Copyright © 2021 loigiaihay.com
Từ điển Hoá 11| Các dạng bài tập Hoá 11
Hydrocarbon - Từ điển Hoá 11
Hydrocarbon - Từ điển Hoá 11 Danh pháp của alkane - Hoá 11
1. Alkane là gì?
Alkane là những hydrocarbon mạch hở, phân tử chỉ chứa các liên kết đơn.
2. Tên gọi của alkane mạch thẳng
Alkane không phân nhánh (chỉ gọi theo danh pháp thay thế UIPAC)
Tên alkane = Phần nền (Chỉ số lượng nguyên tử C) + ane
|
Số C |
Công thức phân tử |
Công thức cấu tạo alkane |
Phần nền |
Tên alkane |
Cách nhớ |
|
1 |
CH4 |
CH4 |
meth - |
methane |
Mẹ |
|
2 |
C2H6 |
H3C-CH3 |
eth - |
ethane |
Em |
|
3 |
C3H8 |
H3C-CH2-CH3 |
prop - |
propane |
Phải |
|
4 |
C4H10 |
H3C-CH2-CH2-CH3 |
but - |
butane |
Bón |
|
5 |
C5H12 |
H3C-CH2-CH2-CH2-CH3 |
pent - |
pentane |
Phân |
|
6 |
C6H14 |
H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 |
hex - |
hexane |
Hoá |
|
7 |
C7H16 |
H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 |
hept - |
heptane |
Học |
|
8 |
C8H18 |
H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 |
oct - |
octane |
Ở |
|
9 |
C9H20 |
H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 |
non - |
nonane |
Ngoài |
|
10 |
C10H22 |
H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 |
dec - |
decane |
Đồng |
3. Tên gọi thay thế của các alkane phân nhánh
- Gốc alkyl là phần còn lại sau khi lấy đi một nguyên tử hydrogen từ phân tử alkane.
Alkane (CnH2n+2) 
Alkyl (CnH2n+1-)
(tên tiền tố + ane) (tên tiền tố + yl)
- Tên gọi thay thế của alkane phân nhánh:
|
Các bước gọi tên |
Chú ý |
|
B1: Xác định mạch chính |
- Mạch chính là mạch dài nhất, nhiều nhánh nhất. |
|
B2: Đánh số nguyên tử carbon mạch chính |
- Từ phía gần nhánh nhất để tổng vị trí nhánh là nhỏ nhất. |
|
B3: Xác định tên gọi các nhánh và vị trí nhánh |
- Nếu có nhiều nhánh giống nhau thì thêm: di- (2), tri- (3), tetra- (4), … để chỉ số lượng nhóm giống nhau; - Nếu có nhiều nhánh khác nhau thì gọi tên nhánh theo bảng chữ cái ABC. |
|
Bước 4: Gọi tên theo công thức: Vị trí nhánh – tên nhánh + tên alkane mạch chính (Chữ với số cách nhau bởi dấu “–”; số với số cách nhau bởi dấu “,”; chữ với chữ viết liền) |
|
4. Tên gọi thay thế của các alkane mạch nhánh gồm alkane mạch chính kết hợp với một hay nhiều nhánh
Tên Alkane mạch nhánh = Số chỉ vị trí mạch nhánh – Tên nhánh + Tên alkane mạch chính
Chú ý :
· Mạch chính là mạch chứa nhiều C và nhiều nhánh nhất.
· Đánh số sao cho nhánh có vị trí nhỏ nhất (nhiều nhánh thì tổng vị trí nhánh nhỏ nhất).
· Nếu có nhiều nhánh khác nhau, gọi tên nhánh theo chữ cái a,b,c,...
· Nếu có 2,3,4,... nhánh giống nhau thì dùng chữ di (2), tri(3) , tetra (4)...
· Khi carbon số 2 (tính theo mạch chính) có 1 nhánh CH3 => gọi iso và tính toàn bộ C trong phân tử.
· Khi carbon số 2 (tính theo mạch chính) có 2 nhánh CH3 => gọi neo và tính toàn bộ C trong phân tử.
Ví dụ:
3-ethyl-2,2-dimthyllpentane
