Đọc văn bản sau và thực hiện các câu hỏi:
CHIẾC ÁO CỦA CHA
Ngô Bá Hòa
Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi Cha
mỗi nếp gấp mang dáng hình đồng đội
mỗi mảnh vá chứa bao điều muốn nói
về một thời trận mạc của Cha
Ngày con sinh ra
đất nước hoà bình
với bạn bè con hay xấu hổ
khi thấy Cha mặc chiếc áo xanh cũ kĩ
đâu biết với Cha là kỉ vật cuộc đời
Nơi nghĩa trang nghi ngút khói hương
trước hàng hàng ngôi mộ
cha đắp áo sẻ chia hơi ấm
với đồng đội xưa yên nghỉ nơi này
Khoé mắt con chợt cay
khi chứng kiến nghĩa tình người lính
không khoảng cách nào giữa người còn người mất
chiếc áo bạc màu hoá gạch nối âm dương.
Đọc văn bản sau và thực hiện các câu hỏi:
CHIẾC ÁO CỦA CHA
Ngô Bá Hòa
Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi Cha
mỗi nếp gấp mang dáng hình đồng đội
mỗi mảnh vá chứa bao điều muốn nói
về một thời trận mạc của Cha
Ngày con sinh ra
đất nước hoà bình
với bạn bè con hay xấu hổ
khi thấy Cha mặc chiếc áo xanh cũ kĩ
đâu biết với Cha là kỉ vật cuộc đời
Nơi nghĩa trang nghi ngút khói hương
trước hàng hàng ngôi mộ
cha đắp áo sẻ chia hơi ấm
với đồng đội xưa yên nghỉ nơi này
Khoé mắt con chợt cay
khi chứng kiến nghĩa tình người lính
không khoảng cách nào giữa người còn người mất
chiếc áo bạc màu hoá gạch nối âm dương.
Xác định thể thơ, các phương thức biểu đạt trong bài thơ.
Xác định thể thơ, các phương thức biểu đạt trong bài thơ.
Căn cứ vào các đặc điểm hình thức để xác định thể thơ và phương thức biểu đạt
- Thể thơ: tự do
- Các phương thức biểu đạt: biểu cảm, tự sự, miêu tả
Hình ảnh chiếc áo xuất hiện trong bài thơ mấy lần và mang ý nghĩa gì?
Hình ảnh chiếc áo xuất hiện trong bài thơ mấy lần và mang ý nghĩa gì?
Đọc kĩ văn bản để xác định số lần và phân tích ý nghĩa của hình ảnh thơ
- Hình ảnh chiếc áo xuất hiện năm lần trong bài thơ
- Ý nghĩa: nhấn mạnh, tô đậm hình tượng thơ và mở ra nhiều tầng ý nghĩa về chiếc áo.
Giả sử, em là người con trong bài thơ, khi được chứng kiến cảnh người cha viếng đồng đội mình ở nghĩa trang liệt sĩ, em sẽ nói gì với cha?
Giả sử, em là người con trong bài thơ, khi được chứng kiến cảnh người cha viếng đồng đội mình ở nghĩa trang liệt sĩ, em sẽ nói gì với cha?
Hóa thân để bày tỏ cảm xúc
+ Hóa thân vào nhân vật trữ tình để có cảm xúc hối hận vì đã cảm thấy xấu hổ khi cha mặc chiếc áo cũ.
+ Hóa thân vào nhân vật trữ tình để có cảm xúc: mình đã hiểu người cha và chiếc áo xanh cũ kĩ; vô cùng xúc động trước nghĩa tình động đội của những người lính.
+ Hãy nói với cha về dòng cảm xúc trong lòng mình đối với chiếc áo, với cha và tình đồng đội của ông..
Em có đồng tình với ý kiến: Những người lính trở về từ chiến tranh vệ quốc nên quên những đồng đội cũ, quên kỷ niệm xưa để có thể sống thanh thản, thích ứng với cuộc sống hiện tại. Vì sao?
Em có đồng tình với ý kiến: Những người lính trở về từ chiến tranh vệ quốc nên quên những đồng đội cũ, quên kỷ niệm xưa để có thể sống thanh thản, thích ứng với cuộc sống hiện tại. Vì sao?
- Học sinh trình bày quan điểm cá nhân của mình, cần có lý giải hợp lý, phù hợp với chuẩn mực đạo đức.
- Có thể bổ sung để xây dựng lối sống phù hợp với thời đại (để người lính trở về từ chiến trường, không quên đồng đội xưa mà tâm trạng không quá nặng nề, sống yên vui, có ích cho đất nước…).
- Em không đồng tình với ý kiến đó.
- Lý do:
+ Tình đồng đội là thứ tình cảm thiêng liêng, được hun đúc trong máu lửa, gian khổ và sự hy sinh.
+ Ký ức và kỷ vật là một phần không thể tách rời trong cuộc đời người lính. Chính việc được sống với những ký ức đẹp đẽ, được tưởng nhớ và tri ân đồng đội mới giúp họ thanh thản và tìm thấy ý nghĩa của sự sống sau chiến tranh.
+ Thay vì bắt họ quên đi, xã hội cần thấu hiểu, trân trọng và chia sẻ để họ có thể sống hòa nhập với hiện tại một cách tích cực nhất mà vẫn giữ được những giá trị cao đẹp của quá khứ. Sống thanh thản không có nghĩa là lãng quên, mà là biết cách giữ gìn ký ức một cách nhẹ nhàng và sống có ích cho hiện tại.
Từ nội dung bài thơ trong phần Đọc hiểu, em hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 300 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của sự thấu hiểu người thân.
Từ nội dung bài thơ trong phần Đọc hiểu, em hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 300 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của sự thấu hiểu người thân.
Gợi ý:
* Giải thích
- Thấu hiểu người thân là khả năng hiểu biết và nhận thức một cách sâu sắc về tính cách, tâm tư, cảm xúc của người thân bên mình và từ đó, chúng ta có thể thể hiện tình yêu, lòng khoan dung, sự trân trọng bằng cách chân thành nhất.
* Bàn luận
- Thẩu hiểu người thân thực sự cần thiết đối với mỗi người. Thấu hiểu là lúc ta biết đặt mình vào vị trí, hoàn cảnh của người thân để cảm nhận, thấu hiểu, cảm thông với nỗi niềm của họ một cách sâu sắc. Sự thấu hiểu bồi đắp lòng nhân ái, giúp ta biết sống yêu thương, biết chia sẻ và có trách nhiệm với những người xung quanh mình, tránh được những phán xét, suy nghĩ cực đoan và sống vị tha hơn đối với người khác. Khi nhận được sự thấu cảm, yêu thương, chia sẻ, người thân bên ta sẽ vơi bớt nỗi buồn, có thêm động lực để vượt qua khó khăn.
- Sự thấu hiểu người thân mở rộng ra là sự thấu hiểu những người xung quanh.
- Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều người thờ ơ, vô cảm với người thân; quay lưng lại khi người thân đang cần giúp đỡ, sẻ chia… Những biểu hiện này đáng bị phê phán.
* Bài học nhận thức và hành động
- Cần nhận thức được ý nghĩa quan trọng của sự thấu hiểu.Cần tích cực rèn luyện bản thân, hoàn thiện nhân cách, có những hành động cụ thể biểu hiện sự thấu hiểu của mình với người thân, với mọi người.
Bài thơ "Chiếc áo của cha" là một câu chuyện cảm động về hành trình để đạt được sự thấu hiểu trong gia đình. Người con từ chỗ cảm thấy "xấu hổ" với chiếc áo cũ kỹ của cha, cuối cùng đã "khoé mắt chợt cay" khi chứng kiến nghĩa tình sâu nặng của cha dành cho đồng đội. Sự thay đổi ấy cho thấy ý nghĩa to lớn của việc thấu hiểu người thân. Thấu hiểu không đơn thuần là biết sở thích hay tính cách của nhau, mà là khả năng đặt mình vào vị trí, hoàn cảnh của người thân để cảm nhận được những trăn trở, nỗi niềm sâu kín và lý do đằng sau mỗi hành động của họ. Khi có được sự thấu hiểu, những khoảng cách thế hệ được thu hẹp, những mâu thuẫn, hiểu lầm được hóa giải, và tình yêu thương càng thêm bền chặt. Nó biến mái ấm gia đình thành nơi mỗi người đều tìm thấy sự sẻ chia và nương tựa vững chắc nhất. Ngược lại, thiếu đi sự thấu hiểu, gia đình dễ trở nên lạnh nhạt, đầy rẫy những ngờ vực và tổn thương. Vì vậy, mỗi chúng ta cần học cách lắng nghe, quan sát và cảm thông nhiều hơn với những người thân yêu của mình. Hãy dành thời gian trò chuyện và thật sự thấu hiểu để gắn kết yêu thương, bởi đó chính là chìa khóa để xây dựng một tổ ấm hạnh phúc trọn vẹn.
Viết bài văn phân tích, đánh giá chủ đề và một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ Chiếc áo của cha - Ngô Bá Hòa
Viết bài văn phân tích, đánh giá chủ đề và một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ Chiếc áo của cha - Ngô Bá Hòa
Dàn ý bài thơ "Chiếc áo của cha" của Ngô Bá Hòa:
* Mở bài. Giới thiệu về tác giả và bài thơ
- Ngô Bá Hòa là một nhà thơ trẻ Việt Nam.
- Bài thơ "Chiếc áo của cha" là một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông.
* Thân bài:
- Tóm tắt nội dung bài thơ: Bài thơ kể về tình yêu và sự hi sinh của người cha. Cha mặc chiếc áo có số tuổi bằng nửa đời người chưa bỏ, dành những điều tốt đẹp nhất cho con. Cha là chiến sĩ trong thời chiến và thời bình, bảo vệ tổ quốc và gia đình. Cha và những người chiến sĩ đã đồng cam cộng khổ, hy sinh để đổi lấy sự bình yên cho đất nước. Cha là một tấm gương sáng giúp người con nhìn vào để học tập và trở thành công dân có ích cho xã hội.
- Phân tích các yếu tố trong bài thơ
+ Tình cảm gia đình: Bài thơ tập trung vào tình yêu và sự hi sinh của người cha đối với con.
+ Tình yêu quê hương: Bài thơ thể hiện lòng yêu quê hương và lòng biết ơn đối với những người chiến sĩ đã bảo vệ đất nước.
+ Sự hy sinh và tình cảm thiêng liêng: Bài thơ nhấn mạnh sự hy sinh và tình cảm cao cả của người cha đối với con.
+ Tình yêu vô điều kiện: Bài thơ thể hiện tình yêu của người cha không cần phải diễn tả bằng lời, mà luôn im lặng và không bao giờ kết thúc.
- Ý nghĩa của bài thơ
+ Bài thơ nhắn nhủ về tình yêu và sự hi sinh của người cha, khuyến khích người con học tập và rèn luyện để trở thành công dân có ích cho xã hội.
+ Bài thơ cũng thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với những người chiến sĩ đã hy sinh để bảo vệ đất nước và gia đình.
* Kết bài
- Bài thơ "Chiếc áo của cha" của Ngô Bá Hòa là một tác phẩm tuyệt vời về tình yêu và sự hi sinh của người cha.
- Bài thơ gợi lên những cảm xúc sâu sắc và tôn vinh những người cha và những người chiến sĩ đã hy sinh vì đất nước.
Nhà thơ Ngô Bá Hòa là tác giả trẻ sáng tác thơ nổi bật ở giai đoạn những năm 2000. Anh đến với thơ từ rất sớm, góp phần mang những tác phẩm trong trẻo, giản dị về núi rừng, những năm tháng chiến đấu bảo về Tổ Quốc,... “Chiếc áo của cha” là bài thơ tiêu biểu đưa tên tuổi của anh được biết đến với độc giả.
Bài thơ đã mang đến cho người đọc những cảm nhận sâu sắc về tình yêu của con dành cho cha mình. Chủ đề xuyên suốt tác phẩm là những hy sinh thầm lặng, là tình phụ tử cao cả luôn muốn dành những thứ tốt đẹp nhất cho con. “Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi cha” chiếc áo là kỷ vật theo cha suốt những năm tháng chiến đấu cùng đồng đội. Thể hiện tình cảm, sự trân quý của cha dành cho những người đồng đội đã khuất. Là một người lính đã trải qua biết bao đau thương mất mát nơi chiến trường, là người trực tiếp tham gia cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ Quốc. Cha là người nặng tình nặng nghĩa, sống giản dị luôn nhớ về đồng đội về những kỷ niệm xưa. Đó là tình cảm chân thành, chiếc áo xanh cũ kỹ là niềm tự hào của cha, của biết bao anh hùng đã đứng lên vì độc lập Tổ Quốc. Con may mắn được sinh ra trong thời bình, chưa nhận thức rõ được giá trị của màu áo xanh. Con đâu biết rằng với cha đó là kỷ vật của cuộc đời, là nơi ghi dấu ấn sâu đậm về một thời oanh liệt. Chiếc áo bạc màu ấy là nơi kết nối âm dương, là nơi kết nối tình cảm của cha với những người đồng đội đã khuất. Thời chiến tranh cha là một người lính dũng cảm bảo vệ Tổ Quốc. Khi thời bình cha là người bao bọc che chở cho con lớn khôn từng ngày. Mãi đến khi trưởng thành con mới nhận ra được sự hy sinh cao cả, mới cảm nhận hết được tình cảm thiêng liêng ấy. Tình đồng chí, đồng đội cùng nhau đồng cam cộng khổ qua những tháng ngày vất vả nhất. Đó là sự kính trọng cuối cùng mà người cha dành cho những người chiến sĩ đã hy sinh.
Bài chiếc áo của cha được Nguyễn Bá Hòa viết theo thể thơ tự do với những ngôn ngữ mộc mạc giản dị. Hình ảnh chiếc áo đã trở thành kỷ vật gắn liền với những tháng năm oanh liệt của lịch sử đất nước. Nhà văn đã cho thấy được sự đối lập trong suy nghĩ của người con khi còn nhỏ và lúc nhận ra được tình cảm thiêng liêng của cha.
Qua việc lựa chọn chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật, bài thơ đã thực sự chạm đến tim người đọc bằng những cảm xúc chân thực nhất. Tác phẩm đã mang đến cho ta những cảm nhận thiêng liêng về tình phụ tử, về tình đồng chí đồng đội. Cha chính là tấm gương sáng để con nhìn theo và học tập, để ngày càng tiến bộ hơn rèn luyện thành một công dân có ích cho xã hội, tiếp bước cha bảo vệ sự bình yên của Tổ Quốc.
Các bài tập cùng chuyên đề
Lập bảng tổng hợp về những loại văn học đã được học trong SGK Ngữ văn 12, tập 1. Kể tên các tác phẩm cụ thể thuộc từng loại, thể loại đó
Nêu khái quát những kiến thức mới về loại văn bản, thể loại văn học được trình bày ở phần Tri thức Ngữ văn của từng bài học.
Lập bảng đối sánh phong cách cổ điển, phong cách hiện thực và phong cách lãng mạn trong sáng tác văn học. Nêu tên một số tác phẩm cụ thể thuộc từng phong cách đó
Nêu các nội dung thực hành tiếng Việt đã thực hiện trong học kì I và làm rõ tác dụng của các nội dung thực hành ấy đối với việc đọc hiểu văn bản ở từng bài học.
Xác định những yêu cầu chung và yêu cầu riêng của các kiểu bài viết được thực hiện ở Bài 1, Bài 2, và Bài 4 bằng một sơ động phù hợp.
Chỉ ra những yêu cầu mới của việc viết một báo cáo nghiên cứu ở lớp 10 và lớp 11
Nêu những nội dung của hoạt động nói và nghe được thực hiện trong học kì I
Có thể xếp bài thơ Bình đựng lệ vào loại thơ tượng trưng được không? Vì sao?
Theo hiểu biết của bạn, hình ảnh “bình đựng lệ” có thể gợi nhớ đến những câu chuyện cổ nào?
“Bình đựng lệ” là biểu tượng của cái gì? Căn cứ vào đâu để xác định những hàm nghĩa của biểu tượng này?
Tìm những câu thơ thể hiện nhận thức của tác giả về sự tồn tại vĩnh cửu của “bình đựng lệ”. Tác giả phát biểu nhận thức này dựa trên những trải nghiệm cá nhân nào?
Thủ pháp đối lập đã được tác giả vận dụng như thế nào và đạt hiệu quả nghệ thuật gì?
Nêu nhận xét về màu sắc nghị luận của bài thơ thông qua một số dấu hiệu hình thức mang tính đặc trưng.
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bày tỏ thái độ đồng cảm hay không đồng cảm của bạn đối với nỗi niềm và nhận thức của tác giả được bộc lộ qua bài thơ.
Viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện cùng sáng tác về một đề tài hoặc cùng nói về một loại nhân vật.
Nội dung 1: Thuyết trình về một tác phẩm truyện có cách tiếp cận và thể hiện mới mẻ đối với đời sống, khát vọng của tuổi 20.
Liệt kê và chia nhóm các văn bản đọc có trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai theo loại văn bản và thể loại văn học. Nêu tên những văn bản thuộc một thể loại văn học chưa được học trước đó ( nếu có)
Phân tích mối quan hệ mật thiết giữa Yêu cầu cần đạt và phần Tri thức Ngữ văn ở mỗi bài học trong SGK Ngữ văn 12, tập 2. Nêu tác dụng thiết thực của việc nắm bắt các khái niệm then chốt được giới thuyết ở phần Tri thức Ngữ văn đối với việc đọc hiểu các văn bản trong từng bài học.
Các văn bản đọc trong Bài 6 ( Hồ Chí Minh-“Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”) thuộc những văn bản và thể loại nào? Nêu lí do dẫn đến sự đa dạng về thể loại, thể loại của các văn bản được chọn học ở đây, xét từ góc độ người sáng tác và từ đặc trưng của bài học về tác gia.
Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai đã hướng dẫn thực hành tiếng Việt theo những nội dung gì? Nêu ý nghĩa của việc thực hành những nội dung đó đối với việc khám phá nét đặc sắc về mặt ngôn ngữ của các văn bản đọc.
a.Vẽ lại sơ đồ trên giấy khổ lớn ( có thể theo một hình thức khác, những vẫn đảm bảo được các thông tin chính)
b.Ghi tên một số tác phẩm văn học dân gian Việt Nam tiêu biểu ( đã học theo sách giáo khoa từ lớp 6 đến lớp 12) vào các ô phù hợp trong sơ đồ
c.Ghi tên một số tác phẩm văn học viết Việt Nam tiêu biểu ( đã học theo sách giáo khoa từ lớp 6 đến lớp 12) vào các ô. Lưu ý ghi kèm tên tác giả, thể loại; đối với văn học trung đại Việt Nam, cần để rõ tác phẩm thuộc loại hình sáng tác chữ Hán hay chữ Nôm
d.Nêu nhận xét khái quát về lịch sử phát triển của văn học Việt Nam dựa trên những thông tin đã được điền bổ sung trong sơ đồ vẽ lại.
Liệt kê những kiểu bài viết đã được luyện tập trong học kì II. Theo bạn, kiểu bài viết nào trong số đó có khả năng ứng dụng cao hơn cả? Vì sao?
Trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai, sự phong phú của hoạt động nói và nghe đã được thể hiện như thế nào? Phân tích một ví dụ cho thấy hoạt động nói và nghe ở lớp cuối cấp có những đòi hỏi cao hơn về mặt kiến thức và kĩ năng so với hoạt động đó ở các lớp dưới
Xác định ý nghĩa ẩn dụ trong hình ảnh “lửa bên trong” và vấn đề chính được tác giả đề cập trong văn bản
Khi viết bài Lửa bên trong, tác giả hướng tới đối tượng độc giả nào trước hết? Căn cứ cho phép khẳng định điều đó là gì?
Tóm tắt những luận điểm chính của văn bản. Khái niệm “cuộc đời lớn” có mối liên quan như thế nào tới cảm hứng viết và lập luận của tác giả?
Theo tác giả, đối với đời sống của mỗi con người, “lửa bên trong” có ý nghĩa gì?
Tìm trong văn bản những từ ngữ chỉ trạng thái tâm lí, hoạt động của con người ứng với hai tình trạng: có “lửa bên trong” và không có “lửa bên trong” (lập bảng liệt kê và đối sánh)
Chỉ ra một số biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong văn bản. Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ mà bạn tâm đắc nhất.
Văn bản ra đời năm 1943, khi Việt Nam đang chuyển mình bước vào một thời đại mới. Qua những gì được gợi ý từ văn bản, liên hệ đến cơ hội và thách thức của đất nước hiện nay, hãy viết đoạn văn (khoảng 600 chữ) bàn về việc lựa chọn thái độ sống tích cực về cộng đồng của tuổi trẻ.
