Giải VBT ngữ văn 9 bài Những ngôi sao xa xôi

Câu 1

Câu 1 (trang 76 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Kể tóm tắt nội dung truyện.

Truyện được trần thuật từ nhân vật nào? Việc chọn vai kể như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung truyện?

Lời giải chi tiết:

- Tóm tắt nội dung truyện: Truyện kể về ba nữ thanh niên xung phong tổ trinh sát mặt đường: Phương Định, Nho, chị Thao. Công việc của họ là đo khối lượng đất đá cần san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Mặc dù công việc rất nguy hiểm nhưng họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và với một niềm say mê. Sau những lúc phá bom nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống hồn nhiên, mộng mơ, yêu đời và lạc quan trong hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và nhận được sự quan tâm chăm sóc của Phương Định và chị Thao.

- Truyện được trần thuật ở ngôi thứ nhất từ Phương Định - nhân vật chính. Ngôi kể tạo điểm nhìn phù hợp dễ dàng tái hiện hiện thực khốc liệt của chiến tranh, tâm hồn con người.

- Nhân vật người kể chuyện này có vai trò tường thuật chi tiết, chân thực những khó khăn, nguy hiểm và tình đồng đội sự lạc quan của những cô gái phá bom.

Câu 2

Câu 2 (trang 77 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong ở một tổ trinh sát phá bom trên cao điểm. Ở họ có những nét gì chung đã gắn bó thành một khối thống nhất và những gì là nét riêng ở mỗi người?

Lời giải chi tiết:

- Những điểm chung ở ba nhân vật:

+ Còn trẻ, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc

+ Họ cùng chung nhiệm vụ trinh sát mặt đường, tinh thần trách nhiệm cao, có tình đồng đội gắn bó

+ Họ chiến đấu dũng cảm, sống giản dị, lạc quan, hồn nhiên

- Những nét riêng ở mỗi nhân vật:

+ Phương Định: cô gái Hà Nội, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng, hay sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư về gia đình và thành phố.

+ Nho: xinh xắn, hồn nhiên kiểu trẻ thơ, trong chiến đấu thì rất nhanh gọn, dù bị thương nhưng không rên la, không muốn đồng đội lo lắng.

+ Chị Thao: tổ trưởng, từng trải, mơ ước có phần thiết thực hơn; cương quyết, táo bạo, bình tĩnh trong công việc, chị hát tệ nhưng thích chép lời bài hát.

Câu 3

Câu 3 (trang 78 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Tác giả đã thể hiện chân thực và sinh động, tự nhiên tâm lí của những cô gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ.

Hãy phân tích tâm lí nhân vật Phương Định, tập trung vào những đoạn:

- Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu của truyện.

- Tâm trạng của cô trong một lần phá bom ở phần cuối truyện.

- Cảm xúc trước trận mưa đá ở cuối truyện.

Lời giải chi tiết:

- Ở đầu truyện: là một cô gái khá, “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”, yêu thích bản thân mình, “không săn sóc, vồn vã” khi được các anh pháo thủ và lái xe hỏi thăm.

- Trong một lần phá bom ở cuối truyện: làm việc cẩn thận, tỉ mỉ, có trách nhiệm. Có nghĩ đến cái chết nhưng nó mờ nhạt không cụ thể bằng việc liệu mìn có nổ không, bom có nổ không. Bằng mọi cách phải làm được cho bom nổ. Hết lòng chăm sóc cho Nho khi cô bị thương. Không dám rơi một giọt nước mắt vì cho rằng như thế là tự nhục mạ.

- Cảm xúc trước trận mưa đá cuối truyện: hồn nhiên, vui thích cuống cuồng như trẻ con, nhớ về những kỷ niệm ở thành phố, về mẹ, những ngôi sao.

Câu 4

Câu 4 (trang 78 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của truyện?

Lời giải chi tiết:

- Về ngôn ngữ, ngôn ngữ trần thuật cúa truyện phù hợp với nhân vật kể chuyện.

- Tác giả thường dùng câu ngắn, nhịp nhanh thể hiện được không khí khẩn trương trong hoàn cảnh chiến tranh. Riêng các đoạn hồi tưởng, nhịp kể chậm lại gợi nhớ một thời tuổi nhỏ đã qua, một thời vô tư hồn nhiên và không khí bình yên trước chiến tranh.

Câu 5

Câu 5 (trang 79 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Đọc truyện ngắn này, em hình dung và cảm nghĩ như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ?

Lời giải chi tiết:

Câu chuyện cho ta thấy tuổi trẻ thế hệ thanh niên kháng chiến chống Mĩ gặp nhiều gian lao, hiểm nguy nhưng ở họ vẫn luôn ngời sáng tinh thần tự do, dũng cảm, ngang tàng. Ở họ có sự kết hợp hoàn hảo giữa những phẩm chất anh hùng cao đẹp và tâm hồn sáng ngời của người bộ đội Cụ Hồ.

Luyện tập

Câu 1 (trang 79 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Tìm đọc và ghi lại một số bài thơ, đoạn thơ hay viết về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ.

Trả lời:

Một số bài thơ:

- Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật)

- Đồng chí (Chính Hữu)

- Khoảng trời – hố bom (Lâm Thị Mỹ Dạ)

- Gửi em cô thanh niên xung phong (Phạm Tiến Duật)

- Cô gái mở đường (Xuân Giao), ...

Câu 2 (trang 79 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật Phương Định.

Trả lời:

Học sinh trình bày cảm nghĩ của mình về nhân vật Phương Định nhưng cần đảm bảo các ý sau:

- Phương Định là một có gái có hoàn cảnh sống và chiến đấu rất khó khăn, nguy hiểm.

+ Phương Định là cô gái Hà Nội vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vào chiến trường, làm nhiệm vụ ở tổ đội trinh sát mặt đường.

+ Nhiệm vụ của cô: khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom, phải thường xuyên đối mặt với cái chết.

 - Phương Định có vẻ ngoài xinh đẹp: hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn, có cái nhìn xa xăm.

- Tâm hồn mơ mộng, hồn nhiên, yêu đời:

+ Phương Định thích ca hát, thích những bài dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng, thích Ca-chiu-sa,…

+ Vui vẻ trước cơn mưa đá.

- Tình cảm đồng đội, tình cảm chị em sâu sắc: Phương Định lo lắng và chăm sóc cho Nho khi Nho bị thương.

- Tinh thần dũng cảm, bản lĩnh, vượt qua mọi hiểm nguy để hoàn thành nhiệm vụ:

+ Cảnh Phương Định phá bom: cô không hề run sợ khi đối mặt với quả bom chưa nổ.

+ Cái chết cũng không làm cô run sợ bằng việc không thể châm nổ quả bom.

Loigiaihay.com