Viết văn bản thuyết minh - Từ điển môn Văn 11 
1. Khái niệm bài thuyết minh tổng hợp
Bài thuyết minh tổng hợp là bài viết có lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận.
2. Yêu cầu viết bài thuyết minh tổng hợp
- Là bài viết có lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận
- Chú ý:
+ Xác định đề tài cho bài viết
+ Xem xét cách thức triển khai, trình bày nội dung thông tin như thế nào cho phù hợp và có hiệu quả
+ Suy nghĩ cách kết hợp các yếu tố (miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận; kênh chữ, kênh hình) trong bài viết sao cho hợp lý
+ Tìm hiểu nội dung các yêu cầu thực hành viết qua bốn bước
3. Hướng dẫn viết bài thuyết minh tổng hợp
1. Chuẩn bị
- Tìm hiểu đề văn để biết các thông tin chính trước khi viết
- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn và phần Đọc hiểu các văn bản thông tin tổng hợp
- Đọc kĩ các nội dung nêu ở mục 1. Định hướng
- Tìm các tư liệu liên quan đến đề tài đã xác định (các bài viết, tranh, ảnh và thông tin,…)
2. Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi
- Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:
+ Mở bài: Nêu khái quát vấn đề
+ Thân bài: Triển khai vấn đề
+ Kết bài: Khẳng định lại vấn đề
3. Viết
Dựa vào dàn ý để viết bài thuyết minh. Trong khi viết chú ý kết hợp các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận; kênh chữ, kênh hình,…
4. Kiểm tra và chỉnh sửa
4. Ví dụ minh hoạ
1. Chuẩn bị
- Tìm hiểu đề văn để biết các thông tin chính trước khi viết:
+ Trọng tâm cần làm rõ: giới thiệu về phẩm chất tiêu biểu của con người Việt Nam.
+ Kiểu văn bản chính: thuyết minh tổng hợp.
+ Phạm vi dẫn chứng: dẫn chứng thực tế, kiến thức lịch sử và thơ văn liên quan.
+ Xem lại: phần Kiến thức ngữ văn và phần Đọc hiểu các văn bản thông tin tổng hợp.
- Tìm các tư liệu liên quan đến đề tài đã xác định: (các bài viết, tranh, ảnh và thông tin, những câu chuyện về người Việt Nam....).
2. Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý: Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:
+ Người Việt Nam có những phẩm chất tiêu biểu nào?
+ Phẩm chất truyền thống và những phẩm chất mới là gì?
+ Những biểu hiện cụ thể về phẩm chất của con người Việt Nam?
+ Nguồn gốc, vai trò, ý nghĩa của phẩm chất người Việt trong cuộc sống và lịch sử dân tộc?
+ Em có những phẩm chất gì của người Việt Nam?
- Lập dàn ý: Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:
* Mở bài
Nêu khái quát vấn đề: giới thiệu một số phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam.
* Thân bài
- Nêu một số phẩm chất tiêu biểu của con người Việt Nam: giàu lòng nhân ái; dũng cảm, bất khuất; cần cù, sáng tạo; lạc quan, yêu đời;...
- Phân tích các phẩm chất ấy qua các ví dụ cụ thể (con người, sự việc, suy nghĩ, hành động,...) trong chiến đấu, lao động, học tập và nghiên cứu khoa học,...
- Phân tích và lí giải nguồn gốc của các phẩm chất cao đẹp, chỉ ra sự kế thừa và phát triển về phẩm chất của người Việt ngày nay.
- Phát biểu những suy nghĩ của em về phẩm chất của người Việt Nam.
* Kết bài
Nêu khái quát về vai trò, ý nghĩa các phẩm chất của con người Việt Nam trong cuộc sống ngày nay và trong lịch sử dựng nước, giữ nước của dân tộc.
