Phần 3: Thuyết trình về phong cách sáng tác của một trường phái văn học trang 79, chuyên đề học tập ngữ văn 12 - Kết nối tri thức

Lời giải chi tiết

Thuyết Trình Về Phong Cách Sáng Tác của Chủ Nghĩa Hiện Thực Phê Phán trong Văn Học Việt Nam

I. Về Tên Gọi (Danh Xưng) của Trường Phái

Chủ nghĩa hiện thực phê phán (Critical Realism) là một trường phái văn học nổi bật trong văn học Việt Nam thế kỷ 20. Danh xưng này phản ánh đặc trưng chính của phong cách sáng tác: phê phán xã hội và con người qua những miêu tả chân thực và khách quan.

 II. Về Quá Trình Hình Thành, Phát Triển và Tầm Ảnh Hưởng của Trường Phái

- Quá Trình Hình Thành: Chủ nghĩa hiện thực phê phán xuất hiện vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, trong bối cảnh xã hội Việt Nam đang trải qua nhiều biến động lớn dưới ách thống trị của thực dân Pháp và sự suy đồi của chế độ phong kiến. Tầng lớp trí thức, nhà văn cảm nhận sâu sắc sự bất công, thối nát trong xã hội và dùng văn học để phản ánh, phê phán những vấn đề này.

- Quá Trình Phát Triển: Trường phái này phát triển mạnh mẽ trong những năm 1930-1945, với sự ra đời của nhiều tác phẩm nổi bật, từ truyện ngắn đến tiểu thuyết và kịch. Các nhà văn hiện thực phê phán đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao nhận thức xã hội và kêu gọi cải cách.

- Tầm Ảnh Hưởng: Chủ nghĩa hiện thực phê phán không chỉ có ảnh hưởng mạnh mẽ trong văn học mà còn trong tư tưởng xã hội, góp phần thức tỉnh và động viên tầng lớp trí thức và nhân dân trong cuộc đấu tranh chống lại sự bất công, đòi hỏi quyền lợi và sự thay đổi.

 III. Về Thành Tựu Chính của Trường Phái

Tác giả và Tác phẩm tiêu biểu:

- Vũ Trọng Phụng:

  - "Số Đỏ": Một tiểu thuyết châm biếm phê phán sâu sắc sự thối nát và giả tạo của xã hội thượng lưu đô thị.

  - "Giông Tố": Phản ánh những bi kịch và thối nát trong xã hội phong kiến và thực dân.

- Nam Cao:

  - "Chí Phèo": Tác phẩm kinh điển phản ánh sự tha hóa của con người dưới áp lực của xã hội bất công.

  - "Lão Hạc": Câu chuyện bi thảm về một người nông dân lương thiện bị đẩy vào cảnh nghèo đói và tuyệt vọng.

- Ngô Tất Tố:

  - "Tắt Đèn": Tác phẩm phê phán sự bóc lột tàn nhẫn của chế độ thực dân phong kiến đối với người nông dân.

Đóng Góp Mang Tính Lịch Sử:

Chủ nghĩa hiện thực phê phán đã ghi dấu ấn sâu đậm trong văn học Việt Nam, góp phần làm sáng tỏ những bất công, thối nát trong xã hội, kêu gọi sự thay đổi và cải cách. Trường phái này đã đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao ý thức xã hội và góp phần vào sự phát triển của văn học và tư tưởng Việt Nam.

 IV. Về Các Đặc Điểm Nổi Bật Trong Phong Cách Sáng Tác của Trường Phái

1. Miêu Tả Chân Thực:

- Các tác phẩm hiện thực phê phán thường miêu tả chân thực đời sống xã hội, từ cảnh nghèo đói, bất công đến những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày. 

- Ví dụ: Trong "Chí Phèo", Nam Cao miêu tả chi tiết cuộc sống lưu manh, say xỉn của Chí Phèo và sự cô độc của anh.

2. Tính Phê Phán:

- Một đặc điểm quan trọng của trường phái này là tính phê phán mạnh mẽ đối với xã hội, con người và những giá trị đạo đức giả tạo.

- Ví dụ: Vũ Trọng Phụng trong "Số Đỏ" đã phê phán sâu sắc sự thối nát, giả tạo của xã hội thượng lưu đô thị.

3. Xây Dựng Nhân Vật Đa Chiều:

- Nhân vật trong tác phẩm hiện thực phê phán thường được xây dựng với tính cách đa chiều, phản ánh sự phức tạp của con người dưới ảnh hưởng của hoàn cảnh xã hội.

- Ví dụ: Chí Phèo, từ một người nông dân lương thiện, trở thành kẻ lưu manh do bị xã hội đẩy vào đường cùng.

4. Ngôn Ngữ Bình Dị, Gần Gũi:

- Các tác phẩm hiện thực phê phán thường sử dụng ngôn ngữ bình dị, gần gũi, phản ánh đúng tâm lý và đời sống của các nhân vật.

- Ví dụ: Ngôn ngữ trong "Tắt Đèn" của Ngô Tất Tố thể hiện sự chân thật và gần gũi với người nông dân.

5. Tâm Lý Nhân Vật Sâu Sắc:

- Các nhà văn hiện thực phê phán thường khai thác sâu sắc tâm lý nhân vật, thể hiện những xung đột nội tâm và sự đấu tranh giữa thiện và ác.

- Ví dụ: Nam Cao trong "Chí Phèo" đã khắc họa sâu sắc sự đau khổ, tuyệt vọng và khát khao được làm lại cuộc đời của Chí Phèo.

 Kết Luận

Chủ nghĩa hiện thực phê phán là một trường phái văn học quan trọng trong văn học Việt Nam, với những đóng góp to lớn về mặt nghệ thuật và xã hội. Qua các tác phẩm và nhân vật, các nhà văn hiện thực phê phán đã phê phán mạnh mẽ những bất công, thối nát trong xã hội, đồng thời kêu gọi sự thay đổi và cải cách. Phong cách sáng tác của trường phái này, với sự miêu tả chân thực, tính phê phán, xây dựng nhân vật đa chiều và ngôn ngữ gần gũi, đã tạo nên những tác phẩm có giá trị văn học và tư tưởng sâu sắc.