Lý thuyết Glucose và fructose - Hóa 12 Chân trời sáng tạo

1. Khái niệm, cách phân loại carbohydrate

Khái niệm: các chất tinh bột, đường saccharose, glucose, fructose, cellulose có công thức chung là C_n(H₂O)_m nên có tên gọi là carbohydrate. Trong phân tử của chúng có nhiều loại nhóm chức (tạp chức). Carbohydrate được chia làm 3 nhóm chủ yếu sau đây:

2. Glucose và fructose

- Glucose và fructose là những chất rắn, vị ngọt, dễ tan trong nước

- Glucose có nhiều trong trái cây chín. Fructose có nhiều trong mật ông

- Công thức cấu tạo dạng mạch hở và mạch vòng của glucose và fructose

- Glucose và fructose tồn tại ở dạng mạch vòng và mạch hở

Tính chất hóa học cơ bản của glucose và fructose

Glucose và fructose đều có

- Phản ứng với Cu(OH)₂ trong môi trường base ở nhiệt độ thường và khi đun nóng

- Phản ứng với thuốc thử Tollens

Glucose còn làm mất màu nước bromine, có phản ứng ở nhóm – OH hemiacetal và phản ứng lên men.

1. Phản ứng với copper(II) hydroxide

- Glucose và fructose tác dụng với copper(II) hydroxide trong môi trường kiềm ở điều kiện thường tạo thành phức chất màu xanh lam, tan trong nước.

- Đun nóng dung dịch chứa glucose và Cu(OH)₂ trong môi trường kiềm sẽ xuất hiện kết tủa đỏ gạch do Cu(OH)₂ bị khử thành Cu₂O.

- Fructose cũng tham gia phản ứng trên và tạo thành kết tủa đỏ gạch Cu₂O tương tự như glucose do trong môi trường kiềm, fructose có thể chuyển hóa thành hợp chất có chứa nhóm chức aldehyde.

2. Phản ứng với thuốc thử Tollens

Glucose và fructose đều tham gia phản ứng với thuốc thử Tollens để tạo thành kết tủa bạc kim loại (phản ứng tráng bạc)

3. Phản ứng với nước bromine

Phản ứng của glucose với nước bromine làm nước bromine bị mất màu và tạo thành gluconic acid theo phương trình hóa học sau:

Fructose không làm mất màu nước bromine

4. Phản ứng với alcohol

Khi dẫn khí hydrogen chloride vào dung dịch của glucose trong alcohol, nhóm – OH hemiacetal được thay thế bằng nhóm – OR của alcohol.

5. Phản ứng lên men

Glucose và fructose bị lên men tạo thành các sản phẩm khác, tùy thuộc vào loại enzyme có trong men được sử dụng:

- Lên men rượu:

- Lên men lactic: 

Một số ứng dụng của glucose và fructose

Glucose và fructose là những hợp chất được sử dụng nhiều trong lĩnh vực y tế, công nghiệp thực phẩm.

SƠ ĐỒ TƯ DUY