Cho đoạn tư liệu sau:
“Động đất, sóng thần là thiên tai có sức tàn phá khủng khiếp nhất của nhân loại. Động đất là là hiện tượng rung động đột ngột của vỏ Trái đất, mạnh hay yếu tùy từng trận (xác định bằng độ Richter) chủ yếu do sự chuyển dịch các mảng thạch quyển, hoạt động của núi lửa hoặc các đứt gãy ở dưới mặt đất và truyền qua cá khoảng cách lớn. Một chấn động đơn độc thường kéo dài không quá vài giây, những trận động đất nghiêm trọng nhất cũng chỉ kéo dài tối đa 3 phút. Tuy chỉ diễn ra trong thời gian ngắn như vừa nói, nhưng hậu quả của động đất rất to lớn. Động đất làm các công trình, nhà cửa bị phá hủy, người chết kèm theo những hậu quả lở đất, hỏa hoạn,… và sau đó là những vấn đề xã hội. Hậu quả sẽ nhân lên khi động đất xảy ra ở nơi có nhà máy điện hạt nhân chẳng hạn ….”
(Nguồn: Trung tâm Chính sách và Kỹ thuật phòng chống thiên tai)
- Đọc và phân tích dữ kiện, xác định nội dung chính được mô tả liên quan đến động đất, sóng thần.
- Xác định phạm vi kiến thức trong dữ kiện thuộc bài Núi lửa và động đất.
- Từ dữ kiện đã cho, kết hợp kiến thức trong bài học trên; thực hiện phân tích, đánh giá từng mệnh đề/nhận định đã cho.
- Nhận định a. "Một trận động đất diễn ra trong khoảng thời gian rất dài và gây thiệt hại nặng nề cho đời sống con người.": Theo đoạn trích, một chấn động đơn độc thường kéo dài không quá vài giây và những trận động đất nghiêm trọng nhất cũng chỉ kéo dài tối đa 3 phút, tức là thời gian diễn ra động đất thường rất ngắn. Đây là nhận định sai.
- Nhận định b. "Các mảng thạch quyển di chuyển với tốc độ chậm, ở đới tiếp giáp giữa các mảng kiến tạo sẽ xảy ra hiện tượng động đất." Đoạn trích chỉ rõ rằng động đất chủ yếu do sự chuyển dịch các mảng thạch quyển, điều này phù hợp với nhận định về vị trí đới tiếp giáp nơi các mảng kiến tạo gặp nhau. Đây là nhận định chính xác.
- Nhận định c. "Động đất thường diễn ra trong thời gian ngắn nên không gây thiệt hại lớn về người và của."Mặc dù động đất diễn ra trong thời gian ngắn, nhưng hậu quả của nó vẫn rất to lớn, gây ra sự phá hủy công trình, nhà cửa, gây tử vong cho người, thậm chí kéo theo hậu quả lở đất, hỏa hoạn và các vấn đề xã hội khác. Đây là nhận định không chính xác.
- Nhận định d. "Động đất thường được lan truyền trên một diện tích rộng lớn.": Đoạn trích cho biết rằng động đất gây ra sự rung động của vỏ Trái Đất và truyền qua các khoảng cách lớn, cho thấy tác động của nó lan truyền rộng rãi. Đây là nhận định chính xác.
