Viết bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý - Từ đ.. 
1. Nghị luận về tư tưởng đạo lí là gì?
Nghị luận về tư tưởng đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, quan điểm, nhân sinh (như các vấn đề về nhận thức; về tâm hồn, nhân cách, về các quan hệ gia đình xã hội; cách ứng xử, lối sống của con người trong xã hội…)
Ví dụ:
- Vấn đề nhận thức: lí tưởng, tuổi trẻ, nghề nghiệp, ước mơ…
- Vấn đề về nhân cách: phẩm chất tốt đẹp của con người, nhân cách sống,...
- Vấn đề về các quan hệ gia đình: tình mẫu tử, tình phụ tử,....
- Vấn đề về các quan hệ xã hội: tình thầy trò, tình bạn…
- Vấn đề về đạo đức, tâm hồn, tính cách: lòng nhân ái, lòng yêu nước, vị tha, độ lượng, bao dung; tính trung thực, dũng cảm, chăm chỉ, cần cù, thái độ hoà nhã, khiêm tốn; thói ích kỉ,...
- Vấn đề về cách ứng xử, đối nhân xử thế của con người trong cuộc sống.
2. Yêu cầu viết bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý
- Nhận biết đúng dạng đề bàn luận tư tưởng, đạo lý (thông qua một câu danh ngôn hoặc ngạn ngữ, ca dao,… hay nêu trực tiếp tư tưởng, đạo lý)
- Tìm hiểu nội dung cụ thể của tư tưởng, đạo lý ấy, những điều chưa rõ cần giải thích và làm sáng tỏ
- Xác định tính thời sự và ý nghĩa của vấn đề tư tưởng, đạo lý đối với xã hội nói chung, thế hệ trẻ nói riêng
- Tìm ý và lập dàn ý cho bài viết: xác định luận đề, các luận điểm, lí lẽ, lựa chọn, dẫn chứng. Các luận điểm, lí lẽ phải gắn bó mật thiết và xuất phát từ luận đề đã nêu. Các dẫn chứng có thể lấy từ đời sống, trong lịch sử và trong tác phẩm văn học. Bố cục bài viết theo ba phần (mở bài, thân bài, kết bài)
- Thể hiện rõ thái độ, tình cảm khi bàn luận vấn đề; vận dụng được kiến thức và những trải nghiệm của người viết
3. Hướng dẫn viết bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý
1. Chuẩn bị
- Tìm hiểu đề bài để biết các thông tin chính trước khi viết (trọng tâm vấn đề, kiểu bài, phạm vi bàn luận,…)
- Tìm các tư liệu liên quan đến đề tài đã xác định (các bài viết, câu chuyện, tranh, ảnh,…)
2. Tìm ý và lập dàn ý
a. Tìm ý
Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi
b. Lập dàn ý
- Mở bài: Nêu vấn đề bằng một trong các cách: phản đề, so sánh, đặt câu hỏi,…
- Thân bài: Giải quyết vấn đề
+ Giải thích câu cách ngôn bằng cách đặt câu hỏi: Là gì? Tại sao?
+ Phân tích: Thể hiện như thế nào?
+ Chứng minh: Bằng chứng cụ thể là gì?
+ Bình luận: Có giá trị và tác động như thế nào?
- Kết bài: Tổng hợp vấn đề bằng một trong các cách: tóm lược, phát triển, vận dụng, liên tưởng,…
3. Viết
4. Kiểm tra và chỉnh sửa
4. Ví dụ minh hoạ
Nghị luận xã hội về sự khoan dung
A - Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề: Mỗi con người trong cuộc đời này đều có những đức tính vô cùng tốt đẹp
- Nêu vấn đề nghị luận: Một trong những đức tính mà mỗi người cần có để tự hoàn thiện nhân cách bản thân chính là sự khoan dung
B - Thân bài
1. Giải thích: sự khoan dung là gì?
- Khoan dung: có tấm lòng rộng mở, độ lượng, biết tha thứ cho những lỗi lầm mà người khác mắc phải khi người ta biết sửa chữa, khắc phục lỗi của mình
- Sự khoan dung - đức tính tố đẹp để xã hội trở nên văn minh, yêu thương hơn
2. Tại sao con người cần có sự khoan dung?
- Con người không ai là hoàn hảo, chúng ta ai cũng đã từng có lần mắc phải sai lầm trong cuộc đời nên cần phải học cách khoan dung với mọi người
- Khoan dung sẽ khiến cho cuộc sống của chúng ta tốt đẹp, mọi người sống nhẹ nhàng, chân thành, cởi mở...
- Khoan dung giúp cho mối quan hệ giữa người với người trong xã hội trở nên tốt đẹp hơn
- Khoan dung còn là cách để động viên, an ủi người khác và chính bản thân mình sau mỗi lỗi sai
- Khoan dung giúp con người nhận được sự kính trọng từ người khác
- Khoan dung gợi nên những phẩm chất tốt đẹp khác của con người
3. Biểu hiện của sự khoan dung
- Cha mẹ tha thứ cho những lỗi lầm của con cái mắc phải khi chúng biết sửa lỗi, luôn bên cạnh động viên, khích lệ và ủng hộ
- Pháp luật có những sự khoan hồng đối với phạm nhân khi mà họ cải tạo tốt và biết nhận ra những sai lầm để sửa chữa, để trở thành người lương thiện khi trở về với xã hội
- Bạn bè tha thứ cho nhau khi giận hờn
- Thầy cô tha thứ cho những lỗi lầm của học trò khi học trò biết sửa đổi
....
4. Cần làm gì để có được sự khoan dung
- Mỗi người cần phải học cách tha thứ, mỉm cười đương đầu với khó khăn
- Suy nghĩ theo hướng tích cực, nhìn đời bằng con mắt lạc quan
- Lắng nghe, thấu hiểu và cảm thông với những người xung quanh
- Liên hệ bản thân
C - Kết bài
- Khẳng định lại vấn đề: khoan dung là một đức tính cao đẹp, là cách để cuộc sống có nhiều sự yêu thương
- Bài học: Hãy luôn sống giàu sự khoan dung và vị tha, biết thấu hiểu nhau hơn. Nếu như mỗi người biết đặt bản thân vào vị trí của người khác thì cuộc sống sẽ tươi đẹp hơn rất nhiều.
