Bài 9. Ứng phó với bạo lực học đường

Mở đầu

Trả lời câu hỏi mở đầu trang 44 SGK GDCD - Cánh diều

Đề bài: Bạo lực học đường đã để lại hậu quả nghiêm trọng về thể chất và tinh thần cho học sinh. Em hãy chia sẻ một số tình huống bạo lực học đường mà em đã chứng kiến và đề xuất cách ứng phó.

Phương pháp giải:

-        Liên hệ bản thân

-        Liên hệ thực tế

Lời giải chi tiết:

Em đã từng chứng kiến một bạn học sinh bị một nhóm bạn bao vây, đe dọa sẽ đánh nếu không làm theo lời mà nhóm bạn đó yêu cầu.

=> Đề xuất cách ứng phó: Báo thầy, cô trong trường và nhờ sự giúp đỡ của mọi người xung quanh.

Khám phá 1

Trả lời câu hỏi Khám phá 1 trang 46 SGK GDCD - Cánh diều

Đọc và trả lời:

a) Em hãy chỉ ra các hành vi vi phạm pháp luật phòng, chống bạo lực học đường trong hai trường hợp trên.

b) Những biện pháp phòng ngừa, can thiệp vào được thể hiện trong hai trường hợp trên?

c) Hãy nêu quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường qua các thông tin trên.

Phương pháp giải:

Đọc và tìm ý

Lời giải chi tiết:

a) Các hành vi vi phạm pháp luật phòng, chống bạo lực học đường trong hai trường hợp trên:

+ Trường hợp 1: Hành vi đe dọa và lấy đồ của nhóm bạn của S là hành vi vi phạm pháp luật phòng, chống bạo lực học đường.

+ Trường hợp 2: Hành vi dọa đánh bạn là hành vi vi phạm pháp luật phòng, chống bạo lực học đường.

b) Những biện pháp phòng ngừa, can thiệp vào được thể hiện trong hai trường hợp trên:

+ Trường hợp 1: Cô giáo phân tích giúp nhóm bạn của S nhận ra lỗi sai và không tiếp tục vi phạm pháp luật nữa.

+ Trường hợp 2: Bố mẹ đã kịp thời phát hiện và khuyên răn giúp bạn không tiếp tục vi phạm pháp luật nữa.

c) Quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường:

các hành vi học sinh không được làm:

1. Xúc phạm nhân phâm, danh dự, xâm phạm thân thể giáo viên, cán bộ, nhân viên của nhà trường, người khác và học sinh khác.

2. Đánh nhau, gây rối trật tự, an ninh trong nhà trường và nơi công cộng.

Khám phá 2

Trả lời câu hỏi Khám phá 2 trang 48 SGK GDCD - Cánh diều

Hình ảnh: (trang 47, 48)

Phương pháp giải:

-        Trực quan

-        Liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết:

a)     Những tình huống nguy hiểm các bạn học sinh gặp phải:

+       Hình ảnh 1: Bạn nữ bị một học sinh khác gọi lại với thái độ khó chịu, cáu gắt.

+       Hình ảnh 2: Bạn nữ bị người lạ mặt theo dõi.

+       Hình ảnh 3: Bạn nam bị bạn đánh.

b)     Để ứng phó với các tình huống ấy các bạn đã làm:

+       Hình ảnh 1: Bạn nữ nhận thấy điểm khác lạ trong cách gọi của bạn nữ sinh kia nên do dự nên đi hay đứng lại.

+       Hình ảnh 2: Bạn nữ nhận ra được có người lạ đang bám theo mình liền nhờ người qua đường giúp đỡ.

+       Hình ảnh #: Khi bị bạn đánh, bạn nam đang suy nghĩ nên làm thế nào để bố mẹ đỡ lo lắng.

c)     Một số cách ứng phó:

+       Nhận diện được một số dấu hiệu của bạo lực học đường.

+       Thông báo cho gia đình, thầy cô, cơ quan có thẩm quyền.

+       Không trả thù, tỏ ra thách thức, đánh lại.

Khám phá 3

Trả lời câu hỏi Khám phá 3 trang 48 SGK GDCD - Cánh diều:

Đề bài: Đọc và trả lời câu hỏi:

a) Em hãy cho biết bạn T đã làm gì để ứng phó với hành vi trêu chọc quá mức của các bạn?

b) Ngoài cách xử lí của T, em còn cách xử lí nào khác trong trường hợp trên?

c) Nếu là bạn của T, khi được nhờ giúp đỡ em sẽ giúp bạn như thế nào?

Phương pháp giải:

- Đọc và tìm ý

- Liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết:

a) Để ứng phó với những hành vi trêu chọc quá mức của các bạn T đã bình tĩnh suy nghĩ và quyết định dùng những lời lẽ nhẹ nhàng để yêu cầu các bạn không trêu chọc mình nữa.

b) Ngoài cách của T, em còn cách khác chính là bỏ qua, mặc kệ những lời trêu chọc của các bạn, nếu các bạn quá đáng hơn em sẽ báo với thầy cô, nhờ sự giúp đỡ của thầy cô để các bạn ngừng việc trêu chọc lại.

c) Nếu là bạn của T, khi được nhờ giúp đỡ em sẽ đứng về phía của T, bảo vệ t và yêu cầu các bạn kia không trêu chọc T nữa.

Khám phá 4

Trả lời câu hỏi Khám phá 4 trang 49 SGK GDCD - Cánh Diều

Đề bài: Đọc và trả lời câu hỏi:

a) Trong tình huống trên, D và anh trai đã ứng phó như thế nào với bạo lực trực tuyến?

b) Ngoài những cách trên, em còn biết những cách nào để ứng phó với bạo lực trực tuyến?

Phương pháp giải:

- Đọc và tìm ý

- Liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết:

a) Trong tình huống trên D đã không nhắn tin lại, đổi mật khẩu tài khoản mạng xã hội, chặn tin nhắn từ người lạ và D cùng anh trai đã gặp và nói chuyện yêu cầu các bạn không thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật.

b) Ngoài những cách trên, em còn một số cách khác như:

+ Thông báo cho gia đình, thầy cô hoặc cơ quan có thẩm quyền.

+ Đổi mật khẩu các tài khoản mạng xã hội.

+ Không nhận tin nhắn của người lại.

Luyện tập 1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 49 SGK GDCD - Cánh diều

Bài 1: Em hãy cho biết những cách ứng phó nào dưới đây là phù hợp với quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường?

A. Lưu lại những hình ảnh, bài viết trên mạng xã hội có tính chất bạo lực học đường để báo cáo với nhà trường.

B. Rủ bạn bè đi đánh lại nhằm giải quyết mâu thuẫn

C. Viết bài/ quay video trực tuyến nhằm nói xấu khi bị xúc phạm trên mạng xã hội.

D. Bỏ qua khi bị đánh để được yên ổn.

E. Báo với gia đình khi bị bạo lực để nhận được ý kiến xử lí học sinh có hành vi bạo lực với mình.

G. Gọi đến số điện thoại của phòng Tư vấn tâm lí học đường hoặc số 111.

H. Báo cáo cơ quan công an khi bị đe dọa tính mạng.

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế, Loại trừ đáp án đúng sai.

Lời giải chi tiết:

 Cách ứng phó phù hợp với quy định pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường:

A. Lưu lại những hình ảnh, bài viết trên mạng xã hội có tính chất bạo lực học đường để báo cáo với nhà trường.

E. Báo với gia đình khi bị bạo lực để nhận được ý kiến xử lí học sinh có hành vi bạo lực với mình.

G. Gọi đến số điện thoại của phòng Tư vấn tâm lí học đường hoặc số 111.

H. Báo cáo cơ quan công an khi bị đe doạ tính mạng

Luyện tập 2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2trang 49 SGK GDCD - Cánh diều

Bài 2: Hãy thảo luận và đưa ra cách ứng phó với bạo lực học đường trong các tình huống sau:

Gần đây, H thường xuyên bị một nhóm bạn trong trường chặn đường, trêu chọc. Tuần này, nhóm bạn đó yêu cầu H phải mua đồ ăn cho họ thì họ sẽ không trêu chọc H nữa.

Vì là một cầu thủ bóng đá giỏi, thường xuyên ghi bàn nên Lâm bị một số bạn ở đội bóng lớp 7 B không thích và thường xuyên tìm cách gây sự.

Phương pháp giải:

-        Liên hệ thực tế,

-        Liên hệ bản thân.

Lời giải chi tiết:

Trường hợp 1: Trong trường hợp này H nên bình tĩnh rủ bạn bè hoặc anh chị em đi cùng mình tránh đi một mình. Nếu nhóm người đó vẫn tiếp tục hành vi sai trái đấy H nên nói với phụ huynh và nhà trường để phối hợp giải quyết và kịp thời can ngăn không để sự việc đi quá xa.

Trường hợp 2: Trước tiên Lâm cần phải giữ bình tĩnh không dùng thái độ thách thức đối phương, dùng lời nói để giải quyết và nghiêm túc yêu cầu các bạn dừng ngay lại hành vi sai trái ấy. Nếu còn tiếp diễn, Lâm cần tìm đến sự giúp đỡ từ phụ huynh hoặc thầy cô.

Luyện tập 3

Trả lời câu hỏi Luyện tập 3 trang 50 SGK GDCD - Cánh diều

Bài 3: Em hãy đưa ra ý kiến về những hành vi bạo lực học đường trong các tình huống sau:

1. T là bạn thân của Q, gần đây do có xích mích với các bạn nam trong lớp nên T bị lớp cô lập, không cho chơi cùng. Q rất muốn giúp T, nhưng lo sợ các bạn sẽ cô lập mình.

2. Gần đây em phát hiện ra A và một số bạn trong câu lạc bộ múa ở trường len lén chụp hình H khi đang luyện tập, không cho chơi cùng. Q rất muốn giúp T, nhưng lo sợ các bạn sẽ cô lập mình.

3. Cách đây mấy hôm, T bị N và các bạn của N chặn đánh trên đường đi học về, vì cho rằng T đã “ coi thường” và không chào N. Tuy bị đánh và rất sợ hãi nhưng T chỉ kể lại với em, T đã giấu bố mẹ và không báo lại sự việc cho thầy cô vì không muốn mọi người lo lắng.

4. Lớp của em xuất hiện tình trạng một số bạn lập nhóm “Anti-fan Ban cán sự lớp” trên mạng xã hội với mục đích bình phẩm, nói xấu, chế nhạo các bạn. Em và các cũng có tên trong nhóm này.

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế, liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết:

Luyện tập 4

Trả lời câu hỏi Luyện tập 4 trang 50 SGK GDCD - Cánh diều

Bài 4: Em hãy thảo luận với các bạn và cho biết, vì sao khi ứng phó với bạo lực học đường cần tuân thủ các quy định của pháp luật.

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế, liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết:

Vì pháp luật đưa ra những quy định buộc chúng ta phải tuân theo. Cho nên mỗi khi ứng phó với bạo lực học đường chúng ta cần phải tuân theo pháp luật vì đó chính là quyền lợi của chúng ta.

Vận dụng 1

Trả lời câu hỏi Vận dụng 1 trang 50 SGK GDCD - Cánh diều

Bài 1: Cùng các bạn trong lớp xây dựng một hòm mang tên “ Điều em muốn nói”:

- Mỗi học sinh viết một bức thư tâm sự nói về bạo lực học đường.

- Trong giờ sinh hoạt lớp hàng tuần, giáo viên chủ nhiệm và học sinh sẽ lấy thư để chia sẻ trước lớp.

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế

Lời giải chi tiết:

Các em viết thư tâm sự về vấn đề bạo lực học đường, nêu cảm xúc và suy nghĩ về vấn đề xảy ra trong trường lớp em.

Vận dụng 2

Trả lời câu hỏi Vận dụng 2 trang 50 SGK GDCD - Cánh diều

Bài 2: Em hãy viết một bài tuyên truyền về  phòng, chống bạo lực học đường (liên hệ với bản thân em).

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế, liên hệ bản thân.

Lời giải chi tiết:

VD: Trong cuộc sống,mỗi đứa trẻ sinh ra cần phải được đến trường học - là nơi có thầy cô dạy dỗ chúng ta nên người, là nơi ta luôn được bình yên ở đó . Tuy vậy vẫn có những sự cố không may xảy ra. Bạo lực học đường là vấn nạn gây nhức nhối cho dư luận, giữa cô giáo với học sinh, giữa học sinh với học sinh, giữa phụ huynh với học sinh,.... Những người như vậy chắc hẳn là những con người không tử tế bị xã hội coi thường khinh bỉ, ra vẻ huyên hoang. Làm xấu đi bộ mặt của nhà trường . Ở trường chúng ta được dạy làm người, một con người đạo đức, một công dân tốt cho đất nước mà trong khi đó họ vẫn làm vậy. Tiêu biểu nhất là ở Hưng Yên, 5 học sinh nữ đánh hội đồng một bạn và làm các hành động liên quan đến thân thể. Hành động của 5 học sinh ấy như những con hổ sắp chết đói vồ lấy mồi. Thử hỏi, nếu đó là họ thì sẽ như thế nào? Thật đáng chê trách cho những con người đó. Các cấp chính quyền cần phải đồng bộ, quyết liệt hơn trong việc đẩy lùi những tệ nạn xã hội. Là thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước khi đang còn ngồi trên ghế nhà trường chúng ta cần phát huy hết khả năng của mình để trở thành một công dân tốt có ích cho đất nước và tránh xa những tệ nạn xã hội.