Giải Mục 2. Việt Nam hội nhập khu vực và quốc tế - Chuyên đề học tập Lịch sử 12 Chân trời sáng tạo

Câu a

a) Tác động của toàn cầu hóa đối với Việt Nam (trang 44, sách chuyên đề học tập Lịch sử 12)

Giải thích tác động tích cực và tiêu cực của toàn cầu hóa đối với Việt Nam. Cho ví dụ minh họa.

Lời giải chi tiết:

Tác động tích cực:

    - Về kinh tế:

          + Tạo cơ hội cho Việt Nam phát triển kinh tế thông qua tự do thương mại, thu hút đầu tư, chuyển giao khoa học – công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hoá, dịch vụ. Toàn cầu hóa thúc đẩy cơ cấu kinh tế Việt Nam chuyển dịch theo hướng tích cực với mô hình công nghiệp hóa hướng tới xuất khẩu.

          + Ví dụ: Toàn cầu hóa đã mở ra cơ hội xuất khẩu rộng lớn cho Việt Nam thông qua việc tham gia vào các thỏa thuận thương mại quốc tế như Hiệp định Thương mại Tổng hợp và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

    - Về chính trị:

          + Tạo điều kiện để Việt Nam tăng cường ảnh hưởng chính trị, nâng cao vị thế và uy tín quốc gia trong cộng đồng quốc tế.

          + Ví dụ: Việt Nam đã tham gia vào các tổ chức và hiệp định quốc tế như Liên Hợp Quốc, ASEAN và WTO, tăng cường hợp tác quốc tế và mở rộng mối quan hệ ngoại giao với các quốc gia khác. Điều này giúp Việt Nam tăng cường ảnh hưởng và uy tín quốc tế.

    - Về văn hoá- xã hội:

          + Trên cơ sở những nỗ lực xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc gắn với phát huy các giá trị văn hoá, văn hoá Việt Nam có điều kiện tiếp thu các giá trị mới và ngày càng trở nên đa dạng, phong phú.

          + Ví dụ: Hội chợ Du lịch và Văn hóa Việt Nam - Hàn Quốc: Mỗi năm, Hàn Quốc tổ chức hội chợ Du lịch và Văn hóa Việt Nam, nơi các doanh nghiệp du lịch và các nhóm nghệ thuật Việt Nam có cơ hội giới thiệu văn hóa, địa điểm du lịch và sản phẩm dân dụ của Việt Nam cho người dân Hàn Quốc.

    - Về khoa học – kĩ thuật và công nghệ:

          + Đã tạo điều kiện cho Việt Nam tiếp nhận các thành tựu khoa học công nghệ của thế giới; mang lại nhiều cơ hội để trao đổi, hợp tác và đổi mới; nâng cao chất lượng và hiệu quả của khoa học - kĩ thuật và công nghệ trong nước.

          + Ví dụ: Việt Nam và Nhật Bản thường có các dự án hợp tác trong lĩnh vực CNTT, bao gồm các dự án nghiên cứu và phát triển ứng dụng công nghệ mới, đổi mới sản phẩm và dịch vụ, cũng như đào tạo và trao đổi nguồn nhân lực chuyên môn.

Tác động tiêu cực:

    - Về kinh tế:

          + Toàn cầu hoá tạo ra môi trường cạnh tranh gay gắt giữa các nền kinh tế. Việt Nam có thể gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các công ty nước ngoài, dẫn đến khả năng mất thị phần trong nước.

          + Ví dụ: Từ một quốc gia có thu nhập thấp, chỉ 10 năm sau (2006 – 2016), do tác động tích cực của toàn cầu hoá, Việt Nam đã nằm trong nhóm các nước có thu nhập trung bình (thấp), có một số mặt hàng xuất khẩu đứng đầu thế giới.

    - Về chính trị:

          + Toàn cầu hoá làm gia tăng tính liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia, từ đó, đặt ra những nguy cơ và thách thức nhất định đối với chủ quyền quốc gia.

          + Ví dụ: Vấn đề Biển Đông ở Việt Nam

    - Về văn hoá- xã hội: Thu nhập của các nhóm dân cư đều tăng lên nhưng tốc độ tăng thu nhập của nhóm nghèo luôn thấp hơn nhóm giàu, do vậy, khoảng cách giàu nghèo và bất bình đẳng về thu nhập giữa thành thị và nông thôn, cũng như giữa các nhóm xã hội khác nhau ngày càng gia tăng. Cùng với sự phát triển của hợp tác, giao lưu kinh tế quốc tế, các hoạt động tội phạm có yếu tố nước ngoài cũng phát triển ở Việt Nam.

    - Về môi trường: Trong quá trình hội nhập và phát triển, việc gia tăng tiêu thụ nguồn tài nguyên thiên nhiên đã phát sinh ra những vấn đề như: ô nhiễm môi trường, cạn kiệt nguồn tài nguyên, biến đổi khí hậu,...

Quảng cáo

Câu b

b) Việt Nam hội nhập khu vực và quốc tế (trang 48, sách chuyên đề học tập Lịch sử 12)

1. Phân tích vai trò và đóng góp của Việt Nam trong tổ chức ASEAN

  2. Nêu những nét chính về quá trình Việt Nam tham gia các tổ chức quốc tế. 

Lời giải chi tiết:

1. Vai trò và đóng góp của Việt Nam trong tổ chức ASEAN

- Ngày 28- 7- 1995, Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN. 

- Việt Nam phát huy vai trò là hạt nhân thúc đẩy đoàn kết, thống nhất, tích cực thúc đẩy kết nạp Lào, Mi-an-ma (năm 1997)và Cam-pu-chia (năm 1999) vào ASEAN, góp phần hiện thực hoá ý tưởng về một ASEAN bao gồm toàn bộ 10 nước Đông Nam Á.

- Việt Nam có nhiều đóng góp quan trọng thể hiện qua việc góp phần xây dựng và thông qua nhiều văn kiện quan trọng, như: Tầm nhìn ASEAN năm 2020, Hiến chương ASEAN, Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN năm 2025, ...

- Việt Nam đóng góp vào quá trình xây dựng nguyên tắc, cùng ASEAN ứng phó hiệu quả các nguy cơ đe doạ hoà bình, an ninh và ổn định khu vực, ...

với các nước ngoài khu vực,...

- Việt Nam có nhiều đóng góp quan trọng trong mở rộng quan hệ và thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN với các đối tác như việc thúc đẩy mở rộng Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) để Nga và Mỹ tham gia. 

- Việt Nam là nước đi đầu trong khu vực lên ý tưởng về một Cộng đồng Văn hoá Xã hội, đề xuất và chủ trì xây dựng nhiều văn kiện quan trọng cho Cộng đồng; tổ chức thành công rất nhiều sự kiện quan trọng cấp Bộ trưởng thuộc Cộng đồng Văn hoá – Xã hội ASEAN, ...

2. Những nét chính về quá trình Việt Nam tham gia các tổ chức quốc tế

    - Sau khi thống nhất đất nước (1976), Việt Nam đã chủ động tham gia vào các tổ chức quốc tế, cụ thể là thành viên của Liên hợp quốc (1977), Hội đồng tương trợ kinh tế (1978), Liên minh Nghị viện thế giới (1979), Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol) (1991), ...

    - Năm 2007, Việt Nam trở thành thành viên của WTO. 

    - Năm 2018, Việt Nam kí kết Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) với tư cách là một trong 11 nền kinh tế sáng lập. 

    - Từ năm 2020, Việt Nam phê chuẩn và triển khai có hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA); tham gia kí Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), tạo cơ sở cho quá trình đẩy mạnh tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam.

    - Việt Nam là một thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. 

    - Từ năm 2014, Việt Nam đã cử một số sĩ quan và đơn vị quân đội, sĩ quan công an tham gia lực lượng gìn giữ hoà bình của Liên hợp quốc.

    - Từ năm 2011, Việt Nam chủ động và tích cực đẩy mạnh quá trình hội nhập quốc tế. Đến năm 2021, Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nhiều lĩnh vực của đời sống quốc tế.  

    - Việt Nam có quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư với 230 nước và vùng lãnh thổ; kí kết gần 100 hiệp định thương mại song phương, hơn 60 hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, 70 hiệp định tránh đánh thuế hai lần,...