Đề thi vào 10 môn Văn Quảng Ninh năm 2025

Vịnh Hạ Long có rồng không chẳng biết

Nhưng từ lâu huyền bí của thiên nhiên

Vẫn mơn man như gió vuốt ve thuyền

Những ý nghĩ phiêu lưu,

những tâm hồn mơ mộng

Khi nắng lóe hàng mi qua cửa động

Khi sóng trào tóc quấn đảo chon von

Khi mây chập chờn ẩn hiện đầu non

Khi mưa lẫn xanh trời và biếc bể

Người càng hiểu vịnh Hạ Long là thế

Trong mơ màng giấc ngủ có rồng bay

[ ... ]

Cõi mong chờ kỳ lạ chính là đây:

Một bên từng từng lớp lớp than dày

Núi lấp lánh như muôn ngàn đợt sóng

Một bên điệp điệp trùng trùng chuyển động

Biển mang trong lòng sức sống vô biên

Và còn bao giá trị của thiên nhiên

Đất bí mật mãi nghìn năm che giấu?

Nhìn dưới bến những chiếc tàu im đậu

Chờ ăn than, sơi sóng bóng cờ bay

Nhìn trên bờ chi chít những đường ray

Những va-gông, những cần những trục

Đẹp bằng mấy các long chầu hổ chực!

Ôi! Những đêm khi biển lẫn cùng trời

Cơn gió nồng thổi lộng từ ngoài khơi

Núi than đá điện ngời ngời bật sáng

Trên mặt nước chất lân tinh lấp loáng

Và ngang trời bay những thoảng sao băng ...

... Và hồn tôi lâng lâng trên cánh bể

Thấy ngày mai trong ánh sáng say mê

Chen chúc xe đi, tấp nập tàu về

Nhà cửa mọc tận đồi xa đảo vắng

Khúc hợp tấu giữa không trung văng vằng

Của sức người cùng với sức thiên nhiên

Thoáng rồng bay trong giấc mộng diệu huyền.

1957

Phần

Câu

Hướng dẫn giải

I. ĐỌC HIỂU 

(4,0 điểm)

Câu 1.

(0,5 điểm)

Bài thơ được làm theo thể thơ tự do. 

Câu 2.

(0,5 điểm)

Từ láy xuất hiện trong 5 dòng thơ đầu: mơn man.

Câu 3. 

(1,0 điểm)

- Các hình ảnh thiên nhiên được miêu tả trong đoạn thơ: “nắng lóe hàng mi qua cửa động”, “sóng trào tóc quấn đảo chon von”, “mây chập chờn ẩn hiện đầu non”, “mưa lẫn xanh trời và biếc bể”. 

- Tác dụng của những hình ảnh thiên nhiên được miêu tả trong đoạn thơ:

+ Khắc họa một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ, sống động của vịnh Hạ Long.

+ Thể hiện sự quan sát tinh tế, tâm hồn lãng mạn và tình yêu thiên nhiên của tác giả. 

Câu 4.

(1,0 điểm)

- Cảm xúc của nhà thơ trong đoạn thơ:

+ Say mê, thích thú trước vẻ đẹp thơ mộng, huyền ảo của biển đêm.

+ Yêu quý, tự hào trước nhịp sống lao động của người dân vùng mỏ.

--> Cảm xúc tự nhiên, chân thành bắt nguồn từ một tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm, tinh tế. 

Câu 5.

(1,0 điểm)

- HS chia sẻ ước mơ về sự phát triển của quê hương mình trong tương lai.

- Tham khảo gợi ý: Mơ ước quê hương phát triển thành một thành phố năng động, hiện đại, trở thành một trung tâm du lịch trong và ngoài nước, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, trải nghiệm... 

PHẦN II. VIẾT

(6,0 điểm)

Câu 1.

(2,0 điểm)

- Mở đoạn: Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề cần phân tích: Bốn câu thơ trong bài “Giấc mộng diệu huyền” của Tế Hanh đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng.

- Thân đoạn:

+ Nghệ thuật đảo ngữ “từng từng lớp lớp than dày” kết hợp với các từ láy “từng từng, lớp lớp” --> nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào, phóng phú.

+ Nghệ thuật so sánh “Núi lấp lánh như muôn ngàn đợt sóng” --> khiến cho hình ảnh núi non trở nên sống động, không đơn thuần là một sự vật vô tri mà như có hồn, “lấp lánh”, tỏa sáng.

+ Nghệ thuật đảo ngữ “điệp điệp trùng trùng chuyển động” kết hợp với các từ láy “điệp điệp trùng trùng” --> diễn tả những chuyển động liên hồi, không bao giờ ngơi nghỉ của biển cả.

+ Nghệ thuật nhân hóa: “biển” – “sức sống vô biên” --> sức sống mãnh liệt, mạnh mẽ dâng trào...

- Kết đoạn: Thể thơ tự do, sử dụng nhiều từ láy giàu giá trị gợi hình, gợi cảm, kết hợp với các biện pháp tu từ (nhân hóa, điệp ngữ, đảo ngữ) không chỉ khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ, tươi đẹp của quê hương mà còn khơi gợi trong mỗi người tình yêu, niềm tự hào về đất nước. 

Câu 2.

(4,0 điểm)

* Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề nghị luận: Tuổi trẻ cần làm gì để tự phát triển bản thân trong thời đại ngày nay?

* Thân bài:

- Giải thích:

+ Tuổi trẻ: lứa tuổi thanh thiếu niên, lứa tuổi tràn đầy sức sống, tràn đầy ước mơ, hoài bão.

+ Tự phát triển bản thân: quá trình con người học tập, rèn luyện, trau dồi để giúp cho bản thân trở nên tốt hơn.

--> Đây là một nhu cầu chính đáng, cần có của người trẻ trong thời đại công nghệ số hiện nay.

- Bàn luận: Nêu ý kiến của bản thân về vấn đề nghị luận và sử dụng lí lẽ, dẫn chứng để phân tích, chứng minh:

+ Lí do cần đề xuất biện pháp: Học sinh sơ lược giá trị, ý nghĩa việc tự phát triển bản thân; thực trạng một bộ phận học sinh chưa thực sự ý thức được đầy đủ giá trị, ý nghĩa của việc tự phát triển bản thân: lười biếng trong học tập; không rèn luyện, học hỏi để phát triển kĩ năng trong cuộc sống; từ đó đưa ra những hậu quả của việc người trẻ không chịu tự phát triển bản thân trong thời đại ngày hôm nay: cảm thấy tự tin, kém cỏi, dần có xu hướng thu mình lại, dựa dẫm, ỷ lại vào gia đình...

+ Đề xuất thực hiện một số biện pháp giúp người trẻ tự phát triển bản thân trong thời đại ngày hôm nay:

+) Bản thân mỗi người trẻ cần nhận thức đúng đắn và sâu sắc về giá trị, ý nghĩa của việc tự phát triển bản thân trong thời đại hiện nay. Bởi lẽ, chỉ khi nhận thức đúng đắn, người trẻ mới thay đổi thói quen, hành vi của chính mình. Người trẻ cần hiểu được tự phát triển bản thân giúp cho mỗi người khai phá được những tiềm năng còn ẩn chứa bên trong, mang đến cho cuộc sống những niềm vui, nguồn năng lượng tích cực, sự đổi thay trong suy nghĩ, lối sống... Hiểu được sự phát triển bản thân sẽ mang đến những cơ hội mới cho bản thân, giúp bản thân tự tin, vững bước trước sự biến động không ngừng của đời sống hiện đại.

+) Bản thân người trẻ cần có kế hoạch cụ thể để tự phát triển bản thân: bằng việc tích cực học tập để trau dồi tri thức; rèn luyện các kĩ năng sinh tồn, sống lành mạnh như học bơi, biết cách phòng cháy chữa cháy,...; luôn lắng nghe, học hỏi từ những người đi trước để đúc rút cho bản thân những bài học, kinh nghiệm quý giá; học đi đôi với hành...

(HS lấy dẫn chứng thực tế về những bạn trẻ luôn tích cực, chủ động trong việc phát triển bản thân trong thời đại ngày hôm nay, điển hình như anh Hiếu PC, trong thời gian bị giam giữ trong tù, anh đã học hỏi, tìm tới những con người tích cực trong tù để kết bạn: tự học vẽ, học gấp giấy origami rồi đi dạy cho những bạn tù khác, làm thiệp, luyện viết chữ đẹp… Giờ đây, anh đã trở thành chuyên viên an ninh mạng ở Việt Nam)

+ Mở rộng, liên hệ

+) Ý kiến trái chiều: Nhiều người cho rằng người trẻ còn nhỏ, muốn phát triển được cần có sự định hướng, tư vấn của gia đình, nhà trường và xã hội. --> Quan điểm này đúng, nhưng chưa đủ. Bởi nhu cầu tự phát triển, thay đổi bản thân phải xuất phát từ chính mỗi người trẻ.  

+ Chia sẻ trải nghiệm của bản thân có liên quan đến vấn đề nghị luận và rút ra bài học: Bản thân mỗi người trẻ đã tự phát triển chính mình bằng việc học tập, trau dồi kiến thức trong nhà trường; tích cực tham gia các hoạt động xã hội...

* Kết bài: Khẳng định vấn đề.