Từ điển môn Văn lớp 9 Câu ghép - Từ điển môn Văn 9

Câu ghép là gì? Phân loại và mối quan hệ giữa các vế trong câu ghép - Văn 9

1. Câu ghép là gì?

Câu ghép là câu có từ hai cụm chủ ngữ – vị ngữ nòng cốt trở lên, mỗi cụm chủ ngữ – vị ngữ được gọi là một vế câu.

2. Phân loại câu ghép

- Căn cứ vào sự có mặt hay vắng mặt của từ ngữ làm phương tiện nối các vế câu, có thể chia câu ghép thành hai loại:

+ Câu ghép có từ ngữ nối các vế câu.

+ Câu ghép không có từ ngữ nối các vế câu.

- Căn cứ vào quan hệ giữa các vế câu, có thể chia câu ghép thành hai loại: câu ghép đẳng lập và câu ghép chính phụ.

+ Câu ghép đẳng lập là câu ghép mà các vế có quan hệ bình đẳng, ngang hàng với nhau.

+ Câu ghép chính phụ là câu ghép mà các vế có quan hệ phụ thuộc, nghĩa là có vế chính và vế phụ.

3. Mối quan hệ giữa các vế trong câu ghép

- Quan hệ nguyên nhân và kết quả: Thường sử dụng các cặp quan hệ từ như: “do … nên”, “vì thế … cho nên”, “vì … nên”, “bởi vì .. cho nên”,… hoặc các quan hệ từ như: “do, vì, nên, bời vì, cho nên,…”

- Quan hệ giả thiết – kết quả: thường được dùng để diễn tả một sự việc hoặc một hành động chỉ có thể xảy ra khi có hành động, sự khác xảy ra. Một số cặp quan hệ từ thường được sử dụng như: “nếu như … thì”, “hễ như … thì”, “nếu … thì”,… Hoặc có thể sử dụng các từ nối để liên kết các vế trong câu như: giá, nếu, thì, hễ,..

- Quan hệ tương phản: dùng để diễn tả những ý nghĩa trái ngược nhau. Các vế trong câu thường được kết nối với nhau bằng các mệnh đề quan hệ như: mặc dù … nhưng, tuy … nhưng, dù …. nhưng,… hoặc các quan hệ từ như: mặc dù, tuy, nhưng, dù,…

- Quan hệ mục đích: thường được kết nối với nhau thông qua các quan hệ từ như: thì, để,..

- Quan hệ tăng tiến: thường được liên kết với nhau bằng các cặp quan hệ từ như: “không chỉ … mà còn”, “không những … mà còn”,…

4. Ví dụ minh hoạ câu ghép

Mối quan hệ

Ví dụ

Quan hệ nguyên nhân và kết quả

Vì Nam lười nghe giảng nên cậu ấy đã không nắm được kiến thức trọng tâm của môn học

Quan hệ giả thiết – kết quả

Nếu như tôi chăm học thì tôi đã qua môn Triết

Quan hệ tương phản

Tuy Hoàng đã rất cố gắng học tập nhưng anh ấy vẫn không đạt điểm cao

Quan hệ mục đích

Để vượt qua kỳ thi này thì chúng tôi buộc phải cố gắng rất nhiều.

Quan hệ tăng tiến

Mẹ tôi không chỉ xinh đẹp mà bà ấy còn nấu ăn rất giỏi