Giới thiệu , đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một.. 
1. Yêu cầu khi giới thiệu , đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện
- Nêu được tên truyện, tên tác giả; khái quát được giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
- Trình bày được các nhận định, đánh giá về tác phẩm truyện một cách thuyết phục: nêu luận điểm rõ ràng, phối hợp linh hoạt phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ, làm nổi bật được nội dung thuyết trình
2. Hướng dẫn giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện
* Người nói
- Mở đầu: Nêu đề tài của bài nói, trình bày lý do lựa chọn đề tài.
- Triển khai: Trình bày các ý của bài nói (theo dàn ý đã chuẩn bị).
- Kết luận: Tóm tắt lại nội dung chính của bài nói, đưa ra một số ý tưởng mở rộng
* Người nghe
- Chú ý lắng nghe bài nói của bạn
- Nghe trên tinh thần sẵn sàng đưa ra các ý kiến của mình để đối thoại với người nói
- Đặt câu hỏi để người nói trình bày, giải thích về những nội dung còn chưa rõ
- Trao đổi với người nói về những điểm mà mình chưa đồng tình
3. Các yếu tố có trong tác phẩm truyện
| YẾU TỐ | KHÁI NIỆM | |
| Cốt truyện | - Cốt truyện trong tác phẩm tự sự (thần thoại, sử thi, cổ tích, truyện ngắn, tiểu thuyết, …) và kịch được tạo nên bởi sự kiện (chuỗi sự kiện). - Sự kiện là sự việc, biến cố dẫn đến những thay đổi mang tính chất bước ngoặt trong thế giới nghệ thuật hoặc bộc lộ những ý nghĩa nhất định với nhân vật hay người đọc - điều chưa được họ nhận thấy cho đến khi nó xảy ra. |
|
| Câu chuyện | - Câu chuyện là yếu tố cơ bản của tác phẩm truyện, bao gồm chuỗi sự kiện đã được sắp xếp, tổ chức theo dụng ý nghệ thuật của nhà văn, được trình bày thông qua một người kể, một điểm nhìn, với một giọng điệu cụ thể. - Câu chuyện là phương tiện để nhà văn miêu tả tính cách, số phận nhân vật, trình bày gương mặt đời sống theo quan niệm của mình. |
|
| Tình huống truyện | - Tình huống truyện gắn với sự kiện nổi bật nhất, với hoàn cảnh đặc biệt “bắt buộc con người ở một tình thế phải bộc lộ ra cái phần tâm can nhất, cái phần ẩn náu sâu kín nhất, thậm chí có khi là khoảnh khắc chứa đựng cả một đời người, một đời nhân loại”. - Phân loại tình huống truyện: + Tình huống hành động + Tình huống tâm lí + Tình huống nhận thức |
|
| Người kể chuyện | - Truyện kể chỉ tồn tại khi có người kể chuyện. Nó là một loại nhân vật do nhà văn tạo ra để thay mình kể câu chuyện. Đó là người chứng kiến hoặc tham gia vào câu chuyện, phát hiện ý nghĩa và có nhu cầu kể lại câu chuyện đó. + Trong VHDG: đó có thể là người trực tiếp diễn xướng để kể lại câu chuyện cho công chúng. + Trong các hình thức tự sự của VHV: người kể chuyện là vai hay đại diện mà nhà văn tạo ra để thay mình thực hiện việc kể chuyện. - Người kể chuyện dẫn dắt người đọc vào thế giới của truyện kể để tri nhận về nhân vật, sự kiện, không gian, thời gian, … |
|
| Ngôi kể | - Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện. + Người kể chuyện ngôi thứ nhất: là người kể xưng “tôi”. Kể theo ngôi này, người kể có thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, thấy hoặc trải qua,... kể như là người trong cuộc, làm tăng tính chân thật, tính thuyết phục “như là có thật” của câu chuyện → người kể chuyện hạn tri. + Người kể chuyện ngôi thứ ba: là người kể chuyện ẩn danh, không trực tiếp xuất hiện trong tác phẩm, không tham gia vào các sự việc, chỉ được nhận biết qua lời kể. Có khả năng nắm bắt tất cả những gì diễn ra trong câu chuyện, kể cả những biểu hiện sâu kín nhất trong nội tâm nhân vật → người kể chuyện toàn tri. |
|
| Nhân vật văn học | - Là yếu tố đặc biệt quan trọng trong tác phẩm tự sự. - Nhân vật văn học có thể là người, cũng có thể là thần tiên, ma quỷ, con vật, đồ vật,... được nhà văn tạo dựng trong tác phẩm văn học bằng phương tiện đặc thù của nghệ thuật ngôn từ. - Nhân vật luôn gắn với chủ đề của tác phẩm và là sáng tạo nghệ thuật mang tính ước lệ nên không thể đồng nhất nó với con người thực ở ngoài đời. - Nhân vật thường được miêu tả qua các chi tiết: Ngoại hình, lời nói, hành động, diễn biến nội tâm - Nhân vật được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau: + Xét từ vị trí cốt truyện: nhân vật chính, phụ. + Xét từ chức năng xã hội: chính diện, phản diện. + Xét theo phương thức xây dựng nhân vật: nhân vật loại hình; nhân vật tính cách; nhân vật tư tưởng. |
|
