Trình bày kết quả so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện - Văn 12

1. Mục đích của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm

So sánh hai tác phẩm văn học nhằm làm rõ một quy luật chung nào đó hay để nhìn nhận sâu hơn giá trị của từng tác phẩm là công việc quen thuộc của các nhà nghiên cứu, phê bình văn học.

2. Yêu cầu khi trình bày kết quả so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

+ Nêu tên hai tác phẩm truyện được đưa ra để so sánh, đánh giá và nói rõ lí do chọn hai tác phẩm này.

+ Xác định rõ cơ sở so sánh và phạm vi các phương diện cần so sánh ở hai tác phẩm truyện.

+ Nêu cách thức đã thực hiện khi so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện.

+ Trình bày một số kết quả so sánh, đánh giá nổi bật (có phân tích các dẫn chứng tiêu biểu).

+ Khái quát được ý nghĩa của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện.

3. Hướng dẫn trình bày kết quả so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

A. Chuẩn bị nói

1. Lựa chọn đề tài

- Đề tài của bài nói có thể là đề tài của bài viết đã được thực hiện trước đó. Cần đọc lại bài viết, rút gọn bài viết thành một dàn ý bài nói, có điều chỉnh theo hướng phù hợp với hoạt động nói và nghe.

- Nếu chọn đề tài mới thì cần thực hiện nghiêm túc quy trình: Chọn đọc hai tác phẩm phù hợp => So sánh => Hình thành luận điểm đánh giá về từng tác phẩm trên cơ sở so sánh => Xây dựng dàn ý bài nói (viết trên giấy hay thể hiện bằng các slide dùng để trình chiếu).

b. Tìm ý và lập dàn ý

- Bám sát các yêu cầu về hoạt động nói và nghe của bài học đã nêu ở trên để tự đặt ra những câu hỏi tìm ý phù hợp.

- Ý nói về “cách thức đã thực hiện khi so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện" cần bao gồm các thông tin: Bạn đã tập trung chú ý phương diện nào của hai tác phẩm truyện được đưa ra để so sánh? Việc lập phiếu ghi chép các dữ liệu cần thiết được tiến hành ra sao?

- Các ý cơ bản của bài nói có thể được sắp xếp theo hình thức tuyến tính hoặc được tổ chức dưới dạng một bảng so sánh hay được thể hiện bằng sơ đồ tổng hợp.

B. Thực hành nói

- Bài nói tuân thủ dàn ý đã chuẩn bị với kết cấu gồm ba phần: Mở đầu, Triển khai, Kết luận. Trong khi nói, có thể đưa thêm những ý tưởng mới nảy sinh nhưng tránh sa đà.

- Cần giúp người nghe hiểu rõ tính mục đích của việc so sánh hai tác phẩm truyện với nhau, thường xuyên quan tâm trả lời câu hỏi: So sánh để làm gì?

- Nếu điều kiện cho phép, nên sử dụng bảng hay sơ đồ so sánh hoặc trình chiếu các slide, giúp người nghe có được cái nhìn tổng quan về nội dung trình bày.

C. Trao đổi, đánh giá

Người nghe

Người nói

- Căn cứ vào tên bài nói và mục đích hướng tới của bài nói để nêu nhận xét hay bổ sung cácý cần thiết.

- Tuỳ vào hình thức trình bày đã được người nói lựa chọn (sử dụng hay không sử dụng các bảng, sơ đồ, slide, ... ) để đưa ra đánh giá phù hợp.

- Yêu cầu người nói trình bày rõ hơn về một số luận điểm chưa được diễn đạt tường minh.

- Đính chính những nhầm lẫn (nếu có) của người nói trong việc nêu bằng chứng hay đưa ra kết luận.

- Gợi mở những nội dung, phương diện khác cần được so sánh ở hai tác phẩm truyện.

- Tự đánh giá về bài nói của mình trên tinh thần học hỏi.

- Thuyết minh thêm về những điểm người nghe muốn hiểu rõ hơn.

- Trao đổi lại những ý kiến của người nghe mà mình chưa tán đồng.

- Nêu vắn tắt một số khám phá có ý nghĩa khác chưa có dịp trình bày trong bài nói về hai tác phẩm truyện được so sánh.