Câu tục ngữ “Ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau.” chỉ cách sống nào của con người. Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về cách sống đó.
Viết bài văn phân tích câu tục ngữ
Kho tàng ca dao, tục ngữ của Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng. Chúng không những phản ánh những kinh nghiệm trong cuộc sống mà còn những hàm ý chúng ta ít ai biết được. Trong đó có câu tục ngữ “ ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau” chỉ những kiểu người khi thấy lợi lộc thì luôn giành trước, đến khi có khó khăn lại trốn ở phía sau.
Ăn cỗ đi trước: ăn cỗ là được ăn ngon, đi trước để dành chỗ tốt, để bàn cỗ còn sạch sẽ, thức ăn dồi dào. Nếu đi sau, đi trễ, bàn cỗ không còn tươm tất, đôi khi còn bị thiếu phần, sẽ không ăn được nhiều. Lội nước theo sau: lội nước là công việc nguy hiểm, nước sông luôn có hố trũng, đá ghềnh cọc nhọn. Chính vì thế mà đi sau sẽ tránh được những hiểm họa mà người trước gặp phải khi qua sông. Đó là nghĩa đen. Còn về nghĩa bóng, câu tục ngữ cho ta thấy được nhiều điều. Khi có lợi lộc, thời cơ thì nhanh hơn người khác để có được những điều tốt đẹp về cho mình. Những điều khó khăn, nguy hiểm luôn để người khác làm trước, nguy hiểm thì mình không làm, người khác sẽ dành hết những nguy hiểm khó khăn. Câu tục ngữ phê phán những người chỉ nghĩ đến lợi ích của bản thân, không nghĩ đến người khác. Khi cảm thấy không an toàn, bất trắc, họ sẽ đùn đẩy cho người khác, mình hưởng lợi,
Có thể nói, câu tục ngữ đã phản ánh hoàn toàn đúng đắn về hiện tượng của một số lớp người trong xã hội hiện nay. Những con người chỉ biết nghĩ cho bản thân, không biết gắn mình vào tập thể, chỉ chăm chăm muốn mình được hưởng lợi mà không nghĩ đến cảm xúc, đến công sức của người khác. Gặp khó khăn, thử thách thì dễ nhụt chí, ngại khó và đùn đẩy hết cho mọi người xung quanh, nhưng khi có lợi ích, thành quả thì lại nhận hết công lao về mình, không màng đến sự giúp đỡ, công lao của người đã vì mình mà làm ra. Đó cũng là biểu hiện của căn bệnh thành tích mà một số người trong xã hội vẫn đã và đang mang trong mình.
Sinh thời, Bác Hồ đã nêu ra quan điểm sống: “Mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Quan điểm này của Bác Hồ là sự kế thừa có sáng tạo quan điểm tiến bộ của Nguyễn Trãi – vị anh hùng dân tộc: “Tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc” (Lo trước mọi người, vui sau mọi người). Chúng ta hãy cống hiến hết mình vì quyền lợi chung, lợi ích chung của tập thể và ta sẽ nhận lại được nhiều hơn thế, đó là sự yêu mến, quý trọng của mọi người.
“Ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau” là quan điểm sống cá nhân ích kỉ. Mỗi chúng ta hãy tự rèn luyện cho mình một quan điểm đúng đắn về cống hiến và hưởng thụ, một lí tưởng sống đẹp để trở thành người hữu ích cho xã hội.
Các bài tập cùng chuyên đề
Em hãy nêu một số đề tài có thể viết theo yêu cầu của kiểu bài văn kể lại một chuyến đi (tham quan một di tích lịch sử, văn hoá)
Em hãy lựa chọn một trong những đề tài đã nêu ở bài tập 1 và viết một đoạn văn ngắn (khoảng 8 – 10 câu) kể lại chuyến đi đó.
Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do thuộc kiểu văn........., thể hiện .......... của người viết về một bài thơ tự do.
Điền vào bảng sau những điểm giống và khác nhau giữa đoạn văn nghị luận ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ với đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ tự do.
|
Đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ. |
Đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do. |
Giống |
|
|
Khác |
|
|
Điền vào chỗ trống:
Thơ tự do là thể thơ mà người viết không bị ràng buộc vào…………. khi sáng tác.
Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) chia sẻ cảm nghĩ về một bài thơ tự do mà em yêu thích.
Lập dàn ý cho đề bài sau: Viết bài văn phân tích bài thơ Qua Đèo Ngang (Bà Huyện Thanh Quan).
Viết bài văn phân tích bài thơ Cảnh khuya (Hồ Chí Minh).
CẢNH KHUYA
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
(Hồ Chí Minh toàn tập, tập 5, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr. 377)
Thế nào là bài văn kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội để lại cho bản thân và người tham gia suy nghĩ và tình cảm sâu sắc? Để viết được bài văn theo yêu cầu này cần chú ý những gì?
Tìm hiểu đề văn: Kể lại một chuyến đi đã để lại trong em những ấn tượng sâu sắc
Viết mở bài cho đề văn: Kể lại một hoạt động xã hội giàu ý nghĩa
Đọc lại ngữ liệu tham khảo Chuyến thăm bệnh nhi tại bệnh viện Ung bướu, bài Sắc thái của tiếng cười (Ngữ văn 8, tập một), đối chiếu với Bảng kiểm kĩ năng viết bài văn kể lại một hoạt động xã hội đã để lại cho bản thân suy nghĩ, tình cảm sâu sắc, bài Sắc thái của tiếng cười (Ngữ văn 8, tập một) để trả lời các câu hỏi sau:
a. Mở bài đã giới thiệu được hoạt động xã hội sẽ kể chưa? Chỉ ra câu văn giới thiệu hoạt động đó.
b. Ở thân bài, người viết đã kể lại được những sự việc nào của hoạt động xã hội mà mình đã tham gia?
c. Bài viết đã sử dụng kết hợp (những) yếu tố nào bên cạnh phương thức tự sự? Theo em, việc sử dụng kết hợp này đã mang lại hiệu quả gì cho bài viết ?
d. Người viết đã nêu cảm nghĩ gì ở phần kết bài? Theo em, vì sao người viết cần nêu cảm nghĩ sau khi đã kể lại hoạt động?
Chuyên mục “Đoàn viên làm theo lời Bác" của tập san trường em phát động cuộc thi viết về một hoạt động xã hội có ý nghĩa tích cực đối với cộng đồng mà em đã tham gia hoặc chứng kiến. Hãy viết bài văn (khoảng 500 chữ) để tham gia cuộc thi.
Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ sau khi đọc một bài thơ sáu chữ, bảy chữ là gì?
Tìm hiểu ngữ liệu trong SGK, trang 50 theo yêu cầu của phiếu học tập sau:
PHIẾU HỌC TẬP
Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu:
“Khi cha tôi còn sống, không biết cha tôi đã dạy truyền miệng cho tôi lúc nào mà tôi thuộc lòng, xúc động và nhớ mãi những câu thơ sau đây trong bài Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan:
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
Lom khom dưới núi, tiều vài chú
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Trong trí tưởng tượng, Bà Huyện Thanh Quan đã đưa tôi đến Đèo Ngang dùng vào buổi chiều tà. Chỉ có hai người trên đỉnh đèo mà ngắm cảnh “Có cây chen đá, lá chen hoa". Ngoài sân gác thượng, trước chỗ cha tôi nằm, có mấy cây si, đinh lăng trồng trong chậu và ít được tưới tắm nên càng khẳng khiu, một núi non bộ cũng vì cảnh làm ăn của nhà tôi sa sút nên mốc rêu và nhiều khi tưởng chết khô hết cả mấy núi có cây ghép đá. Nhưng với cảnh cây cô và núi non này, tôi đã tưởng tượng thêm ra sự heo hút của những câu thơ trên kia. Tuổi lên bảy, lên tám của tôi khi ấy lại còn được những rung động này nữa:
Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc,
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Không ai bày cách cho tôi cảm xúc, nhưng tôi cứ nghe thấy những tiếng đanh đanh khắc khoải “cuốc cuốc” vang lên. Và hai tiếng “non, nước” dào dạt như có sóng. Sau đó, cả cảnh vật đều lặng đi để dâng lên một cái gì bảng bạc và trong trắng như sương tuyết.”.
(Theo Nguyên Hồng. Một tuổi thơ văn, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2006)
a. Nếu hai chi tiết trong bài thơ mà tác giả tập trung thể hiện cảm nghĩ.
b. Đánh dấu các từ ngữ, câu văn trong văn bản thể hiện các hội thông tin dưới đây và nối các hộp thông tin đó với phần văn bản đã được đánh dấu.
- Từ ngữ bộc lộ trực tiếp cảm xúc của tác giả
- Các câu văn miêu tả những tưởng tượng mà bài thơ gợi ra trong cảm nhận của tác giả
- Các câu văn miêu tả những liên tưởng mà bài thơ gợi ra trong cảm nhận của tác giả
Những nội dung nào cần chú ý khi viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ sáu chữ, bảy chữ?
A) Đọc kĩ bài thơ để hiểu nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
B) Chọn yếu tố nội dung hay nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ gây ấn tượng cho em
C) Tìm đọc các bài cảm nhận, phân tích về bài thơ, ghi lại các từ khóa thể hiện cảm xúc của người viết và sử dụng chúng để diễn đạt cảm xúc của em về bài thơ
D) Viết đoạn văn nêu cảm xúc, suy nghĩ của em về bài thơ (hoặc đoạn thơ, khổ thơ,...) và làm rõ vì sao em lại có cảm xúc, suy nghĩ như vậy
Hãy phát triển dàn ý được nêu trong SGK, trang 51 cho đoạn văn bộc lộ cảm nghĩ của em sau khi đọc bài thơ Nắng mới của tác giả Lưu Trọng Lư.
Tự ra hai đề bài tương tự như đề bài được nêu trong mục 2.1. Thực hành viết theo các bước (SGK, trang 51). Chọn một trong hai đề để lập dàn ý.
Hãy chọn trong số các dàn ý mà em đã phát triển (bài tập 4) hoặc đã lập (bài tập 5) để viết thành đoạn văn. Tự đọc và chỉnh sửa theo gợi ý của mục d (SGK, trang 51).
Viết bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ theo đề tài tự chọn (về quê hương, gia đình, người thân, bạn bè, trường lớp,...) theo hướng dẫn trong SGK, trang 52.
Trình bày những yêu cầu của bài văn phân tích một tác phẩm văn học.
Lập dàn ý cho bài văn phân tích truyện Tí bụi.
Dựa vào dàn ý trên, hãy viết bài văn (không quá 800 chữ) phân tích truyện ngắn Tí bụi của nhà văn Quế Hương.
Các yêu cầu của kiểu bài viết kể lại chuyến tham quan một di tích lịch sử, văn hóa:…
Đề tài em chọn để viết bài văn kể lại chuyến tham quan một di tích lịch sử, văn hóa:…
Lập dàn ý cho bài viết theo đề tài đã chọn:
Mở bài |
|
|
Thân bài |
Ý 1 |
|
Ý 2 |
|
|
Ý 3 |
|
|
Ý 4 |
|
|
Kết bài |
|
|
Những nội dung cần rà soát, chỉnh sửa để hoàn thiện bài viết:…
Hoàn thành nội dung sau để xác định khái niệm của kiểu bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên.
Thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thuộc kiểu ..........., được viết để ..............................................
Xác định yêu cầu của kiểu văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên.
Trong quá trình trải nghiệm viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên, em nhận thấy bản thân và bạn cùng nhóm/ lớp cần phải lưu ý (những) vấn đề gì?