Bài 48. Sự chuyển hóa năng lượng Vở thực hành Khoa học tự nhiên 6

48.1

a) Khi trời lạnh, ta thường xoa hai bàn tay vào nhau và thấy tay nóng lên. Tại sao?

b) Khi vỗ hai tay vào nhau, ta nghe được tiếng vỗ tay. Trong hoạt động này đã có sự chuyển hóa năng lượng nào?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về sự chuyển hóa năng lượng

Lời giải chi tiết:

a) Khi trời lạnh, ta thường xoa hai bàn tay vào nhau và thấy tay nóng lên. Vì khi hai bàn tay xoa vào nhau xuất hiện dạng năng lượng động năng sau một thời gian năng lượng động năng chuyển hóa dần thành năng lượng nhiệt làm tay nóng lên.

b) Khi vỗ hai tay vào nhau, ta nghe được tiếng vỗ tay. Trong hoạt động này đã có sự chuyển hóa năng lượng từ dạng động năng sang dạng năng lượng âm.

48.2

a) Gọi tên các dạng năng lượng xuất hiện khi đèn pin được bật sáng (hình 48.2 SGK KHTN 6). 

b) Vẽ sơ đồ chỉ ra sự chuyển hóa năng lượng (còn được gọi là sơ đồ dòng năng lượng) của đèn pin?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về sự chuyển hóa năng lượng

Lời giải chi tiết:

a) Các dạng năng lượng xuất hiện khi đèn pin được bật sáng là:

+ Hóa năng

+ Năng lượng điện

+ Năng lượng ánh sáng

+ Năng lượng nhiệt

b)

- Sơ đồ dòng năng lượng của đèn pin:

48.3

Hình 48.3 SGK KHTN 6 mô tả một máy sấy tóc đang hoạt động. Mũi tên trên sơ đồ dòng năng lượng cho thấy sự chuyển hóa điện năng thành ba dạng năng lượng khác.

a/ Tên ba dạng năng lượng đó là gì?

b/ Nêu thêm một thiết bị điện biến đổi điện năng thành các dạng năng lượng khác?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về sự chuyển hóa năng lượng

Lời giải chi tiết:

a/

b/

Quạt điện biến đổi điện năng thành các dạng năng lượng

48.4

Hóa năng có thể chuyển hóa thành các dạng năng lượng nào?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về sự chuyển hóa năng lượng

Lời giải chi tiết:

- Hóa năng có trong thức ăn con người ăn có thể:

+ chuyển hóa thành nhiệt năng làm nóng cơ thể,

+ chuyển hóa thành động năng làm cơ thể chuyển động,

+ chuyển hóa thành thế năng khi con người ở một độ cao so với mặt đất.

- Hóa năng ở trong nhiên liệu khi đốt cháy có thể chuyển hóa thành quang năng và nhiệt năng.

48.5

Hoàn thành các câu sau đây bằng cách điền các từ hoặc cụm từ trong khung thích hợp với các khoảng trống, được đánh số thứ tự từ (1) đến (6).

a) Hóa năng lưu trữ trong thực phẩm, khi ta ăn, được chuyển hóa thành (1)………..giúp ta đạp xe.

b) Hóa năng lưu trữ trong que diêm, khi cọ xát với vỏ bao diêm, được chuyển hóa thành (2)………….. và (3)……………

c) Hóa năng trong nhiên liệu (xăng, dầu) khi đốt cháy được chuyển hóa thành (4)………. , (5)……….và (6) ………….của máy bay, tàu hỏa.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về sự chuyển hóa năng lượng

Lời giải chi tiết:

(1) –  động năng 

(2) – nhiệt năng 

(3) – năng lượng ánh sáng

(4) – điện năng

(5) – động năng

(6) – thế năng

48.6

Một em bé đang chơi xích đu trong sân. Muốn cho xích đu luôn lên tới độ cao ban đầu, thỉnh thoảng người mẹ phải đẩy vào xích đu (hình 48.6 SGK KHTN 6). Tại sao cần làm như thế?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về sự chuyển hóa năng lượng

Lời giải chi tiết:

Muốn cho xích đu luôn lên tới độ cao ban đầu, thỉnh thoảng người mẹ phải đẩy vào xích đu, vì:

- Trong quá trình đu, em bé chịu lực cản của không khí và va chạm vào không khí nên một phần năng lượng chuyển hóa thành năng lượng nhiệt tỏa nhiệt ra môi trường => không thể lên tới độ cao như cũ.

- Người mẹ phải đẩy thêm vào khi em bé đu, để bù năng lượng vào phần năng lượng của chuyển động em bé đã bị chuyển hóa thành năng lượng khác.

Do vậy, em bé có thể đu lên đến độ cao như ban đầu.

48.7

Hoàn thành các câu sau đây bằng cách điền các từ hoặc cụm từ trong khung thích hợp với các khoảng trống, được đánh số thứ tự từ (1) đến (10). Ví dụ: (1) – thế năng.

a/ Khi quả bóng được giữ yên ở trên cao, nó đang có (1)…….

Khi quả bóng được thả rơi, (2)………… của nó được chuyển hóa thành (3)……

b/ Quả bóng không thể nảy trở lại độ cao ban đầu, nơi nó được thả rơi, bởi vì không phải tất cả (4)………….. của nó biến thành (5)………… . Thực tế, luôn có một phần năng lượng của nó được chuyển hóa thành (6)…………. và (7)………… trong khi va chạm.

c/ Trong quá trình chuyển động của quả bóng, luôn có sự (8) ……… từ dạng năng lượng này sang dạng năng lượng khác. Năng lượng toàn phần của quả bóng luôn được (9)…………. không bao giờ (10)…………… hoặc được tạo ra thêm.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về sự chuyển hóa năng lượng

Lời giải chi tiết:

a/ 

(1) – thế năng

(2) – thế năng

(3) – động năng

b/ 

(4) – động năng

(5) – thế năng

(6) – nhiệt năng

(7) – năng lượng âm

c/ 

(8) – chuyển hóa

(9) – bảo toàn

(10) – tự mất đi