Văn bản thông tin - Từ điển môn Văn 6 1. Văn bản thông tin là gì?
- Văn bản thông tin được viết nhằm mục đích chủ yếu là cung cấp thông tin cho người đọc.
- Để truyền tải thông tin sinh động, hiệu quả, văn bản thông tin có thể sử dụng kết hợp nhiều nguồn thông tin, nhiều cách trình bày (dạng chữ, dạng hình ảnh/ sơ đồ/ bảng biểu,…), nhiều phương thức biểu đạt (thuyết minh, miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận,…)
2. Các yếu tố hình thức của văn bản thông tin
Văn bản thông tin thường có những dấu hiệu nổi bật về hình thức thể hiện qua: nhan đề, đề mục, sơ đồ, bảng biểu, chữ in nghiêng, chữ in đậm,… => giúp người đọc nắm bắt thông tin chính của văn bản một cách nhanh chóng.
- Nhan đề: giới thiệu chủ đề của văn bản.
- Đề mục: tô đậm nội dung chính hoặc chỉ ra điểm bắt đầu của một chủ đề hoặc một mục mới.
- Chữ in nghiêng, in đậm: nhấn mạnh những từ ngữ then chốt.
- Phương tiện phi ngôn ngữ (hình ảnh, bảng biểu, sơ dồ,…): trực quan hoá những thông tin quan trọng
=> Dễ dàng nhận ra chủ đề, nội dung chính và cấu trúc
3. Cách trình bày dữ liệu trong văn bản thông tin
Văn bản thông tin thường được trình bày theo những cách phù hợp với tiến trình nhận thức tự nhiên của người đọc. Có một số mô hình tổ chức thông tin chính:
- Tổ chức thông tin theo trật tự thời gian
- Tổ chức thông tin theo trật tự nhân quả
- Tổ chức thông tin theo tầm quan trọng của vấn đề
- Tổ chức thông tin theo quan hệ so sánh hoặc tương phản
4. Thái độ, ý kiến, quan điểm của người viết trong văn bản thông tin
Thái độ, ý kiến, quan điểm của người viết trong văn bản thông tin thường được trình bày dưới dạng những phát biểu thể hiện niềm tin, cảm nhận hoặc suy nghĩ của người viết về một vấn đề/ đối tượng nào đó.
Ý kiến, quan điểm có thể được/ không được xác minh bằng sự thật hoặc chứng cứ cụ thể, vì đó có thể là những suy nghĩ cảm tính hoặc diễn giải của người viết về thông tin, dữ liệu.
=> Thái độ, ý kiến và quan điểm thường mang tính chủ quan => Cùng một dữ liệu nhưng có thể có nhiều ý kiến, quan điểm khác nhau về dữ liệu ấy.
5. Mục đích của văn bản thông tin
Văn bản thông tin có mục đích cung cấp thông tin xác thực về một sự vật, sự việc, hiện tượng trong đời sống tự nhiên và xã hội => tính khách quan của cách đưa thông tin và bản thân thông tin là điều có tầm quan trọng đặc biệt.
6. Mối quan hệ giữa thông tin khách quan và ý kiến chủ quan
- Muốn đưa thông tin khách quan, người viết cần công phu tra cứu tài liệu, biết tiếp cận thực tế và ghi chép tỉ mỉ, cẩn thạn những gì mình thu nhận được với sự hỗ trợ của các phương tiện tác nghiệp chuyên dụng.
- Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của các phương tiện truyền thông và mạng xã hội, bên cạnh việc cung cấp thông tin, tác giả văn bản còn cần thể hiện quan điểm đánh giá của mình về đối tượng được đề cập, xem như là một cách định hướng giá trị.
=> Ý kiến chủ quan của tác giả phải được đặt độc lập với phần cung cấp thông tin khách quan, đảm bảo thông tin đưa đến cho người tiếp nhận không bị bóp méo, sai lạc.
