Soạn bài Tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước SGK Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo

Nội dung chính

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 45 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Cách trình bày vấn đề khách quan và chủ quan được thể hiện như thế nào trong đoạn văn: "Nghĩa thứ nhất, ... của biết bao người"?

Phương pháp giải:

Xác định vấn đề khách quan và chủ quan trong đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Cách trình bày vấn đề khách quan thể hiện ở thông tin về bánh trôi nước - tầng nghĩa tả thực của bài thơ (bánh trôi mang màu trắng của bột nếp, nếu người làm bánh nhào nhiều bột nhiều nước quá thì bánh “nát", ít nước quá thì "rắn", ... ); các từ ngữ trích từ bài thơ "Thân em ... ", "Mà em ... ".

- Cách trình bày vấn đề chủ quan thể hiện ở những từ ngữ, hình ảnh, câu văn cho thấy tình cảm ngợi ca, thán phục với tài năng thơ của Hồ Xuân Hương, tình cảm trân trọng với hình ảnh bánh trôi nước trong bài thơ ("Hồ Xuân Hương quả là một người biết miêu tả sự vật”," hình ảnh chiếc bánh trôi hiện ra thật đáng yêu", ... ).

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 45 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Xác định mối quan hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản.

Phương pháp giải:

Xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng của tác phẩm

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 45 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Phân tích tác dụng của một số lí lẽ, bằng chứng em cho là tiêu biểu.

Phương pháp giải:

Xác định lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu trong văn bản 

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Tác dụng của lí lẽ: Quá trình hình thành lên chiếc bánh em thấy là tiêu biểu nhất. Vì Hồ Xuân Hương phải là người am hiểu về việc bếp núc – một trong những công việc mặc định của người phụ nữ, am hiểu về cách làm bánh trôi, khéo léo mới có thể miêu tả chiếc bánh một cách độc đáo, tinh tế đến như vậy.

Bà lấy hình ảnh bánh trôi bình thường nhỏ bé ấy để ví với người phụ nữ trong xã hội cũ. Cách làm bánh trôi khác với các loại bánh khác ở hình dạng, làm chín. Bên ngoài dù có xấu xí đến mức nào nhưng nhân đường bên trong vẫn rất ngọt ngào làm say đắm lòng người.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 45 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Em có đồng tình với ý kiến của tác giả về bài thơ Bánh trôi nước: "Lời một chiếc bánh nói hộ biết bao con người" hay không? Vì sao? Từ đó, em hiểu thêm điều gì về thân phận và phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội phong kiến?

Phương pháp giải:

Sử dụng năng lực đọc hiểu để trả lời

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Em có đồng tình với ý kiến của tác giả về bài thơ Bánh trôi nước vì người phụ nữ trong xã hội cũ họ bị coi thường về giá trị, không được đi học, đối xử bất công, luôn luôn chịu thiết thòi. Họ sống đều phải dựa dẫm vào người cha, người chồng, người con trai của mình, họ không có quyền quyết định bất cứ công việc gì, chỉ quanh quẩn bếp núc và sống hi sinh cho chồng cho con.

Những người đẹp nết như thế luôn phải chịu cảnh éo le, vất vả ‘bảy nổi ba chìm’, sống phụ thuộc vào người đàn ông, người chồng trong gia đình, sung sướng hay khổ sở đều phải gánh chịu, không được lên tiếng. Hiểu rất rõ được điều này và cũng không ít lần bà đã lên tiếng đả kích, đòi lại quyền bình đẳng cho người phụ nữ là thế. Bởi Xuân Hương hiểu được, luôn thương cảm với họ. Bà đã dõng dạc khẳng định tấm lòng thủy chung đức tính cao đẹp, đáng quý của người phụ nữ. Dù thế nào thì phụ nữ Việt Nam luôn giữ trọn đức tính của mình. đường nhu' Xuân Hương đã thấu hiếu đến tận cùng nỗi đau của người phụ nữ. Có thể nói rằng, Xuân Hương đã rất hiểu tấm lòng của những người phụ nữ. Bài thơ là tiếng lòng của bà, tiếng lòng của tất cả phụ nữ trong xã hội xưa

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 45 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Từ những cách hiểu về bài thơ Bánh trôi nước được nêu trong văn bản, em có suy nghĩ gì về cách tiếp nhận một bài thơ?

Phương pháp giải:

Xem lại phần đọc hiểu thể loại thơ để trả lời

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Khi đọc một bài thơ chúng ta cần chú ý đến các lớp nghĩa của bài thơ. Thông thường bài thơ sẽ có hai lớp nghĩa trở lên.

+ Nghĩa đầu là lớp nghĩa gốc, nghĩa thuộc về nội dung miêu tả trong bài.

+ Nghĩa thứ hai là nghĩa ẩn dụ, ẩn đằng sau nó là ai, vẻ đẹp/ phẩm chất/ tính cách/ cảm xúc… nào của con người. Qua đó thấy được chủ đề, thông điệp tác giả gửi gắm.

+ Nghĩa ẩn của bài sẽ đóng vai trò quyết định giá trị của bài thơ.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Tính đa nghĩa trong bài thơ "Bánh trôi nước" (Vũ Dương Qúy)