Viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ), phân tích chủ đề và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ sau:
Nhà em ở lưng đồi,
Nơi chim rừng thánh thót,
Bầu trời xanh dịu ngọt,
Gió tràn về mênh mang.
Nhà em giữa nắng vàng,
Con suối tràn bờ đá,
Hương rừng thơm mùa hạ
Đường chiều về quanh co.
Nhà em ở lưng đồi,
Mẹ cười bên nương ngô,
Mừng năm nay được mùa,
Theo tiếng khèn xuống phố (hớ ơ ờ ơ).
Nhà em ở nơi đó,
Theo cha bẫy gà rừng,
Cùng lũ bạn tới trường,
Tuổi thơ xanh vời vợi.
Nhà em ở nơi đó,
Hoa nở trắng cánh rừng,
Bầy ong theo mùi hương,
Về bên kia khe núi.
Nhà em ở nơi đó,
Chập chờn những giấc mơ,
Nơi dâng trào thương nhớ,
Em về nơi lưng đồi.
Chú thích:
- Tác giả: Nhà thơ Lê Tự Minh sinh năm 1959 tại Nghệ An, quê Thừa Thiên Huế. Từng sinh sống và học tập ở Liên bang Nga. Hiện ông sinh sống và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh. Lê Tự Minh sáng tác thơ và dịch lời cho nhạc nước ngoài. Ông được biết đến không chỉ với những bài thơ giàu nhạc tính mà còn bởi những bài hát đậm chất thơ. Tác phẩm của ông là sự trang trải nỗi lòng, chứa đựng tình cảm đối với gia đình, bạn bè, đồng đội và rộng hơn là tình yêu Tổ quốc Việt Nam và tình yêu nước Nga.
- Bài thơ Nhà em ở lưng đồi viết năm 1980, sau đó được nhạc sĩ Đức Trịnh phổ nhạc thành bài hát cùng tên.
Phân tích, tổng hợp.
Dàn ý
1. Mở bài: Giới thiệu khái quát vấn đề nghị luận: chủ đề và nghệ thuật trong bài “Nhà em ở lưng đồi”.
2. Thân bài:
- Chủ đề của văn bản: tình yêu quê hương, bản làng.
- Nghệ thuật:
+ Thể thơ 5 chữ giàu nhịp điệu.
+ Ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh.
+ Sử dụng đa dạng các biện pháp tu từ: điệp ngữ, ẩn dụ, liệt kê, …
+ ..
=> Qua đó thể hiện tình yêu quê hương; em lớn lên giữa núi đồi, giữa tình yêu thương của cha mẹ.
3. Kết luận: Tổng kết vấn đề nghị luận.
Bài tham khảo
Bài thơ "Nhà em ở lưng đồi" của Lê Tự Minh là một tác phẩm nổi bật trong thơ ca hiện đại Việt Nam, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước và niềm tự hào về cuộc sống giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Bài thơ không chỉ khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn thể hiện tâm hồn nhạy cảm của nhân vật trữ tình.
Chủ đề chính trong bài thơ là tình yêu quê hương và cuộc sống giản dị nơi núi rừng. Qua những hình ảnh gần gũi, thân thuộc, Lê Tự Minh đã tạo nên bức tranh sinh động về một vùng quê yên bình, nơi có nhà em nằm ở lưng đồi. Tác giả không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn thể hiện tình cảm gắn bó, sâu nặng với quê hương. Những câu thơ gợi ra không gian trong lành, tươi đẹp của thiên nhiên Việt Nam, từ tiếng chim hót, cỏ cây đến khung cảnh núi rừng hùng vĩ.
Bài thơ còn phản ánh tâm tư của người nghệ sĩ về cuộc sống thường nhật. Qua những hình ảnh như "ngôi nhà nhỏ", "lưng đồi xanh", tác giả gửi gắm nỗi niềm của những con người bình dị, yêu đời và luôn tìm thấy niềm vui trong từng khoảnh khắc nhỏ bé. Điều này khắc họa rõ nét tinh thần lạc quan, yêu đời của người dân nơi đây, dù cuộc sống có thể còn nhiều khó khăn.
Về mặt nghệ thuật, bài thơ "Nhà em ở lưng đồi" sử dụng nhiều biện pháp tu từ phong phú, góp phần làm nổi bật cảm xúc và hình ảnh trong thơ. Sử dụng phép so sánh, ẩn dụ, tác giả đã khéo léo xây dựng những hình ảnh sinh động, gợi cảm. Cảnh vật không chỉ được miêu tả bằng mắt mà còn bằng trái tim, bằng cảm xúc, tạo ra sự đồng điệu giữa con người và thiên nhiên.
Thể thơ tự do, không bị ràng buộc bởi quy tắc nhịp điệu cứng nhắc, giúp tác giả bộc lộ cảm xúc một cách tự nhiên và tự do. Sự kết hợp giữa vần điệu và nhịp điệu linh hoạt tạo nên âm hưởng du dương, nhẹ nhàng, như chính dòng chảy của cuộc sống nơi lưng đồi.
Ngoài ra, ngôn ngữ trong bài thơ giản dị, gần gũi nhưng đầy sức gợi. Những từ ngữ quen thuộc tạo nên sự thân thuộc, gần gũi với độc giả, khiến cho bài thơ dễ dàng đi vào lòng người. Bằng việc chọn lựa từ ngữ tinh tế, Lê Tự Minh đã tạo ra một không gian thơ mộng, làm nổi bật vẻ đẹp của quê hương.
Bài thơ "Nhà em ở lưng đồi" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật đẹp mà còn chứa đựng những giá trị sâu sắc về tình yêu quê hương, cuộc sống và con người. Qua bức tranh thiên nhiên tươi đẹp cùng những cảm xúc chân thành, tác giả đã gửi gắm tâm tư, tình cảm của mình và của biết bao thế hệ yêu quê hương đất nước. Tình yêu quê hương trong thơ Lê Tự Minh là một tình yêu mãnh liệt, bất diệt, khẳng định giá trị của con người và thiên nhiên trong cuộc sống.
