Từ điển Văn 10 | Các dạng bài tập Văn 10 Văn bản nghị luận - Từ điển môn Văn 10

Luận điểm là gì? Cách xác định luận điểm - Văn 10

1. Văn bản nghị luận là gì? Một số văn bản nghị luận

- Văn bản nghị luận là loại văn bản thực hiện chức năng thuyết phục thông qua một hệ thống luận điểm, lí lẽ và bằng chứng được tổ chức chặt chẽ. 

- Một số văn bản nghị luận:

Ý nghĩa văn chương (Hoài Thanh)
Ý nghĩa văn chương - Hoài Thanh
 
Đức tính giản dị của Bác Hồ (Phạm Văn Đồng)
Soạn văn 7 trang 40 Cánh diều - Tập 2
 
Tinh thần yêu nước của nhân dân ta (Hồ Chí Minh)
Phân tích bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta của Chủ tịch Hồ Chí

2. Đặc điểm của văn bản nghị luận

- Tạo ra từ phương thức lập luận, phản ánh những đặc điểm về mục đích và cách thức biểu đạt nghị luận, xuất hiện ở bài nói hay bài viết.

- Là sản phẩm của tư duy logic, vẻ đẹp của mỗi áng văn nghị luận không chỉ thể hiện ở hình thức lập luận phong phú, lí lẽ đanh thép, giọng điệu thuyết phục mà còn thể hiện thái độ của tác giả trước vấn đề nghị luận.

- Ở những bối cảnh văn hoá và thời đại khác nhau, văn bản nghị luận có những đặc điểm riêng.

- Khi viết văn bản nghị luận, tuỳ vào tính chất của thể văn được chọn (hịch, cáo, tựa, bạt, phiếm luận,...) và nội dung bàn luận, các tác giả có thể sử dụng cả yếu tố biểu cảm và tự sự để làm tăng hiệu quả thuyết phục cho văn bản.

3. Luận điểm là gì? Cách xác định luận điểm

- Luận điểm là một ý kiến khái quát thể hiện tư tưởng, quan điểm, quan niệm của tác giả về luận đề. Nhờ hệ thống luận điểm (gọi đơn giản là hệ thống ý), các khía cạnh cụ thể của luận đề mới được làm nổi bật theo một cách thức nhất định.
- Cách xác định luận điểm: Luận điểm nhằm triển khai làm rõ cho luận đề; số luận điểm nhiều hay ít tuỳ thuộc vào dung lượng và nội dung của vấn đề. Mỗi luận điểm thường được trình bày bằng một câu khái quát và được làm sáng tỏ bởi các lí lẽ, dẫn chứng.

Ví dụ về luận điểm: Trong Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà năm 1945, Hồ Chí Minh đã dùng luận điểm đầy thuyết phục để chứng minh cho lập luận của mình:

“Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào. Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở trung, nam, bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết. Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu. Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược”.

Luận điểm của ví dụ này là: "Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào."

PH/HS Tham Gia Nhóm Lớp 10 Để Trao Đổi Tài Liệu, Học Tập Miễn Phí!