Bài 7. Ứng dụng công nghệ sinh học xử lí môi trường nuôi thuỷ sản - Chuyên đề Công nghệ 12 Cánh diều

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Vì sao cần xử lí môi trường ao nuôi thuỷ sản? Hãy nêu một số biện pháp xử lí môi trường nước ao nuôi mà em biết

Lời giải chi tiết:

- Xử lí môi trường ao nuôi vì:

+ Cung cấp môi trường sống thích hợp cho con giống

+ Tăng cường sức đề kháng cho con giống

+ Nâng cao hiệu quả nuôi trồng

+ Bảo vệ môi trường

- Biện pháp xử lí:

+ Bón vôi

+ Tạt hóa chất

+ Thay nước

+ Sử dụng các chế phẩm sinh học

+ Trồng cây thủy sinh

1 Câu 1

Câu hỏi: 

1. Những vì sinh vật nào thường được sử dụng trong chế phẩm sinh học xử lí môi trường nuôi thuỷ sản?

2. Hãy nêu vai trò của các nhóm vi sinh vật đỏ.

Lời giải chi tiết:

1. Vi sinh vật:

- Lactobacillus, Saccharomyces, Rhodobacteria, Bacillus,

- Nitrosomonas và Nitrobacter

2. Vai trò:

- Lactobacillus, Saccharomyces, Rhodobacteria, Bacillus, phân huỷ các chất hữu cơ trong nước. 

- Nitrosomonas và Nitrobacter thực hiện quá trình chuyển hoá ammonia và nitrite thành nitrate.

1 Câu 2

Câu hỏi: Chế phẩm sinh học xử lí môi trường nuôi thuỷ sản thường được sử dụng như thế nào và mang lại những lợi ích gì?

Lời giải chi tiết:

- Trước khi thả giống: bổ sung chế phẩm sinh học xuống ao giúp tạo hệ vi sinh vật có lợi, phát triển hệ sinh vật phủ du trong quá trình gây màu nước.

- Trong quá trình nuôi: định kì 2 tuần/lần, bổ sung chế phẩm sinh học xuống ao nuôi để tăng cường phân huỷ chất thải hữu cơ tích tụ trong nước và nên đáy, giúp duy trì chất lượng nước, hạn chế khí độc.

1 Câu 3

Câu hỏi: Trình bày ứng dụng của công nghệ lọc sinh học trong xử lí môi trường nuôi thuỷ sản

Lời giải chi tiết:

- Lọc bằng lớp lọc lông: Bao gồm lọc bằng đệm cát lòng và lọc bằng hạt nhựa. Vật liệu lọc được bơm áp lực từ phía dưới đáy bể lọc để luôn trong trạng thái lơ lửng trong nước.

- Lọc nhỏ giọt: Vật liệu lọc không nằm ngập trong nước. Nước thải được phun thành tia nhỏ để tiếp xúc với bề mặt vật liện lọc. Kiểu lọc này thường được thiết kế thành dạng tháp lọc rất cao, khoảng 6-9 m

- Địa lọc: Các đĩa lọc được đặt ngập từ khoảng 30-40% trong một màng nước thải và được quay chậm xung quanh trục quay

- Trống lọc: Cơ chế hoạt động của trống lọc tương tự như đĩa lọc sinh học nhưng các đĩa lọc được thay thế bằng các ông hình trụ nhỏ thông suốt bên trong trồng lọc tạo tiết diện lớn tiếp xúc với nước thải

- Lọc ngập nước dạng lọc trong đó toàn bộ vật liệu lọc luôn ngập trong dòng nước thải chảy qua

1 Câu 4

Câu hỏi: Phân tích ứng dụng vi sinh vật trong công nghệ nuôi biofloc để quản lí chất lượng môi trường nước nuôi.

Lời giải chi tiết:

Biofloc là công nghệ nuôi ít thay nước dựa vào quá trình phát triển sinh khối cao của vi sinh vật dị dưỡng, từ đó kích thích hình thành các dạng hạt kết vón (hạt floc) từ vi khuẩn, tảo, động vật nguyên sinh và chất hữu cơ trong môi trường nuôi.

Phân tích ứng dụng vi sinh vật trong công nghệ nuôi biofloc để quản lí chất lượng môi trường nước nuôi.

Khi hệ vi sinh vật phát triển sinh khối cao sẽ đóng các vai trò sau:

- Duy trì chất lượng nước nhờ khả năng hấp thụ chất thải nitrogen trong môi trường nuôi và chuyển hoá thành đạm (protein) vi sinh vật.

- Giá trị dinh dưỡng: hạt flọc có hàm lượng dinh dưỡng cao, có kích cỡ đủ lớn để cá, tôm sử dụng làm thức ăn, giúp giảm tiêu tốn thức ăn đưa vào, giảm chi phí sản xuất.

- Cạnh tranh và ức chế với vi khuẩn gây bệnh.

1 Luyện tập

Luyện tập: Trình bày ứng dụng công nghệ biofloc để nuôi thâm canh tôm thẻ chân trắng.

Lời giải chi tiết:

- Hệ thống Biofloc: Bao gồm các vi sinh vật có lợi như vi khuẩn, nấm, tảo,... phân hủy chất thải hữu cơ trong ao nuôi thành các chất dinh dưỡng đơn giản mà tôm có thể hấp thu.

- Quá trình phân hủy: Tạo ra các floc (bông cặn) là thức ăn bổ sung cho tôm, giúp giảm chi phí thức ăn và tăng hiệu quả sử dụng thức ăn.

- Môi trường ao nuôi: Ổn định, giảm thiểu khí độc, hạn chế dịch bệnh

2 Câu 1

Câu hỏi: 

1. Công nghệ aquaponic là gì?

2. Nêu tác dụng của cây thuỷ canh trong hệ thống aquaponic.

Lời giải chi tiết:

1. Công nghệ Aquaponic là sự kết hợp nuôi thuỷ sản và trồng cây thuỷ canh trong cùng một hệ thống nước tuần hoàn, khép kín

2. Tác dụng của cây thuỷ canh trong hệ thống aquaponic

Cây thuỷ canh hấp thụ chất dinh dưỡng trong nước để sinh trưởng đồng thời làm sạch nước. Nước sạch sau đó được cấp trở lại bể cả

2 Vận dụng

Vận dụng: Công nghệ sinh học nào đã được ứng dụng trong xử lí môi trường nuôi thuỷ sản ở địa phương em? Hãy nêu những lợi ích mà công nghệ đó mang lại (nếu có).

Lời giải chi tiết:

Công nghệ sinh học ứng dụng trong xử lí môi trường nuôi thuỷ sản ở địa phương em:

- Công nghệ sinh học:

+ Chế phẩm vi sinh vật có lợi: Phân hủy chất hữu cơ, giảm khí độc, cải thiện chất lượng nước.

+ Chế phẩm enzyme: Giúp tôm tiêu hóa thức ăn tốt hơn, giảm thiểu chất thải.

+ Ứng dụng vi sinh vật cố định đạm: Giúp giảm lượng thức ăn, tăng hiệu quả sử dụng thức ăn.

+ Sử dụng quạt nước: Tăng cường oxy hòa tan trong nước, giúp tôm phát triển tốt hơn.

- Lợi ích:

+ Giảm ô nhiễm môi trường: Hạn chế khí độc, chất thải, bảo vệ nguồn nước.

+ Tăng năng suất: Tôm phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất.

+ Giảm chi phí: Giảm chi phí thức ăn, thuốc thú y.

+ Bền vững: Bảo vệ môi trường, phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững.