Ca dao tục ngữ là kho tàng tri thức quý báu của dân tộc, là tiếng nói của nhân dân, phản ánh đời sống văn hóa, xã hội, con người Việt Nam qua nhiều thời kỳ lịch sử. Trong đó, ca dao tục ngữ về làng quê Bắc Bộ chiếm một vị trí quan trọng, đóng góp vào bức tranh sinh động về cuộc sống của người dân nơi đây.
Ca dao tục ngữ vẽ nên bức tranh thiên nhiên làng quê Bắc Bộ thanh bình, thơ mộng với những hình ảnh quen thuộc như: tre, trúc, bến nước, đồng xanh, mái đình, lũy tre... Đồng thời phản ánh những phong tục tập quán tốt đẹp của người dân làng quê Bắc Bộ như: hiếu thảo với ông bà cha mẹ, đoàn kết, yêu thương làng xóm, giữ gìn bản sắc văn hóa...
Ai lên Đồng Tỉnh, Huê Cầu
Đồng Tỉnh bán thuốc, Huê Cầu nhuộm thâm
Nào ai đi chợ Thanh Lâm
Mua anh một áo vải thâm hạt dền.
Ai lên làng Quỷnh hái chè,
Hái dăm ba lá xuống khe ta ngồi
Ai lên Phú Thọ thì lên
Lên non cổ tích, lên đền Hùng Vương
Đền này thờ tổ Nam Phương
Quy mô trước đã sửa sang rõ ràng
Ai ơi nhận lại cho tường
Lối lên đền Thượng sẵn đường xi măng
Lên cao chẳng khác đất bằng
Đua nhau lũ lượt lên lăng vua Hùng
Ai đi cách trở sơn khê,
Nhớ tô mì Quảng, tình quê mặn nồng.
Ai sang Hà Nội
Nhắn nhủ hàng hương
Giữ lấy đạo thường
Chớ đánh lửa mà đau lòng khói
Có điều chi xin người cứ nói
Có điều gì đã có chúng tôi đây
Ai về đến huyện Đông Anh,
Ghé xem phong cảnh Loa Thành Thục Vương.
Cổ Loa hình ốc khác thường,
Trải qua năm tháng, nẻo đường còn đây
Ăn cơm với cá mòi he,
Lấy chồng Cẩm Phả đun xe suốt đời
Bao giờ lấp ngã ba Chanh
Để ta gánh đá xây thành Cổ Loa
Bao giờ Nhân Lý có đình,
Trạm Chay có chợ Ngọc Đình có vua.
Bao giờ Tiền Hải có chùa,
Trạm Chay có chợ thì vua ra đời
Bắc Kạn có suối đãi vàng
Có hồ Ba Bể, có nàng áo xanh
Bóng đèn là bóng đèn hoa
Ai về vùng Bưởi với ta thì về.
Vùng Bưởi có lịch có lề,
Có sông tắm mát có nghề seo can
Bối Khê, Tiên Lữ, chùa Thầy,
Đẹp thì tuyệt đẹp, chưa tày chùa Hương
Cổ Loa là đất đế kinh,
Trông ra lại thấy tòa thành tiên xây
Con ơi nhớ lấy lời cha,
Gió to sóng cả đừng qua sông Rừng
Đài Nghiên, Tháp Bút chưa mòn,
Hỏi ai gây dựng nên non nước này?
Ai về Thọ Lão hát chèo,
Có thương lấy phận nàng Kiều thì thương
Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa
Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh
Nhất cao là núi Ba Vì,
Thứ ba Tam Đảo, thứ nhì Độc Tôn
Ai đi trẩy hội chùa Hương
Làm ơn gặp khách thập phương hỏi giùm
Mớ rau sắng, quả mơ non
Mơ chua, sắng ngọt, biết còn thương chăng?
Ai qua phố Nhổn phố Lai
Dừng chân ăn miếng chả đài thơm ngon
Ngọt thay cái quả cam tròn
Vừa thơm vừa mát hãy còn ở Canh
Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An
Dù ai chồng rẫy, vợ chê
Bánh dày Quán Gánh thì về với nhau.
Ăn trước thì bảo người sau
Già ăn trẻ lại, gái mau đắt chồng
Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương
Mịt mù khói tỏa ngàn sương,
Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ
Gái chưa chồng nhớ hang Cắc Cớ
Trai chưa vợ nhớ hội chùa Thầy
Kể chơi một huyện Thanh Trì
Có sông Tô Lịch uốn quanh xóm làng.
Bên bờ vải, nhãn, hai hàng,
Dưới sông cá lội từng đàn tung tăng
Muốn ăn cơm trắng cá trê
Muốn đội nón tốt thì về làng Chuông
Ai về thăm đất Ninh Bình,
Mà xem phong cảnh hữu tình nên thơ
Nước non, non nước như mơ,
Càng nhìn Dục Thúy càng ngơ ngẩn lòng.
Ai là con cháu Rồng Tiên,
Tháng hai mở hội Trường Yên thì về.
Về thăm đô cũ Đinh Lê,
Non xanh nước biếc bốn bề như tranh.
Ai về thăm chợ Năm Dân,
Kim Sơn vùng biển xa gần nức danh.
Cảnh người đẹp tựa bức tranh,
Bộn bề sản vật đua ganh bốn mùa.
Yên Mạc có món nem chua,
Thơm ngon nổi tiếng đến vua cũng thèm
Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ,
Xem cầu Thê Húc, xem chùa Ngọc Sơn.
Đài Nghiên, Tháp Bút chưa mòn,
Hỏi ai gây dựng nên non nước này?
Bích Chu đan cót đan nong
Vân Giang nấu rượu, làng Thùng đánh dao
Ai về Phú Thọ cùng ta,
Vui ngày giỗ tổ tháng ba mùng mười.
Dù ai đi ngược về xuôi,
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba.
Mưa từ Ba Dội mưa ra,
Mưa khắp thiên hạ, mưa qua Đồn Vàng.
Gió đưa quanh đưa về Hùng Nhĩ,
Bây giờ đây anh nghĩ làm sao?
Trận này rồng cá kết giao.
Sông Thao nước đục người đen,
Ai lên phố Ẻn cũng quên đường về.
Sông Thao nước đỏ như son,
Người đi có nhớ nước non quê mình?
Tháng Ba nô nức hội Đền
Là ngày giỗ Tổ bốn nghìn năm nay.
Ca dao tục ngữ về làng quê Bắc Bộ là một phần không thể thiếu trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Nó không chỉ là những câu ca, câu nói bình dị mà còn là tiếng nói của trái tim, là biểu tượng cho vẻ đẹp văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.
Các môn khác
Môn Tiếng Anh
- Ý nghĩa câu ca dao Thân em như cúc mọc bờ rào, Kẻ qua ngắt nhụy, người vào bẻ bông
- Ý nghĩa câu ca dao Thân em như cột đình trung, Tay dơ cũng quẹt, tay phung cũng chùi
- Ý nghĩa câu ca dao Thân em như giọt nắng xuân, Mơ vào cửa phủ thấm vần thơ anh
- Ý nghĩa câu ca dao Muối ba năm muối vẫn còn mặn Gừng chín tháng gừng hãy còn cay
- Ý nghĩa câu ca dao Thân em như cánh chuồn chuồn Khi vui nó đậu, khi buồn nó bay
