Từ đa nghĩa là gì? Cách phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyển - Tiếng Việt 5

Từ đa nghĩa là những từ có nhiều hơn một nghĩa trong đó có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Nghĩa của các từ này thường có mối liên hệ với nhau, nhưng có thể biểu thị cho những đối tượng, khái niệm hoặc tình huống khác nhau.

- Ví dụ 1:

Xe đạp là từ dùng để chỉ loại xe 2 bánh, con người dùng sức đạp cho quay bánh. Đây là nghĩa duy nhất của từ xe đạp. Vậy từ xe đạp là từ chỉ có một nghĩa.

- Ví dụ 2:

Từ “ăn” sử dụng trong những ngữ cảnh khác nhau và kết hợp với những từ ngữ khác nhau thì sẽ mang nghĩa khác nhau.

- Nghĩa gốc: là nghĩa trực tiếp, gần gũi, quen thuộc, dễ hiểu; không hoặc ít phụ thuộc vào câu văn, đoạn văn chứa từ ngữ đó.

- Nghĩa chuyển: là nghĩa có sau, được suy ra từ nghĩa gốc. Muốn hiểu nghĩa chính xác của một từ được dùng, phải tìm nghĩa trong câu văn, đoạn văn chứa từ ngữ đó.

- Cách xác định nghĩa gốc và nghĩa chuyển:

+ Cách 1: Sử dụng từ điển. Trong từ điển, nghĩa gốc luôn được xếp ở vị trí đầu tiên trong giải nghĩa của từ.

+ Cách 2: Dựa vào tri thức của người đọc, người nghe.

Bước 1: Xác định nghĩa của từ trong câu văn hoặc văn bản sử dụng từ đó.

Bước 2: So sánh và đối chiếu nghĩa đó với nghĩa được sử dụng nhiều nhất, phổ biến, quen thuộc nhất.

Bước 3: Đưa ra kết luận.