu tố hiện thực và yếu tố kì ảo có mối quan hệ gắn bó, đan xen vào nhau để cùng thể hiện tư tưởng của tác giả và nội dung của tác phẩm. Yếu tố kì ảo được sử dụng như một phương thức kể chuyện làm cho câu chuyện được kể thêm hấp dẫn, tăng tính lãng mạn, trữ tình.

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 :

Thời kỳ Nguyễn Dữ sống có điều gì đặc biệt?

  • A.

    Xã hội phát triển thịnh trị

  • B.

    Nước ta bị nhà Tống xâm lược

  • C.

    Nội chiến diễn ra liên miên

  • D.

    Bị nhà Hán đô hộ

Xem lời giải >>
Bài 2 :

Sáng tác duy nhất của Nguyễn Dữ là tác phẩm nào?

  • A.

    Liêu trai chí dị

  • B.

    Truyện Kiều

  • C.

    Truyền kì mạn lục

  • D.

    Hoàng Lê nhất thống chí

Xem lời giải >>
Bài 3 :

Nguyễn Dữ tạ thế ở đâu?

  • A.

    Thanh Hóa

  • B.

    Ninh Bình

  • C.

    Hà Nội

  • D.

    Hải Dương

Xem lời giải >>
Bài 4 :

Nguyễn Dữ viết Truyền kì mạn lục bằng ngôn ngữ nào?

  • A.

    Chữ Nôm

  • B.

    Chữ Hán

  • C.

    Chữ quốc ngữ

  • D.

    Ngôn ngữ khác

Xem lời giải >>
Bài 5 :

Nguyễn Dữ sống ở thế kỉ nào?

  • A.

    Thế kỉ XV

  • B.

    Thế kỉ XVI

  • C.

    Thế kỉ XVII

  • D.

    Thế kỉ XVIII

Xem lời giải >>
Bài 6 :

Đâu là quê hương của Nguyễn Dữ?

  • A.

    Hà Nội

  • B.

    Cao Bằng

  • C.

    Tây Nguyên

  • D.

    Hải Dương

Xem lời giải >>
Bài 7 :

Nguyễn Dữ là học trò của ai?

  • A.

    Nguyễn Trãi

  • B.

    Nguyễn Du

  • C.

    Nguyễn Bỉnh Khiêm

  • D.

    Lê Quý Đôn

Xem lời giải >>
Bài 8 :

Nguyễn Dữ về ở ẩn tại đâu?

  • A.

    Thanh Hóa

  • B.

    Hải Dương

  • C.

    Quảng Ninh

  • D.

    Vĩnh Phúc

Xem lời giải >>
Bài 9 :

Nguyễn Dữ làm quan dưới thời nào?

  • A.

    Nhà Đinh

  • B.

    Nhà Trần

  • C.

    Nhà Hồ

  • D.

    Nhà Mạc

Xem lời giải >>
Bài 10 :

Vì sao Nguyễn Dữ lại cáo quan về ở ẩn?

  • A.

    Vì phải phụng dưỡng mẹ già

  • B.

    Vì tuổi cao sức yếu

  • C.

    Vì bị hãm hại, vu khống

  • D.

    Vì bất mãn với thời cuộc

Xem lời giải >>
Bài 11 :

Ông từng thi đỗ kì thi nào?

  • A.

    Thi Hương

  • B.

    Thi Hội

  • C.

    Thi Đình

  • D.

    Cả ba kì thi trên

Xem lời giải >>
Bài 12 :

Nguyễn Dữ là con trai của ai?

  • A.

    Nguyễn Phi Khanh

  • B.

    Nguyễn Tường Phiêu

  • C.

    Nguyễn Trãi

  • D.

    Nguyễn Du

Xem lời giải >>
Bài 13 :

Văn bản Chuyện chức phán sự đền Tản Viên của tác giả nào?

  • A.

    Hoàng Đức Lương

  • B.

    Nguyễn Trung Ngạn

  • C.

    Ngô Sĩ Liên

  • D.

    Nguyễn Dữ

Xem lời giải >>
Bài 14 :

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên trích từ tác phẩm nào?

  • A.

    Đại Việt sử ký

  • B.

    Truyền kì mạn lục

  • C.

    Lĩnh Nam chích quái

  • D.

    Đại Nam thực lục

Xem lời giải >>
Bài 15 :

Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ gồm bao nhiêu truyện?

  • A.

    18

  • B.

    19

  • C.

    20

  • D.

    21

Xem lời giải >>
Bài 16 :

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên thuộc thể loại nào?

  • A.

    Truyền kì

  • B.

    Truyền thuyết

  • C.

    Truyện cổ tích

  • D.

    Truyện thơ

Xem lời giải >>
Bài 17 :

Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ phản ánh điều gì?

  • A.

    Hiện thực xã hội phong kiến đương thời với đầy rẫy những điều tối tăm, góc khuất mà tác giả muốn vạch trần, tố cáo

  • B.

    Số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong xã hội, những bi kịch tình yêu mà thiệt thòi thường rơi vào người phụ nữ

  • C.

    Thể hiện tinh thần dân tộc, niềm tự hào về nhân tài, văn hóa nước Việt

  • D.

    Tất cả các đáp án trên

Xem lời giải >>
Bài 18 :

Nội dung chính của đoạn trích sau:

      Ngô Tử Văn tên là Soạn, người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang. Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực,... Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời, rồi châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng chàng vẫn vung tay không cần gì cả”.

(Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ)

  • A.

    Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

  • B.

    Tử Văn gặp hồn ma tên bách hộ họ Thôi và thổ thần

  • C.

    Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương

  • D.

    Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên

Xem lời giải >>
Bài 19 :

Nội dung chính của đoạn trích dưới đây:

     Đốt đền xong, chàng về nhà, thấy trong người khó chịu, đầu lảo đảo và bụng run run, rồi nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét. Trong khi sốt, chàng thấy một người khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ đi đến nói năng và quần áo rất giống với người phương Bắc, tự xưng là cư sĩ, đến đòi làm trả ngôi đền như cũ…

     Hễ ở Minh ti có tra hỏi, thầy cứ khai ra những lời nói của tôi. Nếu hắn chối, thầy kêu xin tư giấy đến đền Tản Viên, tôi sẽ khai rõ thì nó phải đớ miệng. Nếu không như thế thì tôi đến vùi lấp trọn đời mà thầy cũng khó lòng thoát nạn

(Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ)

  • A.

    Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

  • B.

    Tử Văn gặp hồn ma tên bách hộ họ Thôi và thổ thần

  • C.

    Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương

  • D.

    Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên

Xem lời giải >>
Bài 20 :

Nội dung chính của đoạn trích dưới đây:

     Tử Văn vâng lời. Đến đêm, bệnh càng nặng thêm, rồi thấy hai tên quỷ sứ đến bắt đi rất gấp, kéo ra ngoài thành về phía đông. Đi độ nửa ngày đến một tòa nhà rất lớn, xung quanh có thành sắt cao vọi đến mấy chục trượng…

     Tử Văn vui vẻ nhận lời, bèn thu xếp việc nhà, rồi không bệnh mà mất.

(Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ)

  • A.

    Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

  • B.

    Tử Văn gặp hồn ma tên bách hộ họ Thôi và thổ thần

  • C.

    Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương

  • D.

    Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên

Xem lời giải >>
Bài 21 :

Nội dung chính của đoạn trích dưới đây:

     Năm Giáp Ngọ, có người ở thành Đông Quan vốn quen biết với Tử Văn, một buổi sớm đi ra ngoài cửa tây vài dặm, trông thấy trong sương mù có xe ngựa đi đến ầm ầm, lại nghe tiếng quán:

- Người đi đường tránh xa, xe quan phán sự!

… Bởi thế được nổi tiếng và giữ chức vụ ở Minh ti, thật là xứng đáng. Vậy kẻ sĩ, không nên kiêng sợ sự cứng cỏi.

(Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ)

  • A.

    Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

  • B.

    Tử Văn gặp hồn ma tên bách hộ họ Thôi và thổ thần

  • C.

    Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương

  • D.

    Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên

Xem lời giải >>
Bài 22 :

Giá trị nội dung của tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ:

  • A.

    Tác phẩm tố cáo tội ác của kẻ thù xâm lược, ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Tác phẩm được coi là bản tuyên ngôn độc lập, một áng “thiên cổ hùng văn” của dân tộc.

  • B.

    Khắc họa đậm nét hình ảnh Trần Quốc Tuấn, một nhân vật bất tử, vĩ đại trong lòng dân tộc

  • C.

    Đề cao tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân, thể hiện niềm tin công lý, chính nghĩa nhất định chiến thắng gian tà

  • D.

    Thể hiện niềm tự hào, sự trân trọng và ý thức bảo tồn di sản văn hóa dân tộc

Xem lời giải >>
Bài 23 :

Chức Phán sự là chức vụ như thế nào?

  • A.

    Chức quan cao nhất trong triều, có quyền tham gia ý kiến trong mọi việc chính sự

  • B.

    Cố vấn việc chính sự cho vua

  • C.

    Chức quan coi việc xử án ngày xưa

  • D.

    Chức quan được hưởng nhiều bổng lộc nhất trong triều

Xem lời giải >>
Bài 24 :

Đọc trước văn bản Chuyện chức phán sự Đền Tản Viên , tìm hiểu thông tin về tác giả Nguyễn Dữ và tập Truyền kì mạn lục

Xem lời giải >>
Bài 25 :

Tìm hiểu về Thánh Tản Viên trong truyền thuyết và trong đời sống văn hóa của người Việt

Xem lời giải >>
Bài 26 :

Thái độ của mọi người đối với hành động đốt đền của Tử Văn nói lên điều gì?

Xem lời giải >>
Bài 27 :

Chú ý thái độ của Tử Văn trước lời nói của viên bách hộ.

Xem lời giải >>
Bài 28 :

Tâm sự này của thổ thần đem lại cho em những cảm xúc và suy nghĩ gì?

Xem lời giải >>
Bài 29 :

 Chú ý sự ý thức của Tử Văn về nhân cách của mình

Xem lời giải >>
Bài 30 :

Câu nói của Diêm Vương đem lại cho em suy nghĩ gì?

Xem lời giải >>