1. Giới thiệu về một tác phẩm nghệ thuật là gì?
2. Yêu cầu khi làm bài giới thiệu về một tác phẩm nghệ thuật
- Nêu được lý do chọn giới thiệu tác phẩm
- Trình bày được cảm nhận, quan điểm cá nhân của người nói về giá trị tác phẩm với các lý lẽ và bằng chứng thuyết phục; chủ động đặt câu hỏi để người nghe cùng tương tác và đối thoại
- Thể hiện sự tôn trọng những cách cảm nhận, đánh giá đa dạng đối với một tác phẩm nghệ thuật
3. Hướng dẫn làm bài giới thiệu về một tác phẩm nghệ thuật
1. Chuẩn bị
- Lựa chọn đề tài:
+ Đề tài của bài nói có thể được khai thác từ kết quả của hoạt động viết trước đó, nghĩa là có thể giới thiệu về chính bài thơ đã chọn để viết bài phân tích, đánh giá. Cũng có thể giới thiệu về một tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật khác như bài hát (hay bản nhạc), bộ phim, bức tranh, bức tượng,…
+ Để việc giới thiệu đạt hiệu quả tương tác tốt với người nghe, nên chọn tác phẩm từng được nhiều bạn trong lớp quan tâm; đặc biệt, về tác phẩm đó, người giới thiệu có thể tạo cho người nghe cơ hội được thấy, xem, nghe trực tiếp, dù chỉ qua các phiên bản, ảnh chụp hay qua các video clip sưu tầm được
- Tìm ý và sắp xếp ý:
+ Nếu chọn giới thiệu về bài thơ đã được bàn tới trong bài viết trước đó, cần rút gọn bài viết thành một dàn ý cho bài nói, đánh dấu những ý quan trọng sẽ trình bày, những bằng chứng minh hoạ sẽ nêu lên và phân tích
+ Nếu chọn giới thiệu về một tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật khác, cần hình thành hệ thống ý dựa trên việc trả lời các câu hỏi như: Tên của tác phẩm là gì? Tác giả là ai?...
+ Tổ chức theo bố cục: Nhận diện → Tìm hiểu → Đánh giá → Đề xuất thái độ, cách thức tiếp nhận phù hợp
2. Lập dàn ý
- Mở đầu: Nêu tên tác phẩm được giới thiệu và lí do chọn giới thiệu tác phẩm đó
- Triển khai: Miêu tả đặc điểm của tác phẩm (thể loại, tính chất, quy mô, dung lượng,…) và nêu nhận xét, đánh giá về tác phẩm theo các góc độ tiếp cận khác nhau
- Kết luận: Khẳng định giá trị chung và ý nghĩa của tác phẩm
3. Trao đổi, đánh giá
* Người nói
- Làm rõ những điều người nghe muốn tìm hiểu thêm
- Trao đổi lại những điểm chưa thống nhất về ý kiến
- Thể hiện thái độ tiếp thu tích cực, cầu thị
* Người nghe
- Nêu những vấn đề muốn làm rõ hơn về tác phẩm
- Nêu quan điểm đánh giá khác về tác phẩm (trên tinh thần tranh luận)
- Bổ xung thông tin về tác phẩm
- Góp ý với người nói về cách trình bày bài nói
4. Ví dụ minh hoạ
Lựa chọn tác phẩm để giới thiệu
- Tác phẩm văn học: Em có thể chọn một cuốn sách, một bài thơ, một truyện ngắn mà mình yêu thích.
Ví dụ: "Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài, "Chiếc lá cuối cùng" của O. Henry, "Bức tranh của Dorian Gray" của Oscar Wilde...
- Tác phẩm nghệ thuật: Em có thể chọn một bức tranh, một tác phẩm điêu khắc, một bản nhạc, một bộ phim... mà em ấn tượng và yêu thích.
Ví dụ: "Tượng David" của Michelangelo, "Bản giao hưởng số 9" của Beethoven, bộ phim "Spirited Away" của Hayao Miyazaki...
Dàn ý chung
1. Mở bài
- Giới thiệu tên tác phẩm, thể loại, tên tác giả
- Nêu lí do lựa chọn tác phẩm
- Nhận xét khái quát về tác phẩm.
2. Thân bài
a) Giới thiệu tóm tắt về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
- Đặc điểm về nội dung
- Đặc điểm về hình thức nghệ thuật
b) Giới thiệu về chủ đề, thông điệp của tác phẩm
- Chủ đề chính của tác phẩm
- Thông điệp mà tác phẩm muốn gửi gắm
c) Trình bày ý kiến nhận xét, đánh giá về tác phẩm
- Điều thích hoặc không thích về tác phẩm
- Tình cảm, cảm xúc khi đọc/ xem / nghe tác phẩm.
3. Kết bài
- Tóm tắt nội dung trình bày về tác phẩm
- Khuyến khích người nghe thưởng thức tác phẩm.
Dàn ý chi tiết giới thiệu tác phẩm Chữ người tử tù
1. Mở bài
- Nguyễn Tuân là một nghệ sĩ, một nhà văn lớn của nền văn học hiện đại Việt Nam với phong cách nghệ thuật tài hoa, uyên bác.
- Chữ người tử tù là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám.
- Tác phẩm được đánh giá là một tác phẩm đạt gần tới sự toàn thiện, toàn mĩ, ca ngợi cái đẹp, cái tài, cái thiên lương.
2. Thân bài
a) Tóm tắt nội dung và nghệ thuật của tác phẩm:
- Nội dung:
+ Huấn Cao - nhân vật trung tâm của tác phẩm - là một tử tù của triều đình nhưng đặc biệt nổi tiếng khắp vùng với biệt tài viết chữ. Đó là một con người trọng nghĩa khí, là hiện thân của cái tài, cái đẹp, cái thiên lương.
+ Không chỉ có nhân vật Huấn Cao mà tấm lòng trong sáng, biết thưởng thức và giữ gìn cái đẹp còn được thể ở nhân vật thầy thơ lại và viên quản ngục. Đặc biệt, tấm lòng của viên quản ngục được Nguyễn Tuân coi là “một thanh âm trong trẻo chen vào một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ”.
- Nghệ thuật:
+ Nghệ thuật tạo tình huống truyện thật độc đáo: cuộc gặp gỡ chốn lao tù giữa Huấn Cao và viên quản ngục, góp phần khắc hoạ rõ nét tính cách nhân vật và tô đậm chủ đề của tác phẩm.
+ Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc: Nhân vật được xây dựng từ cái nhìn tài hoa của người nghệ sĩ với bút pháp lãng mạn, đặt nhân vật trong mối liên hệ tương phản và cách miêu tả gián tiếp.
+ Nghệ thuật tạo dựng cảnh cho chữ: tác giả đã sử dụng triệt để thủ pháp đối lập để miêu tả cảnh cho chữ “xưa nay chưa từng có”, từ đó góp phần khắc hoạ rõ nét tính cách nhân vật.
+ Sử dụng một loạt các từ Hán Việt rất đắt giá tạo nên màu sắc lịch sử, cổ kính và bi tráng.
b) Giới thiệu về chủ đề, thông điệp của tác phẩm
- Chủ đề: Ca ngợi cái đẹp, cái tài, cái thiên lương.
- Thông điệp:
+ Cái đẹp có thể sinh ra, toả sáng giữa chốn hôi hám, nhơ bẩn nhưng cái đẹp không thể chung sống cùng cái xấu, cái ác.
+ Con người xứng đáng được thưởng thức cái đẹp chỉ khi giữ được thiên lương.
+ Cái đẹp có thể cảm hoá được con người.
c) Trình bày ý kiến nhận xét, đánh giá về tác phẩm
- Em ấn tượng nhất với nhân vật nào? Cảnh nào? Chi tiết nào?
- Em rút ra được những bài học gì từ tác phẩm?
- Có thể so sánh "Chữ người tử tù" với các tác phẩm khác mà em đã đọc để thấy được những điểm tương đồng và khác biệt.
3. Kết bài
- Đánh giá về giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chữ người tử tù.
- Chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân khi đọc tác phẩm.
Giới thiệu về một tác phẩm nghệ thuật - Từ điển môn Văn.. 


