Soạn văn 8, ngữ văn 8 cánh diều

Bài 2: Thơ sáu chữ, bảy chữ

Soạn bài Nếu mai em về Chiêm Hóa SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết

Đọc trước bài thơ Nếu mai em về Chiêm Hóa; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Mai Liễu.

Tổng hợp đề thi học kì 1 lớp 8 tất cả các môn - Cánh diều

Toán - Văn - Anh - Khoa học tự nhiên

Video hướng dẫn giải

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Nội dung chính

Nếu mai em về Chiêm Hóa là một trong những bài thơ tiêu biểu Mai Liễu viết về quê hương, mảnh đất Chiêm Hóa - một huyện nằm ở phía bắc của tỉnh Tuyên Quang.

Chuẩn bị 1

Câu 1 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Đọc trước bài thơ Nếu mai em về Chiêm Hóa; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Mai Liễu.

Phương pháp giải:

Đọc và tìm hiểu về tác giả

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Tác giả Mai Liễu (1949-2020), người dân tộc Tày, quê quán: Tuyên Quang. Ông viết nhiều đề tài nhưng dành mối quan tâm đặc biệt cho quê hương và tình người miền núi. Mỗi bài thơ giống như một cánh cửa mở vào cõi tâm hồn trĩu nặng tình yêu thương của nhà thơ đối với quê hương, nguồn cội của mình.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Tác giả Mai Liễu (1949-2020), người dân tộc Tày, quê quán: Tuyên Quang. Ông viết nhiều đề tài nhưng dành mối quan tâm đặc biệt cho quê hương và tình người miền núi.

- Thông tin về tác giả Mai Liễu:

+ Nhà thơ Mai Liễu (1949 – 2020): tên thật là Ma Văn Liễu, sinh năm 1950 tại xã Công Đa, huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang. Khi làm thơ, làm báo ông thường lấy bút danh là Mai Liễu.

+ Ông là nhà thơ dân tộc Tày, nổi tiếng với những vần thơ thấm đẫm tình yêu quê hương đất nước, đặc biệt là những vần thơ về đồng bào các dân tộc thiểu số vùng cao, biên giới.

+ Thơ Mai Liễu khá phong phú về đề tài. Nhà thơ viết nhiều về Bác Hồ, về chiến tranh - người lính, về tình yêu, và gần đây viết nhiều về thế sự, nhưng đề tài mà ông quan tâm hơn cả và qua đó cũng bộc lộ “con người thơ” của mình nhiều hơn cả là quê hương và tình người miền núi. Không chỉ như vậy thơ Mai Liễu còn là nỗi hoài niệm sâu sắc về quê hương và cội nguồn của một người ly hương do những đổi thay của cuộc sống cá nhân, khiến người đọc nhìn thấy những điều lớn lao hơn về sự thay đổi của cả một cộng đồng. Thơ ông lặng lẽ với câu chữ hồn hậu, nguyên sơ của tình người miền núi, để rồi những câu chữ thấm hồn dân tộc ấy cứ đọng lại mãi trong lòng người.

+ Trong cuộc đời sáng tác của mình, ông đã đã để lại cho đời nhiều tác phẩm có giá trị với hàng chục tập thơ đã xuất bản như: “Suối làng” (1994), “Mây vẫn bay về núi” (1995), “Lời then ai buộc” (1996), “Tìm tuổi” (1998), “Giấc mơ của núi” (2001), “Đầu nguồn mây trắng” (2004), “Bếp lửa nhà sàn” (2005), “Núi vẫn còn mưa” (2013), tuyển tập “Thơ Mai Liễu”,…

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Chuẩn bị 2

Câu 2 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hãy tìm hiểu và chia sẻ ấn tượng của em về cảnh sắc thiên nhiên và con người ở vùng núi phía bắc nước ta vào mùa xuân.

Phương pháp giải:

Tìm hiểu và chia sẻ ấn tượng về cảnh sắc thiên nhiên và con người ở vùng núi phía Bắc nước ta vào mùa xuân.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Mùa xuân ở miền núi phía bắc nước ta rất đẹp, tràn ngập sức sống của thiên nhiên. Con người ở đây mộc mạc, giản dị.

Xem thêm

Cách 2

Ấn tượng của em về cảnh sắc thiên nhiên và con người ở vùng núi phía bắc nước ta vào mùa xuân: khi mùa xuân đến đem theo sức sống khắp muôn nơi, cả vùng núi như một tấm khăn thổ cẩm rực rỡ sắc màu, bừng sáng lên vẻ đẹp hoang sơ của núi rừng hiểm trở cùng những cánh đồng hoa bạt ngàn trải dài dưới các thung lũng, triền núi, triền đồi. Đến với các cung đường nơi đây, ta như lạc giữa tiên cảnh đẹp mê hoặc lòng người.

Xem thêm

Cách 2

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 45, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Chỉ ra biện pháp tu từ nhân hóa trong khổ thơ.

Phương pháp giải:

Đọc khổ 2 và tìm biện pháp tu từ nhân hoá.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Biện pháp nhân hoá:

“ Đá ngồi dưới bến trông nhau
Non Thần hình như trẻ lại”

Xem thêm

Cách 2

Biện pháp tu từ nhân hóa trong khổ thơ: “đá ngồi dưới bến trông nhau”, “non Thần hình như trẻ lại”.

Xem thêm

Cách 2

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Dòng thơ nào được điệp lại trong khổ cuối?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ khổ cuối.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Dòng thơ được điệp lại trong khổ cuối: Nếu mai em về Chiêm Hoá.

Xem thêm

Cách 2

Dòng thơ “Nếu mai em về Chiêm Hóa” được điệp lại với câu thơ đầu tiên trong bài.

Xem thêm

Cách 2

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hãy xác định bố cục và mạch cảm xúc của bài thơ Nếu mai em về Chiêm Hóa.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản và xác định bố cục, mạch cảm xúc.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Bố cục:

Khổ 1, 2: Bức tranh thiên nhiên mùa xuân ở Chiêm Hóa.

Khổ 3, 4: Miêu tả vẻ đẹp của những người con gái vùng Chiêm Hóa.

Khổ 5: Lễ hội xuân ở vùng Chiêm Hóa.

- Mạch cảm xúc: Cảm xúc, nỗi nhớ mà nhà thơ dành cho vùng đất Chiêm Hoá.

Xem thêm

Cách 2

- Bố cục bài thơ: 5 khổ thơ.

+ Khổ 1, 2: bức tranh thiên nhiên vào mùa xuân ở Chiêm Hóa.

+ Khổ 3, 4: vẻ đẹp con người trong mùa xuân.

+ Khổ 5: nét riêng trong lễ hội đầu năm ở Chiêm Hóa.

- Mạch cảm xúc với kết cấu giản đơn, bình dị, đi từ khung cảnh thiên nhiên đến con người và những rung cảm, nét đặc sắc riêng về cảnh sắc khi bước sang xuân tại quê hương.

Xem thêm

Cách 2

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tác giả sử dụng những hình ảnh, chi tiết nào để thể hiện bức tranh thiên nhiên và con người trong mùa xuân? Hãy chia sẻ ấn tượng, nhận xét của em về bức tranh đó (Gợi ý: về màu sắc, sức sống; về những nét riêng của mùa xuân ở vùng núi phía bắc,…)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Những hình ảnh, chi tiết thể hiện bức tranh thiên nhiên và con người trong mùa xuân: mưa tơ rét lộc, sông Gâm đôi bờ cát trắng, đá ngồi trông nhau, Non Thần như trẻ lại, cô gái Dao, cô gái bản Tày.

→ Nhận xét: Bức tranh thiên nhiên và con người hiện lên với những màu sắc tươi sáng, không khí tươi vui tràn đầy sức sống khi mùa xuân về.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Cách 4

Những hình ảnh, chi tiết: mưa tơ rét lộc, sông Gâm đôi bờ cát trắng, đá ngồi trông nhau, Non Thần như trẻ lại, cô gái Dao, cô gái bản Tày.

→ Bức tranh thiên nhiên và con người hiện lên với những màu sắc tươi sáng, không khí tươi vui tràn đầy sức sống

- Những hình ảnh, chi tiết thể hiện bức tranh thiên nhiên và con người trong mùa xuân:

+ Mưa tơ rét lộc, mùa măng, sông Gâm “đôi bờ cát trắng”, non Thần “xanh ngút ngát”.

+ Cô gái Dao nào cũng đẹp, vòng bạc rung rinh, ngù hoa mơn mởn, con gái bản Tây duyên quá, nụ cười môi mọng.

- Chia sẻ ấn tượng, nhận xét của em: bức tranh được tái hiện lại khung cảnh thiên nhiên gần gũi, giản đơn nhưng có hồn tạo nên một mùa xuân tràn đầy sức sống. Cùng với đó, hình ảnh con người được miêu tả đầy khéo léo và tinh tế đã đem lại cho em những cái nhìn chân thực về cảnh sắc và con người tại mảnh đất Chiêm Hóa.

- Những hình ảnh, chi tiết thể hiện bức tranh thiên nhiên và con người trong mùa xuân:

+ "Tháng Giêng mưa tơ rét lộc"

+ "Non thần....Xanh lên ngút ngát một màu"

+ "Cô gái Dao nào cũng đẹp/ Vòng bạc rung rinh cổ tay/ Ngù hoa mơn mởn ngực đầy"

+ "Con gái bản Tày...riêng nụ cười môi mọng"

- Bức tranh thiên nhiên và con người hiện ra với tông màu tươi sáng, tràn đầy sức sống của núi rừng khi mùa xuân về. Những người con gái khoác trên mình những bộ trang phục truyền thống, cùng nét cười duyên vừa duyên dáng là vừa hiền hậu.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Cách 4

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong các khổ thơ 2, 4 của văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ hai khổ thơ 2, 4

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Khổ 2:

- Đá - ngồi, trông nhau.

- Non Thần - trẻ lại.

→ Tác dụng: Làm cho sự vật có hồn, bức tranh thiên nhiên mùa xuân trở nên sống động.

Khổ 4:

Mùa xuân - lạc đường.

→ Tác dụng: Gợi vẻ đẹp của các cô gái bản Tày, vẻ đẹp khiến cho mùa xuân mải mê say đắm đến mức lạc đường.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Khổ

Biện pháp nhân hóa

Tác dụng

- Đá - ngồi, trông nhau.

- Non Thần - trẻ lại.

Làm cho sự vật có hồn, bức tranh thiên nhiên mùa xuân trở nên sống động.

Mùa xuân - lạc đường.

Gợi vẻ đẹp của các cô gái bản Tày, vẻ đẹp khiến cho mùa xuân mải mê say đắm đến mức lạc đường.

- Biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng:

+ Trong khổ 2: hình ảnh “đá ngồi dưới bến trông nhau”, “non Thần hình như trẻ lại”.

+ Trong khổ 4: hình ảnh “mùa xuân e cũng lạc đường”.

- Tác dụng: phác họa lên bức tranh mùa xuân đầy hấp dẫn, giúp người đọc hình dung ra khung cảnh thiên nhiên trở nên sinh động, gần gũi hơn.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tìm các từ đồng nghĩa với từ “về” trong dòng thơ “Nếu mai em về Chiêm Hóa”. Theo em, vì sao nên chọn từ “về”?

Phương pháp giải:

Tìm các từ đồng nghĩa với từ “về” và lí giải.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Các từ đồng nghĩa với từ về: quay lại, lại, đến,....

Nên chọn từ “về” vì nó tạo cho ta một cảm giác thân quen như người đi xa quay lại nơi mình có quan hệ gắn bó coi như nhà mình, quê hương mình, hoặc người nhà mình

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Các từ đồng nghĩa với từ về: quay lại, lại, đến,.... → Nên chọn từ từ “về” tạo cho ta một cảm giác thân quen như người đi xa quay lại nơi mình có quan hệ gắn bó

- Các từ đồng nghĩa với từ “về” trong dòng thơ “Nếu mai em về Chiêm Hóa”: đi, trở lại, tới.

- Theo em, nên chọn từ “về” bởi câu thơ sẽ truyền tải được mong muốn, những hoài niệm của nhà thơ khi nhắc tới cội nguồn. Qua đó, giúp bộc lộ được tâm tư, tình cảm đầy yêu thương của nhà thơ đối với quê hương của mình.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Bài thơ thể hiện tình cảm, cảm xúc gì của tác giả với quê hương?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Bài thơ thể hiện tình yêu, nỗi nhớ của tác giả đối với quê hương mình.

Xem thêm

Cách 2

Mượn hình ảnh cảnh sắc thiên nhiên cùng con người tại mảnh đất Chiêm Hóa khi mùa xuân về, bài thơ đã thể hiện được tình cảm sâu sắc, da diết, đầy gắn bó cùng với tình yêu thương của nhà thơ đối với quê hương, nguồn cội của mình.

Xem thêm

Cách 2

CH cuối bài 6

Câu 6 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Giả sử sau dấu ba chấm “Nếu mai em về…” là tên vùng đất quê hương em, thì em sẽ chia sẻ những hình ảnh, chi tiết nào của quê hương mình? Vì sao em lại chọn các chi tiết, hình ảnh ấy?

Phương pháp giải:

Đưa ra câu trả lời và lí giải hợp lí.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Nếu sau dấu ba chấm là tên vùng đất quê hương em thì em sẽ chia sẻ hình ảnh những đồng lúa chín, những đàn trâu chiều chiều gặm cỏ, những hàng cây xanh mát mỗi trưa hè. Em chọn những hình ảnh ấy bởi vì đó là những điểm đặc trưng nổi bật của quê hương em, nó khiến cho em có cảm giác yên bình mỗi khi nhớ về.

Xem thêm

Cách 2

- Nếu mai em về… (là tên vùng đất quê hương em), thì em sẽ chia sẻ những hình ảnh cảnh vật vào mùa nước nổi.

- Em chọn hình ảnh đó là bởi đây là đặc trưng nhất cho vùng quê sông nước quê hương em. Vào mùa này, nước dâng lên hiền hòa, do đó người dân quê em gọi đó là mùa nước nổi. Mưa dần về, mưa từ ngày này sang ngày khác. Nước dần dâng lên. Do đó phương tiện đi lại chính ở quê em là những chiếc ghe. Em rất thích được ngồi trên ghe theo mẹ ra chợ và tha thẩn xuôi theo dòng nước. Em rất yêu mùa nước nổi với biết bao kỉ niệm đẹp của quê hương.

Xem thêm

Cách 2

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Nếu mai em về Chiêm Hóa

Bình luận

Chia sẻ

Bình chọn:

4.2 trên 10 phiếu

Bài tiếp theo

Soạn bài Thực hành tiếng Việt bài 2 SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết
Tìm một từ đồng nghĩa với từ ngút ngát trong khổ thơ dưới đây và cho biết vì sao từ ngút ngát phù hợp hơn trong văn cảnh này.
Soạn bài Đường về quê mẹ SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết
Đọc trước bài thơ Đường về quê mẹ và tìm hiểu thêm thông tin về nhà thơ Đoàn Văn Cừ.
Soạn bài Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ sau khi đọc một bai thơ sáu chữ, bảy chữ SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết
Để viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ sau khi đọc một bài thơ sáu chữ, bảy chữ, cần chú ý
Soạn bài Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết
Khi tập làm thơ, cần chú ý xác định rõ đề tài (viết về ai, về điều gì) và cảm xúc, suy nghĩ,… của bản thân về điều mình định viết; chú ý đảm bảo số chữ trong mỗi dòng thơ và cách gieo vần của bài thơ đã nêu trong phần Kiến thức ngữ văn.
Soạn bài Thảo luận ý kiến về một vấn đề trong đời sống SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết
Thảo luận về một vấn đề trong đời sống là đưa ra ý kiến của cá nhân về vấn đề đó và trao đổi, bàn bạc, lắng nghe ý kiến của mọi người cùng tham gia để có hiểu biết đầy đủ, toàn diện hơn và lựa chọn được cách thức giải quyết vấn đề phù hợp.
Soạn bài Tự đánh giá bài 2 SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết
Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong các dòng thơ “Trên cao thì nắng cũng quê ta / Cũng trắng màu mây bay phía xa / Đổi cũng nhuộm vàng trên đỉnh ngọn"?
Soạn bài Nắng mới SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết
Bài thơ có được chia khổ hay không? Vần trong bài thơ được gieo như thế nào? Các dòng thơ được ngắt nhịp ra sao?