Trí tường tượng phóng túng và tấm lòng ưu ái của Tản Đà qua bài thơ Hầu Trời


Bài thơ Hầu Trời là một tác phẩm đặc sắc của nhà thơ Tản Đà. Với những chi tiết, tình huống hấp dẫn và pha chút khôi hài, bài thơ đã thể hiện được tri tưởng tượng phóng túng của nhà thơ


Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Dàn ý

1. Mở Bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận

2. Thân Bài

a. Tưởng tượng được lên trời

- Giấc mơ được lên hầu trời, đọc thơ cho Trời và chư tiên nghe.

- Nỗi cô đơn trước cuộc đời, khao khát được thể hiện, được thấu hiểu nhưng khổ nỗi "Hạ giới văn chương rẻ như bèo", nên đành lòng ông phải tìm kiếm chốn cực lạc trong mơ cho thỏa nỗi lòng của thi sĩ.

b. Tưởng tượng đọc thơ cho chư tiên cùng Trời nghe:

- Phong thái ung dung, thích chí và vô cùng tự tin, ông đọc những vần thơ của mình một cách say sưa, mê đắm, đọc như chưa từng được đọc bao giờ "Đọc hết văn vần sang văn xuôi/Hết văn thuyết lí lại văn chơi"

- Thi sĩ tự nâng cao giá trị và tầm vóc bản thân ngang bằng với chư tiên bằng việc được nhà trời săn sóc, châm trà cho "nhấp giọng" để lấy tinh thần đọc thơ.

- Tự khen thứ văn chương của mình bằng những lời mà đôi lúc tôi nghĩ là có phần hơi tự phụ, kiêu căng một chút "Văn dài hơi tốt ran cung mây", đắc chí vì thần tiên cũng phải tấm tắc khen "Trời nghe, Trời cũng lấy làm hay".

=> Xóa nhòa đi sự cách biệt thân phận của thần tiên và người phàm, giờ đây họ chỉ đang đứng trên bình diện thi nhân và người yêu thơ, chan hòa và gần gũi.

- Tản Đà còn mạnh dạn liệt kê hết những vốn liếng văn chương mà mình có được, vô cùng tâm đắc với thành tựu của mình chỉ muốn sao để người ta phải công nhận và thán phục.

- Tự tin, vui vẻ khoe rằng "Nhờ Trời văn con còn bán được", ngầm chứng minh rằng thơ văn của ông có sức hút mạnh mẽ vô cùng, bởi trong thời cuộc rối ren mà người ta vẫn muốn đọc sáng tác của Tản Đà.

c. Tưởng tưởng trò chuyện cùng Trời:

- Lối nói của ông không hề có sự e dè sợ hãi, mà thay vào đó là phong thái tự tin, thành thực, xen lẫn chút hóm hỉnh, vui tươi vô cùng thoải mái.

- Xem chư tiên và Trời là những người bạn tâm giao, kể lể về cuộc sống nghèo khó, khiến những nhà trí thức phải nhiều phen khốn đốn.

- Cho mình vốn là một trích tiên bị đày xuống hạ giới vì tội "ngông", rồi lại được Trời giải thích rằng sai Tản Đà xuống làm việc "thiên lương".

- Vinh hạnh được thiên đình ưu ái cho xe Khiên Ngưu đưa tiễn, chúng tiên thì lũ lượt tiễn đưa.

- Cách dùng từ, hành văn hóm hỉnh, phóng khoáng, bay bổng cũng góp phần làm cho cái "ngông" của Tản Đà nổi bật hơn

d. Thế hiện nỗi khao khát được “tung hoành” của nhà thơ đế thực hiện cái mục tiêu truyền bá “thiên lương’’ cao quý.

3. Kết Bài

- Khái quảt lại vấn đề

 

Bài mẫu

   Nói đến Tản Đà, chúng ta nói đến sự nghiệp thơ ca của một nhà thơ đầy cá tính, nhất là cá tính “ngông” của ông. Trong suốt nhiều sáng tác, Tản Đà đả thể hiện cái “tôi” của mình một cách linh hoạt và lí thú. Qua những tác phẩm đó, người ta thấy một tinh thần luôn hưóng đến sự tự do cá nhân của một người con trong đất nước mất chủ quyền. Với tài năng thơ ca sẵn có, cùng với một hồn thơ tự do phóng khoáng, ông đã viết bài thơ Hầu Trời với những câu thơ mang giọng điệu bình dân như lời nói thường. Bài thơ thể hiện trí tưởng tượng phong  phú và nghệ thuật thơ tài ba của Tản Đà.

   Trong văn chương nghệ thuật, chữ “ngông” thường nói về đặc điểm cá tính  của một nhà thơ, nhà văn nào đó, nhưng cái “ngông” trong mỗi con người lại có những cách khác nhau. Với Tản Đà chữ “ngông” kia dành đẽ nói lên cá tinh của một nhà thơ khao khát tự do cá nhân trong thời đại đất nước mất chú quyều. Vì vậy, có thể thấy ở nhà thơ này có những nét cá tính khác biệt so với các nhà thơ cùng thời. Được mệnh danh là dấu gạch nối giữa hai thời kì, nhà thơ Tản Đà đã thể hiện một hồn thơ đậm chất truyền thống nhưng cũng không ít tính hiện đại. Sáng tác bài thơ Hầu Trời, Tản Đà mang đến một luồng sinh khí mới thổi phồng những ước mơ được vươn lên cao, vươn xa hơn, thoát khỏi vòng giam hãm nặng nề của chế độ thực dân, phong kiến đương thời.

   Bài thơ tưởng tượng một câu chuyện “lên trời” của nhà thơ với những lời kế dí dỏm và lí thú. Đầu tiên là giấc mơ nhưng sau đó là sự thật: “Thật được lên tiên - sướng lạ lùng”. Thế rồi khi đã đến nơi “Thiên môn để khuyết" thì việc “hầu trời” mới bắt đầu, qua từng giai đoạn và tuần tự theo hệ thõng chặt chẽ. Sau khi được “nhà trời” tiếp đón có thể nói là long trọng, nhân vật trữ tình bắt. đầu công việc “hầu trời” đầy tự hào của mình:

“Chư tiên ngồi quanh đã tĩnh túc

Trời sai pha nước để nhấp giọng,

Truyền cho “vãn sĩ đọc văn nghe”

Dạ bẩm lạy Trời con xin đọc”.

   Có lẽ đó là lúc hào hứng và tự hào nhất cúa người đi “hầu trời”, bởi sự nồng nhiệt và trân trọng của “nhà trời” khi có người đến “hầu văn”, mà văn mới thật hay, thật tuyệt vời và đủ mọi thứ văn:

“Đọc hết vãn vẩn sang văn xuôi

Hết văn lí thuyết lại văn chơi

 Đương cơn đắc ý đọc đã thích

Chè trài nháp giọng càng tốt hơn”.

   Phải nói rằng người đi hầu trời thật dồi dào về văn chương, văn vần cùng lắm mà văn xuôi cũng thật nhiều. Vì vậy mà càng đọc dường như càng đắc ý vì đây là cơ hội hiếm hoi để được “phô trương văn nghiệp". Sự thật là nhân vật trữ tình ở đây đã tha hồ được thể hiện tài nâng của mình, đến mức:

“Trời nghe, Trời cũng lấy làm hay

Tâm như nở dạ, Cơ lè lưỡi

Hằng Nga, Chức Nữ. chau đôi mày”

   Đến lúc này cả “Chư tiên” và “nhà Trời” đều cảm thây phấn khích vì sự giàu có văn thơ của người hầu. Tiếp theo công việc “hầu văn”, nhân vật trữ tình của bài thơ bắt đầu “khoe” về tài năng văn chương và sự nghiệp vinh quang cùa mình. Người hầu trời lần lượt kế về những tác phẩm được coi là "áng văn” của mình cho “nhà Trời” nghe: bắt dầu là hai quyển “Khối tình”, rồi đến “Khôi tình con”, “Thần tiên", “Giấc mộng’’ ... Tất cả đều đã được in ấn ti mỉ, nhưng không biết “bán” cho ai nếu không nhờ “nhà Trời”.

   Cả một đoạn thơ dài dường như là lời tự đắc của nhân vật trữ tình về thơ ca của mình, đến nỗi: “Trời nghe, Trời cũng bật buồn cười”. Thật ra sự hứng khởi ấy chỉ là phút đầu của niềm vui sướng khi được “nhà trời” đón nhận vãn thơ, nhưng đến những khổ thơ sau, nhân vật trữ tình lại “ca thần” về sự nghèo khổ của mình ở hạ giới và để được “Thiên Tào” tin tưởng. “Người văn sĩ” đã khai đầy đủ họ tên, quê quán và hoàn cảnh cơ hàn của mình ở trần gian. Nhưng vì việc “Thiên lương cùa nhân loại” nên dẫu nghèo “thước đất cũng không có”, “văn sĩ” vẫn dồi dào về vốn liếng văn chương. “Văn chương hạ giới rẻ như bèo" nên sống bằng nghiệp văn tại đó thật là nghèo khó. Trong cả một đoạn thơ dài, nhân vật, trữ tình kể về sự khốn khó của mình khi thực hiện “việc thiên lương của nhân loại” có vẻ như công việc Trời sau là quá nặng khi phải làm tại trần giới.

“Học ngày một kém, tuổi ngày cao

Sức trong non yếu ngoài chen rẩp

 Một cây che chống bốn năm chiều”

   Một thực tế được tỏ bày của “người trần gian” với “nhà trời” đó là một cuộc sống khốn cùng trong cái xã hội ngột ngạt khó thở ở “hạ giới”, “Nhà trời” cũng thấu hiểu và nói rằng:

“Con không nói, Trời đã biết

Trời dẫu ngồi cao, Trời thấu hết

Thôi con cứ về mà làm ăn,

Lòng thông chớ ngại chi sương tuyết".

   Lời khuyên và lời an ủi của nhà trời như là sự cứu cánh cho cuộc sống vốn nghèo nàn và buồn thảm của nhân vật trữ tình ở “hạ giới”. Nhưng đâu đó trong thâm tâm, nhân vật trữ tình đã thầm trách “nhà trời” về sự không công bằng, chinh sự bất công đó mới đem đến những cuộc “bán văn” như vậy tại Thiên đình.

   Dù ở “chợ Trời” văn bán trôi chảy vì sự đón nhận nồng nhiệt của “Thiên tiên”, nhưng “vâng lời Trời dạy”, đành phải chắp thuận quay trở về “hạ giới” để lại sự tiếc nuối khôn nguôi trong lòng người đì “hầu trời”.

   Có một điều dễ thấy của bài thơ Hầu Trời đó là sự mộc mạc, binh dị cùa giọng điệu. Bài thơ rất giống với lời nói bình thường, vì vậv khi dõi theo công việc Hầu Trời của nhân vật trữ tình, chúng ta luôn ớ trong trạng thái tâm li nhẹ nhõm và đôi lúc có thể khiến ta phải nở nụ cười. Đó là đặc trưng của thơ Tản Đà, vừa dí dỏm lại vừa sâu sác trong từng câu thơ.

   Đây là bài thơ thề hiện cái “ngông” một cách rõ nét nhất. Qua việc xây dựng nhân vật trữ tình với công việc văn lên “hầu trời”, cho thấy tác giả đã ý thức một cách sâu sắc về tự do cá nhân của mình. Ớ thời điểm bây giờ, viết ra những bài thơ như vậy chứng tỏ nỗi khao khát dược thế hiện cái “tôi” của nhà thơ lên đến cao độ.

   Bài thơ được xây dựng theo lối kết cấu nhiều đoạn nhiều khổ thơ khác nhau và số lượng câu thơ có thể nói là đài đối với nội dung bài thơ. Nhưng đó không phải là nhược điểm mà là đặc điểm cùa thơ Tản Đà.

   Với các hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng như “sông Ngân Hà”, “Hằng Nga, Chúc Nữ”, “Khiên Ngưu” ... bài thơ gây được những ấn tượng phong phú vá độc đáo trong lòng người đọc. Nhà thơ với việc xây dựng những chi tiết, những tình huông “lên Trời”, “hầu Trời", sau dó là xuống “hạ giới”, tạo cho bài thi chất, khôi hài, dí dỏm, lạ lùng.

   Bài thơ này cho thấy trí tướng tượng cùa nhà thơ thật phóng túng. Mọi hình ảnh, tình huống trong bài thơ đều nằm trong khuôn khổ của sự tưởng tượng nhằm đạt đến hiệu quả tuyệt đối khi bày tỏ nỗi lòng mình của nhà thơ. Cách diễn đạt trạng thái tâm lí của nhân vật trữ tình cũng tự nhiên, cởi mở đã làm cho tinh thần của bài thơ đậm chất tự sự hơn. Thực chất bài thơ này là một câu chuyện kể về việc mang văn lên “hầu Trời” của thi sĩ Tản Đà, qua đó thế hiện nỗi khao khát được “tung hoành” của nhà thơ đế thực hiện cái mục tiêu truyền bá “thiên lương’’ cao quý.

   Bài thơ Hầu trời là một tác phẩm đặc sắc của nhà thơ Tản Đà. Với những chi tiết, tình huống hấp dẫn và pha chút khôi hài, bài thơ đã thể hiện được trí tưởng tượng phóng túng của nhà thơ. Qua đó ta thấy được ý thức cá nhân của thi sĩ được nâng lên vượt qua những trở ngại của hiện thực xã hội. Với kết câu và nghệ thuật độc đáo, bài thơ “Hầu Trời" đã thể hiện cái “ngông” của nhà thơ một cách rõ nét nhất, xứng đáng là “con đẻ tinh thần” của một thi sỉ đầy cá tính như Tản Đà.

Loigiaihay.com


Bình chọn:
4 trên 3 phiếu
  • Cái tôi độc đáo của Tản Đà trong bài Hầu Trời

    Nhà thơ Xuân Diệu từng nói rằng: “Tản Đà là thi sĩ đầu tiên, mở đầu cho thơ Việt Nam hiện đại. Tản Đà là người thứ nhất đã có can đảm làm thi sĩ, đã làm thi sĩ một cách đường hoàng, bạo dạn, dám giữ một cái tôi”. Bằng bản lĩnh của mình, Tản Đà mang đến một luồng sinh khí mới cho nền văn học Việt Nam. Thi sĩ trực tiếp thể hiện cái tôi bản ngã của mình một cách hết sức độc đáo và mới mẻ. Và “Hầu Trời” là một trong những bài thơ kết tinh những nét riêng độc đáo đó.

  • Đọc hiểu Hầu trời

    I - Gợi dẫn 1. Tản Đà (1889 – 1939) tên khai sinh là Nguyễn Khắc Hiếu. Ông sinh ra bên núi Tản sông Đà, huyện Bất Bạt, Sơn Tây (nay là Ba Vì, Hà Tây) nên lấy bút danh là Tản Đà. Tản Đà sinh ra trong một gia đình nhà nho có truyền thống khoa bảng và văn học nghệ thuật

  • Qua bài Hầu trời của Tản Đà, anh (chị) tìm những dấu hiệu chứng minh thơ Tản Đà: có thể xem như cái gạch nối giữa hai thời đại của văn học.

    Dưới hình thức một bài thơ, câu chuyện tưởng tượng vui và đầy hào hứng, nhà thơ đã khẳng định cái Tôi cá nhân của người nghệ sĩ. Nhà thơ tản Đà vừa tự tin khẳng định tài năng của mình vừa nói lên quan điểm làm văn chương, đó là viết văn để phục vụ thiên lương.

  • Cái tôi phóng túng, ngông nghênh và khát khao khẳng định chính mình giữa cuộc đời của Tản Đà qua bài thơ Hầu Trời

    Bài thơ Hầu Trời là một tác phẩm đặc sắc của nhà thơ Tản Đà. Với những chi tiết, tình huống hấp dẫn và pha chút khôi hài, bài thơ đã thể hiện được tri tưởng tượng phóng túng của nhà thơ.

  • Cảm nghĩ về bài thơ Hầu Trời của thi sĩ Tản Đà.

    Bài thơ cho ta thấy Tản Đà có một trí tưởng tượng phong phú, một vốn từ ngữ giàu có, nhất là khi ông nói về Trời, về các chư tiên và cách sống của họ. Đoạn thơ nói về cuộc đọc văn và bình văn, về ngôn ngữ đối thoại giữa văn sĩ với Trời và các chư tiên được kể lại rất sinh động và lí thú.

>> Xem thêm

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Ngữ Văn 11 - Xem ngay

Tham Gia Group Dành Cho 2K8 Chia Sẻ, Trao Đổi Tài Liệu Miễn Phí