Trong bài thơ Ông đồ, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của những biện pháp đó.
Xác định các biện pháp tu từ và chỉ ra tác dụng của chúng
Cách 1
* Các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài:
- Nhân hóa:
“Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu”
→ Giấy, mực không được động đến nên buồn sầu. Chúng cũng có tâm hồn, cảm xúc như con người.
- So sánh:
“Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa, rồng bay”
→ Tài năng viết chữ của ông đồ. Ông viết đẹp, nghệ thuật như phượng múa, rồng bay.
Cách 2Trong bài thơ, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ: điệp từ, câu hỏi tu từ, đối lập (hai hình ảnh ông đồ thời vàng son và thời tàn phai), so sánh (như phượng múa rồng bay), nhân hóa (giấy đỏ buồn, mực sầu)…. Những biện pháp tu từ đó khắc họa hình ảnh ông đồ thời Hán học đã tàn qua đó thể hiện sự tàn lụi của một nền học thuật, của một truyền thống văn hóa, đồng thời bài thơ toát lên niềm cảm thương sâu sắc trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi nhớ tiếc cảnh cũ người xưa của nhà thơ.
Cách 3Biện pháp tu từ được thể hiện trong bài thơ:
- Nhân hóa: Giấy đỏ buồn không thắm/Mực đọng trong nghiên sầu → Giấy, mực cũng có tình cảm giống như con người: buồn
- So sánh: Hoa tay thảo những nét/Như phượng múa rồng bay → thể hiệ tài năng viết chữ của ông đồ.
Các bài tập cùng chuyên đề
Nội dung chính của bài thơ Ông đồ là gì?
Ngoài bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ (đã học lớp 6), hãy tìm thêm một số bài thơ khác viết theo thể thơ năm chữ.
Đọc trước bài thơ Ông đồ, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Vũ Đình Liên
Tìm hiểu thêm về chữ Nho và nghệ thuật viết chữ Nho (thư pháp)
Xác định vần và nhịp của bài thơ Ông đồ.
Cảnh và người trong hai khổ thơ đầu của bài thơ Ông đồ hiện lên như thế nào?
Trong khổ 2 bài thơ Ông đồ, tài năng viết chữ của ông đồ được thể hiện ở chi tiết nào?
Từ “Nhưng” ở dòng 9 bài thơ Ông đồ có vai trò gì?
Các hình ảnh ở khổ thơ cuối bài thơ Ông đồ có gì khác so với khổ thơ đầu?
Bài thơ Ông đồ viết về ai và về việc gì? Ai là người bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ trong bài thơ? Đó là cảm xúc, suy nghĩ gì?
Nội dung bài thơ Ông đồ được trình bày theo trình tự nào? Cách trình bày ấy có tác dụng gì?
Chỉ ra và phân tích sự khác nhau của hình ảnh ông đồ ở các khổ thơ 1,2 so với các khổ thơ 3,4 bài thơ Ông đồ. Sự khác nhau ấy nói lên điều gì?
Theo em, những dòng thơ sau tả cảnh hay tả tình? Vì sao?
- Giấy đỏ buồn không thắm;
Mực đọng trong nghiên sầu…
- Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài giời mưa bụi bay
Qua bài thơ Ông đồ, em hiểu gì về tục “xin chữ” mỗi dịp Tết đến, xuân về? Nếu vẽ minh họa cho bài thơ, em sẽ vẽ hình ảnh nào?
Cách ngắt nhịp nào sau đây đúng với các dòng thơ trong bài Ông đồ?
A. 2/3 hoặc 1/2/2
B. 2/3 hoặc 3/2
C. 2/2/1 hoặc 3/2
D. 3/2
Bài thơ Ông đồ thể hiện cảm xúc chủ đạo nào của nhân vật trữ tình?
A. Cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và tiếc nhớ cảnh cũ người xưa
B. Xót xa cho sự tàn tạ của một lớp người và phê phán xã hội đương thời đã đẩy họ vào tình cảnh đó
C. Cảm phục trước tài viết chữ đẹp của ông đồ và ngậm ngùi trước sự đổi thay của lòng người
D. Buồn bã trước sự thay đổi trong cuộc sống của ông đồ và lo lắng cho tương lai của những người như ông
Chỉ ra và phân tích sự khác nhau của hình ảnh ông đồ ở các khổ thơ 1, 2 so với các khổ thơ 3, 4 trong bài thơ Ông đồ. Sự khác nhau ấy nói lên điều gì?
Trong bài thơ Ông đồ, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của những biện pháp đó.
Theo em, những dòng thơ sau tả cảnh hay tả tình? Vì sao?
- Giấy đỏ buồn không thẳm;
Mực đọng trong nghiên sầu...
– Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài giời mưa bụi bay.
Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?
a) Cụm từ “đào lại nở” diễn tả điều gì?
b) Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào qua hai dòng thơ “Những người muôn năm cũ / Hồn ở đâu bây giờ?”? Tác dụng của biện pháp đó là gì?
Giả sử, khi Tết đến, xuân về, em được đi “xin chữ”, em sẽ xin chữ gì? Vì sao em lại xin chữ đó?
Bài thơ Ông đồ thể hiện cảm xúc gì của tác giả dành cho ông đồ?
