Tóm tắt bằng sơ đồ nội dung của một văn bản đơn giản - Văn 6

Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ là cách lược bỏ các ý phụ, thông tin chi tiết, chỉ giữ lại những ý chính, tông tin cốt lõi và thể hiện dưới dạng sơ đồ.

a. Yêu cầu về nội dung:

- Tóm lược đúng và đủ các sự việc, phần, đoạn, ý chính trong văn bản.

- Sử dụng các từ khoá, cụm từ.

- Thể hiện được quan hệ giữa các sự việc, phần, đoạn, ý chính trong văn bản.

- Thể hiện được nội dung bao quát của văn bản.

b. Yêu cầu về hình thức:

- Kết hợp hài hoà, hợp lí giữa các từ khoá với hình vẽ, mũi tên, các kí hiệu, ...

- Sáng rõ, có tính thẩm mĩ, giúp nắm bắt nội dung chính của văn bản một cách thuận lợi, dễ dàng.

TRƯỚC KHI TÓM TẮT

- Xác định đúng nội dung cốt lõi của văn bản và hệ thống ý triển khai nội dung đó.

- Lựa chọn từ khoá phản ánh nội dung cốt lõi và các ý triển khai đã xác định được.

- Xác định mối liên hệ giữa các từ khoá.

Ví dụ: Khi tóm tắt quan niệm của vua sư tử Mu-pha-sa về "vòng đời bất tận" (trong đoạn đầu văn bản Các loài chung sống với nhau như thế nào?), em cần thực hiện các bước sau:

a. Xác định nội dung cốt lõi của đoạn văn: những mối quan hệ ràng buộc lẫn nhau giữa các loài trong cuộc sống, tạo thành một "vòng đời bất tận".

b. Xác định các từ khoá: chúng ta, linh dương, chết, cỏ.

c. Xác định mối liên hệ giữa các từ khoá: chúng ta ăn linh dương; chúng ta chết; chúng ta trở về với cỏ; linh dương ăn cỏ.

TÓM TẮT

- Vẽ các hình cụ thể chứa các từ khoá.

- Sắp xếp các hình (chứa từ khoá) theo trật tự thích hợp.

- Vẽ các đường cong, thẳng hoặc mũi tên nối các hình (chứa từ khoá) với nhau.

CHỈNH SỬA

- Kiểm tra xem sơ đồ đã phản ánh đúng cách hiểu của bản thân về nội dung văn bản chưa.

- Xoá hay chỉnh sửa những chi tiết khiến người đọc sơ đồ có thể hiểu sai lệch điều bản thân muốn thể hiện hay chia sẻ về nội dung văn bản.

- Xem xét tính chính xác, phù hợp của việc xếp đặt vị trí các hình và việc thiết lập đường nối giữa chúng.