Điều chế và ứng dụng của ester - Hoá 12

Khi thay nhóm – OH ở nhóm carboxyl của carboxylic acid (RCOOH) bằng nhóm OR’ của alcohol thì được ester.

Xét phản ứng sau:

Ester đơn chức: ⇒ RCOOR’  với R: gốc hydrocarbon, có thể là H.

R^’: gốc hydrocarbon, không thể là H.

Ester thường được điều chế bằng phản ứng ester hoá giữa carboxylic acid và alcohol với xúc tác là acid (thường dùng H₂SO₄ đặc).

→ Vai trò H₂SO₄đặc = xúc tác + hút nước (giúp phản ứng theo chiều thuận, tăng hiệu suất phản ứng).

→ Có thể sử dụng phương pháp chưng cất để tách ester ra khỏi hỗn hợp, do nhiệt độ sôi của ester thấp hơn acid và alcohol.

- Các ester có mùi thơm, không độc, được dùng làm chất tạo hương trong công nghiệp thực phẩm (ethyl butyrate, benzyl acetate,...), mĩ phẩm (linalyl acetate, geranyl acetate,...).

- Một số polymer có nhóm chức ester được dùng để sản xuất chất dẻo (poly(methyl methacrylate)), sơn tường (polyacrylate).

- Một số hợp chất chứa nhóm chức ester được dùng làm dược phẩm (aspirin, methyl salicylate,...). Các ester có phân tử khối thấp được dùng làm dung môi để tách, chiết chất hữu cơ (ethyl acetate), pha sơn (butyl acetate),...