CHẤT TẠO NẠC - SALBUTAMOL
Salbutamol là chất cực kì nguy hiểm cho sức khỏe. Nó vốn là loại thuốc dùng cắt cơn hen xuyễn, giãn phế quản, giãn cơ trơn. Nếu sử dụng salbutamol không đúng chỉ định có thể dẫn đến bệnh tim mạch, rối loạn mạch vành, trụy mạch và thậm chí tử vong. Nếu phụ nữ mang thai hoặc cho con bú mà dùng salbutamol có thể gây độc cho trẻ nhỏ, gây bệnh tim mạch cho trẻ từ trong bào thai. Gần đây, báo chí phát hiện nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ cố tình trộn các chất tăng trọng có chứa salbutamol vào thức ăn cho lợn trước thời kì bán thúc. Lợn ăn thức ăn này thịt đỏ tươi hơn, nạc nhiều, tăng trọng nhanh. Tồn dư salbutamol trong thịt gây độc hại cho người sử dụng.
Salbutamol có công thức cấu tạo như sau:
CHẤT TẠO NẠC - SALBUTAMOL
Salbutamol là chất cực kì nguy hiểm cho sức khỏe. Nó vốn là loại thuốc dùng cắt cơn hen xuyễn, giãn phế quản, giãn cơ trơn. Nếu sử dụng salbutamol không đúng chỉ định có thể dẫn đến bệnh tim mạch, rối loạn mạch vành, trụy mạch và thậm chí tử vong. Nếu phụ nữ mang thai hoặc cho con bú mà dùng salbutamol có thể gây độc cho trẻ nhỏ, gây bệnh tim mạch cho trẻ từ trong bào thai. Gần đây, báo chí phát hiện nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ cố tình trộn các chất tăng trọng có chứa salbutamol vào thức ăn cho lợn trước thời kì bán thúc. Lợn ăn thức ăn này thịt đỏ tươi hơn, nạc nhiều, tăng trọng nhanh. Tồn dư salbutamol trong thịt gây độc hại cho người sử dụng.
Salbutamol có công thức cấu tạo như sau:
Công thức phân tử của salbutamol là
Công thức phân tử của salbutamol là
Đáp án: B
- CTTQ: CnH2n+2-2k+xNxOy (với k = π + vòng, được gọi là độ bất bão hòa).
- Từ CTCT thu gọn ta đếm số nguyên tử C, O, N ⟹ giá trị của n, x, y.
- Xác định số liên kết π và số vòng ⟹ giá trị của k.
- Thay n, x, y, k vào CTTQ thu được CTPT.
- CTTQ: CnH2n+2-2k+xNxOy (với k = π + vòng, được gọi là độ bất bão hòa).
- Từ CTCT thu gọn ta đếm được trong phân tử của salbutamol có chứa 13 nguyên tử C ⟹ n = 13.
- Mặt khác phân tử chất này có chứa 3 π và 1 vòng ⟹ k = 4.
- Phân tử chứa 1 nguyên tử N, 3 nguyên tử O ⟹ x = 1; y = 3.
Vậy CTPT của salbutamol là C13H21NO3.
Cho các phát biểu sau về salbutamol:
(1) Salbutamol là hợp chất hữu cơ đa chức vì có chứa nhiều nhóm chức.
(2) Phân tử salbutamol có 2 nhóm chức phenol.
(3) Nhóm amin trong phân tử salbutamol có bậc là 1.
(4) Salbutamol có khả năng phản ứng với dung dịch Br2 ở điều kiện thường.
Số phát biểu không đúng là
Cho các phát biểu sau về salbutamol:
(1) Salbutamol là hợp chất hữu cơ đa chức vì có chứa nhiều nhóm chức.
(2) Phân tử salbutamol có 2 nhóm chức phenol.
(3) Nhóm amin trong phân tử salbutamol có bậc là 1.
(4) Salbutamol có khả năng phản ứng với dung dịch Br2 ở điều kiện thường.
Số phát biểu không đúng là
Đáp án: D
(1) sai, salbutamol là hợp chất hữu cơ tạp chức do có nhiều loại chức khác nhau như phenol, ancol, amin.
(2) sai, salbutamol chỉ có 1 nhóm chức phenol (lưu ý: nhóm chức phenol là nhóm OH gắn trực tiếp vào vòng benzen).
(3) sai, nhóm amin trong salbutamol có bậc 2 (lưu ý: bậc của amin được tính bằng số nguyên tử H của NH3 bị thay thế bởi gốc khác).
(4) đúng, salbutamol có nhóm chức phenol nên phản ứng được với dung dịch Br2 ở điều kiện thường.
Vậy có 3 phát biểu không đúng.
Cho 0,1 mol salbutamol phản ứng với 0,2 mol HCl thu dược dung dịch X. Dung dịch X sau phản ứng cho tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được dung dịch Y. Khối lượng muối thu được trong dung dịch Y là
Cho 0,1 mol salbutamol phản ứng với 0,2 mol HCl thu dược dung dịch X. Dung dịch X sau phản ứng cho tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được dung dịch Y. Khối lượng muối thu được trong dung dịch Y là
Đáp án: A
- Để đơn giản ta quy đổi bài tập thành:
Hỗn hợp gồm salbutamol và HCl tác dụng với dung dịch NaOH dư.
- Sau đó tính toán theo các PTHH để xác định khối lượng muối:
HCl + NaOH → NaCl + H2O;
C13H20NO2(OH) + NaOH → C13H20NO2(ONa) + H2O.
- Có 1 chức amin phản ứng với dung dịch HCl. Lấy dung dịch thu được sau phản ứng cho tác dụng với dung dịch NaOH dư thì sản phẩm muối cuối cùng thu được giống như cho hỗn hợp salbutamol và HCl cùng tác dụng với dung dịch NaOH dư.
- Có 1 chức phenol phản ứng được với dung dịch NaOH.
- Có 2 chức ancol không phản ứng với cả dung dịch HCl và NaOH.
- Để đơn giản ta quy đổi bài tập thành: Cho hỗn hợp gồm 0,1 mol salbutamol và 0,2 mol HCl tác dụng với dung dịch NaOH dư.
- Khối lượng muối trong dung dịch thu được là:
\({m_{NaCl}} + {m_{{C_{13}}{H_{20}}N{O_2}\left( {ONa} \right)}} = 0,2.58,5 + 0,1.261 = 37,8\left( g \right)\).
