Đề bài

Trong truyện "Lá cờ thêu sáu chữ vàng", ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật đều mang đậm màu sắc lịch sử. Nêu một số ví dụ và cho biết tác dụng.

Phương pháp giải :

Để ý tới ngôn ngữ người kể và ngôn ngữ nhân vật để trả lời.

Lời giải chi tiết :

- Ở lời người kể chuyện, xuất hiện các từ ngữ gọi đúng chức tước, địa vị, vật dụng… của các nhân vật: quan gia, đấng thiên tử, vương hầu, Hưng Đạo Vương, Chiêu Minh Vương, Chiêu Quốc Vương, Hoài Văn Hầu, quân Thánh Dực, thuyền ngự, đồ nghi trượng, người nội thị,...

- Ngôn ngữ đối thoại giữa các nhân vật: “Quân pháp vô thân, hầu không có phận sự ở đây, nên trở ra cho anh em làm việc. Nhược bằng khinh thường phép nước, anh em tất phải chiếu theo thượng lệnh”; “Ta xuống xin bệ kiến quan gia, không kẻ nào được giữ ta lại. Lôi thôi thì hãy nhìn lưỡi gươm này!”

→ Tác dụng: Khiến cho câu chuyện sinh động và chân thực, làm rõ được bối cảnh lịch sử lúc bấy giờ, đưa người đọc nhập tâm vào câu chuyện được kể và làm nổi bật chủ đề của tác phẩm

Cách 2

Ví dụ như một số từ ngữ Hán Việt thời xưa dùng để mô tả sự vật, sự việc thời kỳ phong kiến lịch sử: vua, phạm thượng, thượng lệnh, tôn thất, bệ kiến, quân pháp vô thân.

→ Tác dụng: Khiến cho câu chuyện sinh động và chân thực, làm rõ được bối cảnh lịch sử lúc bấy giờ

Cách 3

Ví dụ cho thấy ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật đều mang đậm màu sắc lịch sử:

- Ngôn ngữ người kể chuyện: hội sư, thuyền ngự, đại vương, đấng thiên tử,…

- Ngôn ngữ nhân vật: Quân pháp vô thân, vua lo thì kẻ thần tử cũng phải lo,…

Tác dụng: Làm nổi bật khung cảnh cuộc hội họp trước cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ hai của nhà Trần. Thể hiện được tính cách của các nhân vật đặc biệt là nhân vật Trần Quốc Toản: Tuy tuổi đời còn trẻ nhưng tính cách quyết đoán, gan dạ và khí phách anh hùng dòng dõi nhà Trần của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản đã được bộc lộ rõ qua từng suy nghĩ, hành động, cử chỉ.

Cách 4

+ Ngôn ngữ người kể chuyện: hội sư, đại vương, đấng thiên tử, thuyền ngự...

+ Ngôn ngữ nhân vật: quân pháp vô thân, vua lo thì kẻ thần tử cũng phải lo..

Tác dụng: Tô đậm khung cảnh cuộc hội họp trước cuộc kháng chiến chống quân Nguyên- Mông lần hai. Ngoài ra còn thể hiện rõ nét tính cách của các nhân vật, làm nổi bật những nét đặc trưng đặc biệt là nhân vật Trần Quốc Toản.

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 :

Chia sẻ cảm nghĩ của em về người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản (qua các tài liệu lịch sử, sách báo, phim ảnh, … mà em đã đọc, đã xem)

Xem lời giải >>
Bài 2 :

Ngoài Trần Quốc Toản, em còn biết thêm nhân vật thiếu nhi lỗi lạc nào trong lịch sử?

Xem lời giải >>
Bài 3 :

Trong văn bản "Lá cờ thêu sáu chữ vàng", Hoài Văn có những suy nghĩ gì khi thấy các vương hầu họp bàn việc nước?

Xem lời giải >>
Bài 4 :

Trong văn bản "Lá cờ thêu sáu chữ vàng", điều gì sẽ xảy ra khi Hoài Văn có hành động vượt khuôn phép?

Xem lời giải >>
Bài 5 :

Hoài Văn giải thích như thế nào về hành động của mình?

Xem lời giải >>
Bài 6 :

Thái độ của Trần Quốc Toản thể hiện như thế nào qua lời nói?

Xem lời giải >>
Bài 7 :

Cách nhà vua xử lí hành động của Trần Quốc Toản có đúng như dự đoán của em không?

Xem lời giải >>
Bài 8 :

Tóm tắt nội dung của văn bản "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" và cho biết câu chuyện dựa trên bối cảnh của sự kiện lịch sử nào.

Xem lời giải >>
Bài 9 :

Trong văn bản "Lá cờ thêu sáu chữ vàng", Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản có tâm trạng như thế nào khi phải đứng trên bờ nhìn quang cảnh một sự kiện đặc biệt đang diễn ra ở bến Bình Than?

Xem lời giải >>
Bài 10 :

Trong văn bản "Lá cờ thêu sáu chữ vàng", khi bị quân Thánh Dực ngăn cản xuống bến gặp vua, Trần Quốc Toản có hành động gì khác thường? Vì sao Trần Quốc Toản có hành động như vậy?

Xem lời giải >>
Bài 11 :

Trong văn bản "Lá cờ thêu sáu chữ vàng", chứng kiến hành động và nghe lời tâu bày của Trần Quốc Toản, vua Thiệu Bảo có thái độ và cách xử lý như thế nào? Thái độ và cách xử lý đó cho thấy điều gì ở vị vua này?

Xem lời giải >>
Bài 12 :

Trong văn bản "Lá cờ thêu sáu chữ vàng", lời người kể chuyện đôi chỗ xen vào những ý nghĩ thầm kín của nhân vật Trần Quốc Toản. Nêu một vài trường hợp và phân tích tác dụng của sự đan xen đó.

Xem lời giải >>
Bài 13 :

Những nét tính cách nào của Trần Quốc Toản được thể hiện qua lời đối thoại với các nhân vật khác trong truyện "Lá cờ thêu sáu chữ vàng"?

Xem lời giải >>
Bài 14 :

Hãy khái quát chủ đề của văn bản "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" và cho biết căn cứ vào đâu em khái quát như vậy.

Xem lời giải >>
Bài 15 :

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích chi tiết Trần Quốc Toản bóp nát quả cam.

Xem lời giải >>
Bài 16 :

Những dấu hiệu nào cho biết Lá cờ thêu sáu chữ vàng là đoạn được trích từ một tác phẩm truyện lịch sử?

Xem lời giải >>
Bài 17 :

Những dấu hiệu cho biết đây là đoạn trích từ một tác phẩm truyện lịch sử:

- Bối cảnh lịch sử: Thời đại nhà Trần, khi quân Nguyên đang lăm le sang xâm lược nước ta

- Nhân vật lịch sử: Trần Quốc Toản, các con trai của Hưng Đạo Vương, vua Thiệu Bảo Trần Nhân Tông, Hưng Đạo Vương,…

- Cốt truyện lịch sử: Quân Nguyên lấy cớ mượn đường đánh Chiêm Thành để lăm le xâm phạm bờ cõi nước ta. Nhà Vua cho mở hội nghị Diên Hồng ở bến Bình Than để lấy ý kiến của các đại thần và bô lão. Trần Quốc Toản còn nhỏ tuổi, muốn tham gia nghị sự đánh giặc nhưng bị vua từ chối, ban cho quả cam. Chàng tay không bóp nát quả cam, về xin mẹ chiêu mộ binh lính, dựng cờ lớn thêu sáu chữ “Phá cường địch, báo hoàng ân”

- Ngôn ngữ nhân vật: phù hợp với thời đại phong kiến, phù hợp với chức vị: “chàng”, “quan gia”, “hầu”, “thiên tử”, “phu nhân”….

Xem lời giải >>
Bài 18 :

Những người như thế nào mới đủ điều kiện tham dự sự kiện được nói đến ở đoạn trích Lá cờ thêu sáu chữ vàng?

Xem lời giải >>
Bài 19 :

Những chi tiết nào trong đoạn trích Lá cờ thêu sáu chữ vàng có tác dụng khắc hoạ nhân vật Hoài Văn Hầu?

Xem lời giải >>
Bài 20 :

Đoạn trích Lá cờ thêu sáu chữ vàng là lời của người kể chuyện hay lời của nhân vật? Em căn cứ vào đâu để nhận biết điều đó?

Xem lời giải >>
Bài 21 :

Thuyền của các vị đại vương chức trọng quyền cao nhất của triều đình đều ở gần thuyền ngự”. Thuyền ngự nghĩa là thuyền của vua. Theo em, nếu thay thuyền ngự bằng thuyền của vua, sắc thái nghĩa của câu sẽ thay đổi như thế nào?

Xem lời giải >>
Bài 22 :

Trong đoạn trích có câu “Hoài Văn không chịu được nữa.” trong văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng. Lí do nào khiến Hoài Văn có tâm trạng như vậy?

A. Đường sá xa xôi, cưỡi ngựa đi lại suốt hai ngày, quá đói, quá mệt

B. Giặc Nguyên đã đến tận bờ cõi đất nước, tình hình nguy cấp

C. Bị quân Thánh Dực ngăn cản, không cho xuống gặp vua

D. Bức xúc vì chưa nói được điều nung nấu trong lòng

Xem lời giải >>
Bài 23 :

Câu văn nào sau đây tóm lược đúng về sự kiện được kế lại ở đoạn trích Lá cờ thêu sáu chữ vàng?

A. Do nóng lòng muốn tâu trình ý nguyên đánh giặc, Hoài Văn Hậu đã làm liều, xung đột với quân Thánh Dực để được gặp vua.

B. Quân Thánh Dực bực bội, ngăn cản quyết liệt hành động khinh thường phép nước của Hoài Văn Hầu.

C. Hoài Văn Hầu tự ái vì không được xuống bến Bình Than dự họp, đã tuốt gươm dọa quân Thánh Dực.

D. Hoài Văn Hầu biết mình thuộc hoàng tộc nên đã coi thường phép nước, vượt sự ngăn cản của quân Thánh Dực.

Xem lời giải >>
Bài 24 :

Trong các câu văn sau, câu nào giúp ta hiểu và thông cảm với hành động gây náo loạn của Hoài Văn Hầu trong văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng?

A. Suốt ngày hôm qua, Hoài Văn ruổi ngựa đi tìm vua, quên không ăn uống.

B. Ta cứ xuống, chỉ nói hai tiếng xin đánh, rồi mặc cho triều đình luận tội.

C. Hoài Văn xô mấy người lính Thánh Dực ngã chúi, xăm xăm xuống bến.

D. Thực ra, vì nể chàng là một vương hầu, nên họ đã để cho chàng đứng đấy từ sáng.

Xem lời giải >>
Bài 25 :

Những câu nào nêu ĐÚNG đặc điểm của truyện lịch sử được thể hiện qua đoạn trích Lá cờ thêu sáu chữ vàng?

A. Câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.

B. Đoạn trích kể về Trần Quốc Toản – một người anh hùng trẻ tuổi sống vào thời nhà Trần.

C. Trong đoạn trích có các nhân vật thời xưa (vua, các vương hầu, quân Thánh Dực,...).

D. Lời đối thoại giữa các nhân vật mang đặc điểm cách nói năng của người thời xưa.

Xem lời giải >>
Bài 26 :

Quân pháp vô thân, hầu không có phận sự ở đây, nên trở ra cho anh em làm việc. Trong câu này, quân pháp vô thân là:

A. Một thành ngữ thuần Việt

B. Một cụm động từ có yếu tố Hán Việt

C. Một cụm tính từ có yếu tố Hán Việt

D. Một thành ngữ có yếu tố Hán Việt

Xem lời giải >>
Bài 27 :

Nội dung tóm tắt của văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng:…

Bối cảnh lịch sử của câu chuyện:…

Xem lời giải >>
Bài 28 :

Tâm trạng của Hoài Văn Hầu trong văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng khi phải đứng trên bờ nhìn quang cảnh một sự kiện đặc biệt đang diễn ra ở bến Bình Than:…

Xem lời giải >>
Bài 29 :

Hành động khác thường của Trần Quốc Toản khi bị quân Thánh Dực ngăn cản việc xuống bến gặp vua trong văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng:…

Trần Quốc Toản có hành động như vậy là vì:…

Xem lời giải >>
Bài 30 :

Thái độ và cách xử lí của vua Thiệu Bảotrong văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng khi chứng kiến hành động và nghe lời tâu bày của Trần Quốc Toản:…

Xem lời giải >>