Những vấn đề chung về vượt qua trì hoãn
Giải thích
Trì hoãn là hành động chần chừ, lùi lại hoặc tránh né việc cần làm, dù biết rằng nó quan trọng và cần thiết. Vượt qua trì hoãn là quá trình ý thức và hành động kịp thời, giúp ta bắt đầu công việc đúng lúc và duy trì sự kiên định đến khi hoàn thành.
Biểu hiện
Hậu quả
Một số dẫn chứng tiêu biểu về vượt qua trì hoãn
Victor Hugo

- Biểu hiện: Victor Hugo, đại văn hào Pháp, từng gặp vấn đề với việc trì hoãn khi viết tác phẩm "Những người khốn khổ". Ông đã tự nhốt mình trong phòng làm việc, không ra ngoài cho đến khi hoàn thành cuốn sách. Để thực hiện điều này, ông thậm chí còn cất hết quần áo, chỉ để lại một tấm chăn dày để quấn quanh người khi viết để khỏi bị cám dỗ muốn ra ngoài.
- Kết quả: Hành động này cho thấy sự quyết tâm cực độ của Hugo trong việc loại bỏ mọi sự xao nhãng và ép buộc bản thân phải đối mặt với công việc. Cuối cùng, tác phẩm vĩ đại ra đời, minh chứng cho sức mạnh của việc vượt qua trì hoãn.
Elon Musk

- Biểu hiện: Elon Musk, CEO của Tesla và SpaceX, nổi tiếng với lịch trình làm việc cực kỳ dày đặc. Một trong những phương pháp giúp ông quản lý thời gian hiệu quả và tránh trì hoãn là "time-boxing". Ông chia nhỏ mỗi ngày thành những khoảng thời gian 5 phút và phân bổ cụ thể từng công việc vào các khoảng thời gian đó. Dù lịch trình có thể thay đổi, việc có một cấu trúc thời gian rõ ràng giúp ông tập trung vào từng nhiệm vụ và hạn chế việc trì hoãn.
- Kết quả: Phương pháp này buộc ông phải đưa ra quyết định nhanh chóng và thực hiện ngay, thay vì để công việc tồn đọng.
David Allen
- Biểu hiện: David Allen, tác giả của cuốn sách nổi tiếng Getting Things Done đã đưa ra một nguyên tắc đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để đối phó với sự trì hoãn: quy tắc 2 phút. Ông cho rằng, nếu một công việc hoặc nhiệm vụ nào đó có thể hoàn thành trong vòng 2 phút hoặc ít hơn, hãy làm nó ngay lập tức. Ví dụ: Thay vì để bát đĩa bẩn chất đống, hãy rửa ngay sau khi ăn nếu chỉ mất 2 phút. Thay vì để email chưa đọc chồng chất, hãy trả lời ngay những email có thể giải quyết trong 2 phút. Thay vì trì hoãn việc bỏ rác, hãy mang rác đi đổ ngay nếu chỉ mất 2 phút.
- Kết quả: Quy tắc này giúp loại bỏ rất nhiều "việc vặt" tích tụ thành gánh nặng lớn, đồng thời tạo ra động lực để hoàn thành những việc lớn hơn.
Jeff Bezos

- Biểu hiện: Trước khi sáng lập Amazon, Jeff Bezos có công việc ổn định, thu nhập cao tại Phố Wall. Ý tưởng mở cửa hàng sách trực tuyến khiến ông do dự vì sợ rủi ro và thất bại. Tuy nhiên, bằng “khung hối tiếc tối thiểu”, Bezos nhận ra ông sẽ hối tiếc hơn nếu không dám thử. Nhờ vậy, ông vượt qua sự chần chừ để đưa ra quyết định dứt khoát.
- Kết quả: Quyết định hành động năm 1994 đã dẫn đến sự ra đời của Amazon trở thành tập đoàn thương mại điện tử hàng đầu thế giới. Thành công của Jeff Bezos cho thấy: vượt qua trì hoãn chính là bước khởi đầu của những thành tựu lớn.
Shonda Rhimes

- Biểu hiện: Shonda Rhimes là tác giả loạt phim nổi tiếng như Grey's Anatomy, từng là người hướng nội và thường né tránh những việc khiến bà sợ hãi, trì hoãn cả cuộc sống của chính mình. Để vượt qua, bà thực hiện “Năm Nói Có” – buộc bản thân nói “có” với mọi thử thách và trải nghiệm khiến bà lo sợ, từ tham gia sự kiện đến dành thời gian cho con cái. Nhờ vậy, bà chủ động đối diện nỗi sợ thay vì trì hoãn.
- Kết quả: Trải nghiệm này giúp Shonda Rhimes kết nối sâu sắc hơn với công việc và gia đình, đồng thời trở thành tác giả cuốn sách bán chạy và bài phát biểu TED Talks nổi tiếng, truyền cảm hứng cho hàng triệu người.
Victor Hugo

- Biểu hiện: Victor Hugo từng trì hoãn việc hoàn thành tiểu thuyết Notre-Dame de Paris dù đã ký hợp đồng với nhà xuất bản. Sự phân tâm bởi các hoạt động xã hội và đời sống cá nhân khiến ông chần chừ suốt gần một năm. Trước hạn chót, Hugo buộc mình phải hành động bằng cách nhờ người cất hết quần áo, tự cô lập trong nhà để không thể ra ngoài. Biện pháp kỷ luật nghiêm khắc này giúp ông vượt qua thói trì hoãn và tập trung hoàn toàn vào việc viết.
- Kết quả: Nhờ không còn trì hoãn, Victor Hugo đã hoàn thành Nhà thờ Đức Bà Paris chỉ trong vòng sáu tháng. Tác phẩm nhanh chóng trở thành kiệt tác văn học thế giới, khẳng định tài năng và vị trí của ông trong lịch sử văn chương nhân loại.
Jane Austen

- Biểu hiện: Jane Austen thường xuyên đối mặt với sự gián đoạn do môi trường sống đông đúc, thiếu không gian và thời gian riêng tư để viết. Việc phải viết trong phòng khách và luôn che bản thảo cho thấy nguy cơ trì hoãn vì hoàn cảnh không thuận lợi. Tuy nhiên, thay vì chờ đợi điều kiện hoàn hảo, Austen tận dụng những khoảng thời gian ngắn, viết nhanh và đều đặn trong không gian sẵn có.
- Kết quả: Nhờ không trì hoãn việc sáng tác, Jane Austen đã hoàn thành nhiều tiểu thuyết kinh điển như Kiêu hãnh và Định kiến, Lý trí và Tình cảm. Các tác phẩm của bà đặt nền móng cho tiểu thuyết hiện đại và khẳng định tên tuổi Jane Austen trong lịch sử văn học Anh.
Chủ tịch Hồ Chí Minh

- Biểu hiện: Đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, rào cản lớn không nằm ở sự trì hoãn cá nhân mà ở hoàn cảnh lịch sử trì trệ và bế tắc của các con đường cứu nước đương thời. Trước thực trạng đó, Người không chờ đợi hay do dự mà dứt khoát rời bến Nhà Rồng năm 1911, bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước. Suốt hơn ba mươi năm bôn ba nơi đất khách, dù đối mặt với muôn vàn khó khăn, thiếu thốn và hiểu lầm, Người vẫn kiên trì hành động, không để bất kỳ trở ngại nào làm chậm mục tiêu giải phóng dân tộc.
- Kết quả: Nhờ vượt qua hoàn cảnh và kiên định con đường đã chọn, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dẫn dắt dân tộc Việt Nam giành lại độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Tấm gương của Người khẳng định: hành động kịp thời và bền bỉ trước lịch sử chính là điều kiện quyết định để làm nên những thành tựu vĩ đại.
Đặng Lê Nguyên Vũ

- Biểu hiện: Xuất thân từ vùng quê nghèo, Đặng Lê Nguyên Vũ phải đối mặt với những khó khăn do thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm và cơ hội khởi nghiệp hạn chế. Trước những rào cản đó, ông không chần chừ hay sợ thất bại mà dám bắt đầu từ quy mô rất nhỏ: một chiếc xe đạp cũ và một quán cà phê tại Buôn Ma Thuột. Đồng thời, ông liên tục tạo động lực hành động bằng những tầm nhìn táo bạo, biến khát vọng thành hành động bền bỉ thay vì trì hoãn vì khó khăn.
- Kết quả: Nhờ tinh thần dám làm và không trì hoãn, Đặng Lê Nguyên Vũ đã xây dựng Trung Nguyên trở thành thương hiệu cà phê hàng đầu Việt Nam, từng bước đưa cà phê Việt vươn ra thị trường thế giới.
Nguyễn Trần Khánh Vân

- Biểu hiện: Trong lĩnh vực sắc đẹp, Nguyễn Trần Khánh Vân từng nhiều lần tham gia các cuộc thi nhưng chưa đạt kết quả như mong muốn, dễ dẫn đến tâm lí nản lòng và trì hoãn việc tiếp tục rèn luyện. Tuy nhiên, thay vì bỏ cuộc, cô đặt ra những mục tiêu nhỏ, cụ thể cho từng giai đoạn, duy trì chế độ tập luyện và sinh hoạt nghiêm ngặt mỗi ngày.
- Kết quả: Nhờ kiên trì vượt qua sự trì hoãn trong luyện tập và tâm lí sợ thất bại, Nguyễn Trần Khánh Vân đã đăng quang Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2019 và đại diện Việt Nam tại Miss Universe. Thành công của cô cho thấy: nỗ lực đều đặn mỗi ngày chính là chìa khoá giúp biến ước mơ thành hiện thực.
Phạm Nhật Vượng
![]()
- Biểu hiện: Trong giai đoạn khởi nghiệp tại Ukraine, Phạm Nhật Vượng đứng trước sự chần chừ mang tính chiến lược: tiếp tục kinh doanh mì gói đang sinh lợi hay trở về Việt Nam đầu tư vào những lĩnh vực mới, nhiều rủi ro. Thay vì trì hoãn để giữ sự an toàn, ông đã đưa ra quyết định dứt khoát quay về Việt Nam. Với tư duy lớn và tinh thần hành động nhanh, ông triển khai các dự án với tốc độ cao, coi hành động kịp thời là nguyên tắc cốt lõi.
- Kết quả: Nhờ không do dự trước những quyết định quan trọng, Phạm Nhật Vượng đã xây dựng Vingroup trở thành tập đoàn kinh tế tư nhân đa ngành lớn hàng đầu Việt Nam, tiên phong trong nhiều lĩnh vực như bất động sản, du lịch, công nghệ và ô tô.
Dwayne "The Rock" Johnson

- Biểu hiện: Dwayne Johnson từng rơi vào khủng hoảng khi sự nghiệp bóng bầu dục chấm dứt vì chấn thương, trong tay chỉ còn 7 đô la. Thất bại liên tiếp và bế tắc tài chính dễ khiến con người trì hoãn vì tuyệt vọng, buông xuôi hành động. Tuy nhiên, Johnson đã vượt qua bằng kỷ luật hằng ngày nghiêm ngặt: dậy sớm tập luyện, làm việc không thoả hiệp với sự lười biếng. Đồng thời, anh áp dụng “luật 3 giây”, buộc bản thân bắt đầu hành động ngay trước khi não bộ kịp tạo ra lý do trì hoãn.
- Kết quả: Nhờ không để thất bại kéo dài thành trì hoãn, Dwayne Johnson đã chuyển mình từ một đô vật vô danh thành một trong những diễn viên được trả lương cao nhất Hollywood. Anh xây dựng thành công sự nghiệp điện ảnh, thương hiệu cá nhân và đế chế kinh doanh vững mạnh.
Mẫu liên hệ bản thân về vượt qua trì hoãn
Mẫu 1
Năm ngoái, em muốn học thêm tiếng Anh để giao tiếp tốt hơn nhưng cứ chần chừ mãi không đăng ký khoá học hay tự học. Em luôn tìm lý do như 'chưa có thời gian', 'để tuần sau'. Cuối cùng, một người bạn rủ em tham gia câu lạc bộ tiếng Anh của trường, và em đã quyết định thử. Nhờ đó, em nhận ra việc bắt đầu dù chỉ là một bước nhỏ cũng giúp em vượt qua được sự trì hoãn và tiến bộ hơn rất nhiều.
Mẫu 2
Trước đây, em thường xuyên trì hoãn việc làm bài tập về nhà, đặc biệt là các môn tự nhiên. Em ỷ lại còn nhiều thời gian, rồi lại sa đà vào việc chơi game hoặc lướt TikTok. Kết quả là đến sát giờ nộp, em phải vội vàng làm qua loa, bài bị sai nhiều và không đạt điểm cao. Giờ đây, em đã thử đặt ra quy tắc 'làm ngay sau khi tan học', dù chỉ là 30 phút để hoàn thành một phần nhỏ, và em thấy hiệu quả rõ rệt
50+ dẫn chứng NLXH lĩnh vực Thói quen - Phong cách sống 

