Giải bài tập 8 trang 24 sách bài tập văn 12 - kết nối tri thức

Câu 1

 Tóm tắt câu chuyện được kể trong truyện ngắn Bến trần gian.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

     Anh Lăng đã ra đi vì chiến tranh, nhưng vẫn không ngừng tìm về chốn cũ, nơi con sông đồn rằng có ma trong câu chuyện bà kể hồi nhỏ. Ở quê nhà, Bà cụ Lăng nhớ về đứa con trai duy nhất của bà, cùng chị Thủy cặp nách năm đứa con nhưng vẫn giữ lời hứa chờ anh Lăng suốt đời. May sao anh được một ông già râu tóc bạc phơ chỉ đường quay về. Tình cờ thay, anh lại ở trên chuyến đò của chị Thùy nhưng dường như không ai nhìn thấy nhau. Đi sang bờ bên kia rồi lại ngoảnh về, chị Thùy òa khóc khi nhìn thấy bà cụ Lăng ra đã đứng trên bờ an ủi. Khi nhìn thấy cái gậy quen thuộc của u, anh Lăng mới nhận ra nhưng cứ như bị trói trên thuyền mặc dù lúc này hương kia đã lụi. Hai mẹ con nhận ra nhau lại đớn đau trong hoàn cảnh âm dương cách biệt. Được mẹ khuyên bảo anh ở trần thế chỉ làm mọi người thù ghét, nên anh Lăng đành phải trở lại về xứ ma mà chưa kịp nói lời nào với chị Thùy. Vào hôm sáng ngày mười sáu, khi chị Thùy đến thắp hương nhà anh như mọi khi thì thấy bà cụ Lăng có vẻ như đã khóc nhưng lại rõ dấu. Cũng sắp đến giỗ anh, bà cụ nhìn ra vườn thì thấy cây ổi ngày xưa anh trồng đang xào xạc, cùng với hai giọt nước mắt đang lăn chậm chạp trên gò má răn reo và rơi xuống tóc Thùy.

Câu 2

Theo bạn, cách tổ chức truyện kể của nhà văn Lưu Sơn Minh ở tác phẩm này có gì đáng chú ý?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Chú ý cách tổ chức truyện kể của nhà văn

Lời giải chi tiết:

     Sự độc đáo trong cách tổ chức truyện: Cách kể chuyện phi tuyến tính, sự đan xen giữa hiện thực và ảo giác tạo nên một cấu trúc truyện độc đáo, gây ấn tượng mạnh với người đọc.

     Sự khám phá sâu sắc tâm lý nhân vật: Tác phẩm không chỉ kể về một câu chuyện mà còn khám phá sâu sắc những tâm trạng phức tạp của người lính sau chiến tranh, về nỗi đau mất mát, về sự ám ảnh của quá khứ.

     Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố hiện thực và huyền ảo: Sự kết hợp này tạo nên một không gian truyện vừa quen thuộc vừa lạ lẫm, vừa đau thương vừa đẹp đẽ.

Câu 3

Phát biểu cảm nghĩ của bạn về nhân vật anh Lăng, bà cụ Lăng và chị Thủy.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Chú ý những chi tiết miêu tả các nhân vật và nêu quan điểm của bản thân

Lời giải chi tiết:

    - Anh Lăng mong mỏi muốn quay trở về chốn cũ, sau chiến tranh anh muốn được sum họp với gia đình, về với u, với những người thân thuộc và với làng quê thanh bình. 

    - Cụ Lăng hiền từ, thương nhớ đứa con đã ra đi vì lính, khi con về trong hình hài không còn là một con người sống nhưng vẫn khuyên răn con phải quay về xứ ma để không làm hại đến ai. 

   - Chị Thủy hiếu thảo, đảm đang, và có nhẽ vẫn giữ lời hứa chờ anh Lăng trở về.

Câu 4

 Nêu những yếu tố mà bạn xác định là kì ảo trong truyện. Nhận xét về đặc điểm và ý nghĩa của chúng (có thể liên hệ với truyện ngắn Muối của rừng).

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Nhớ lại kiến thức về yếu tố kì ảo

Lời giải chi tiết:

* Yếu tố kì ảo:

- Hình ảnh những người lính đã hy sinh: họ xuất hiện trong tâm trí của nhân vật "tôi" một cách sinh động, rõ ràng.

- Bến đò và người lái đò: không gian và nhân vật huyền ảo, mang tính biểu tượng.

- Những chi tiết kì ảo khác: tiếng sáo diệu kỳ, ánh trăng lung linh, sương giăng mờ ảo...

* Tác dụng:

- Tạo sự hấp dẫn, lôi cuốn cho tác phẩm: yếu tố kì ảo khơi gợi trí tưởng tượng của người đọc, khiến họ tò mò và muốn khám phá nội dung tác phẩm.

- Thể hiện quan niệm về thế giới tâm linh: con người tin vào sự tồn tại của thế giới bên kia, tin vào sự bất tử của linh hồn.

- Thể hiện niềm tin vào cuộc sống: dù trải qua nhiều mất mát, con người vẫn giữ niềm tin vào tương lai tốt đẹp.

- Khắc họa nội tâm nhân vật: yếu tố kì ảo giúp thể hiện những suy tư, cảm xúc phức tạp của nhân vật "tôi".

- Giúp tác giả truyền tải thông điệp: ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người, bày tỏ mong muốn về hòa bình.

Câu 5

Phân tích một chi tiết mà bạn cho là đặc sắc trong tác phẩm (gợi ý: sông đêm trăng, nén hương,...).

Phương pháp giải:

Lựa chọn chi tiết tiêu biểu

Lời giải chi tiết:

Chi tiết "sông đêm trăng" trong đoạn trích không chỉ đơn thuần là một khung cảnh thiên nhiên mà còn mang nhiều tầng ý nghĩa, góp phần tạo nên không khí huyền ảo, sâu lắng và gợi nhiều liên tưởng cho người đọc.

1. Không gian huyền bí, mê hoặc:

+ Sông đêm: Hình ảnh dòng sông đêm tĩnh lặng, sâu thẳm gợi lên cảm giác bí ẩn, huyền hoặc. Nó là nơi giao thoa giữa thế giới sống và thế giới tâm linh, là nơi diễn ra những câu chuyện huyền bí, ly kỳ.

+ Trăng: Ánh trăng mờ ảo, lung linh trên mặt nước càng tăng thêm vẻ đẹp huyền ảo cho khung cảnh. Trăng thường được coi là biểu tượng của sự cô đơn, nỗi nhớ, đồng thời cũng là nhân chứng của bao biến cố thăng trầm trong cuộc đời.

=> Sự kết hợp: Sự kết hợp giữa sông, đêm và trăng tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp, gợi cảm, đồng thời cũng tạo ra một không gian đầy chất thơ, lãng mạn.

2. Biểu tượng cho thời gian, sự trôi chảy của cuộc sống:

Dòng sông: Dòng sông chảy không ngừng tượng trưng cho thời gian trôi đi không ngừng nghỉ. Nó cũng là biểu tượng của cuộc đời con người, với những thăng trầm, biến đổi không ngừng. Trăng: Trăng tròn rồi khuyết, khuyết rồi lại tròn, tượng trưng cho sự tuần hoàn của thời gian, của cuộc sống.

3. Nơi giao thoa giữa hiện thực và tâm linh:

+ Sông đêm: Là nơi giao thoa giữa thế giới hiện thực và thế giới tâm linh. Sông là nơi diễn ra những câu chuyện huyền bí, nơi linh hồn người chết trở về. Trăng: Trăng thường được gắn liền với những câu chuyện thần thoại, truyền thuyết, là nơi cư ngụ của các vị thần, tiên nữ.

4. Tạo không gian cho tâm trạng nhân vật: Đây là bối cảnh lý tưởng để nhân vật bày tỏ nỗi nhớ nhung, sự cô đơn, nỗi niềm hoài niệm về quá khứ. Khung cảnh này làm tăng thêm tính chất lãng mạn, trầm buồn cho câu chuyện.

Câu 6

Bạn cảm nhận như thế nào về đoạn kết tác phẩm?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn kết và nêu cảm nhận của bản thân

Lời giải chi tiết:

    Đoạn kết của tác phẩm mang lại một cảm xúc sâu lắng và đầy xao xuyến vừa là đau buồn, vừa an ủi, với sự hòa quyện giữa ký ức và hiện thực, giữa nỗi mất mát và sự tiếp tục của cuộc sống. Đây là một đoạn kết đẹp, giàu tính nhân văn và gợi nhiều suy ngẫm về tình cảm gia đình, về sự hiện diện của người đã khuất trong đời sống tinh thần của những người ở lại.

Câu 7

Nhan đề Bến trần gian kết nối với nội dung và ý nghĩa câu chuyện như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nhan đề và văn bản

Lời giải chi tiết:

Bến trần gian - không chỉ là một khung cảnh vật lý mà còn là biểu tượng đậm chất nhân văn, đựng đầy những ý nghĩa sâu xa về cuộc sống và sự tồn tại của con người. Đó là nơi mà cuộc hành trình của con người trải qua, từ gặp gỡ đến chia ly, từ niềm vui đến nỗi buồn, qua muôn vàn cung bậc cảm xúc và những thử thách đầy cam go, từ đó giúp họ trưởng thành và trở nên mạnh mẽ hơn.

Bến trần gian - nơi để nhớ về những người đã hy sinh, làm động lực để thế hệ sau nắm vững trách nhiệm và ý nghĩa của cuộc sống. Tại đây, con người có thể tìm thấy sự đồng cảm, chia sẻ và tiếp thêm sức mạnh từ những người xung quanh. Bến trần gian là nơi để gìn giữ niềm tin vào một cuộc sống đẹp đẽ và hy vọng vào một tương lai tươi sáng.

Câu 8

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận, suy nghĩ của bạn về một chi tiết kì ảo trong truyện.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đã phân tích và kĩ năng viết đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Chi tiết kỳ ảo "cái lá gài vào vành tai" mà ông già râu tóc bạc phơ trao cho anh lăng, mang ý nghĩa sâu sắc và tượng trưng. Hình ảnh chiếc lá kỳ diệu không chỉ giữ cho linh hồn nhân vật không tan biến mà còn cho phép anh bay lượn, trôi nhẹ nhàng qua không gian, thời gian và cảnh vật. Điều này có thể được hiểu như một phép ẩn dụ về hành trình trở về cội nguồn, về quá khứ và nơi chốn mà anh đã ra đi. Chiếc lá biểu tượng cho sự kết nối giữa hiện tại và quá khứ, giữa sự sống và cái chết, giữa thực và ảo. Cảnh tượng anh không thể vượt qua con sông mà cần một con đò đón, dù đã được trao sức mạnh kỳ diệu, càng làm nổi bật hơn ranh giới giữa hai thế giới. Con sông ở đây có thể tượng trưng cho ranh giới giữa hai thế giới hiện tại và vĩnh hằng, hoặc giữa thế giới hiện thực và thế giới siêu nhiên. Cần một con đò để vượt sông không chỉ là hành động vật lý, mà còn là hành trình tâm linh, nơi mà con người phải nhờ đến một sức mạnh khác để tiếp tục hành trình của mình. Chi tiết này không chỉ mang đến một không khí huyền bí, mộng mơ mà còn gợi mở nhiều suy nghĩ về hành trình tìm lại chính mình, về sự an nghỉ cuối cùng, và về niềm tin vào một sự tồn tại vĩnh hằng vượt ra ngoài thế giới thực tại. Đoạn văn sử dụng yếu tố kỳ ảo để khơi gợi những suy ngẫm về cuộc sống, cái chết, và sự trở về nguồn cội, tạo nên một tầng ý nghĩa sâu sắc và đầy tính nhân văn.