Cốt truyện là gì? Cách xác định cốt truyện - Văn 10

1. Cốt truyện là gì? Cách xác định cốt truyện

- Cốt truyện là câu chuyện được tổ chức một cách nghệ thuật với biến cố, tình huống, xung đột làm cho câu chuyện trở nên có nghĩa

- Cách xác định cốt truyện: Đọc kĩ văn bản truyện và xác định các sự kiện chính

2. Chức năng của cốt truyện

- Tổ chức sự kiện: Sắp xếp các sự kiện trong tác phẩm một cách logic, có trật tự (theo trình tự thời gian, nhân quả hoặc tuỳ thuộc vào dụng ý nghệ thuật).

- Thúc đẩy hành động: Tạo ra xung đột, tình huống để thúc đẩy nhân vật hành động và phát triển.

- Khắc hoạ nhân vật: Thông qua hành động và phản ứng trong các tình huống, tính cách, số phận và sự phát triển của nhân vật được bộc lộ rõ nét.

- Truyền tải tư tưởng: Là phương tiện để tác giả gửi gắm những thông điệp, chủ đề và ý nghĩa nhân sinh sâu sắc.

3. Đặc điểm của cốt truyện

- Là yếu tố nhằm khắc hoạ tính cách nhân vật, mối quan hệ giữa họ và khám phá các xung đột xã hội cốt lõi.

- Giúp tác giả khái quát hoá hiện thực, tập trung vào bản chất vấn đề và diễn biến nội tâm nhân vật.

- Mức độ quan trọng của cốt truyện thay đổi tuỳ thể loại (ví dụ: ít quan trọng hơn trong tác phẩm trữ tình).

- Dù đa dạng, điểm chung của mọi cốt truyện là phản ánh sự tương tác giữa con người và xã hội, được thể hiện qua lăng kính sáng tạo riêng của tác giả.

4. Ví dụ về cốt truyện

- Cốt truyện của Dế Mèn phiêu lưu kí là kể về hành trình phiêu lưu của Dế Mèn. Từ một chú dế kiêu căng, sau khi gây ra cái chết của Dế Choắt, Mèn bước vào thế giới rộng lớn. Qua những cuộc gặp gỡ với bạn bè và trải qua nhiều hiểm nguy, Mèn dần trưởng thành, rút ra được nhiều bài học cuộc sống ý nghĩa

- Cốt truyện của Truyện Kiều kể về cuộc đời Thuý Kiều - một phụ nữ tài sắc nhưng bạc mệnh. Vì gia biến, nàng phải bán mình, bước vào mười lăm năm lưu lạc, đau khổ: hai lần bán vào lầu xanh, làm vợ lẽ, bị hành hạ. Dù được Từ Hải cứu và lấy làm chồng, nàng lại vô tình khiến chồng chết. Cuối cùng, khi gia đình được minh oan, Kiều đoàn tụ với Kim Trọng nhưng từ chối hạnh phúc, chọn sống một mình.